Dünya ülkelerinde askerler seçimlerde oy verebiliyor mu?
Anayasa değişikliği tasarısıyla gündeme gelen bir diğer yenilik ise askerlerin seçimlerde oy verebilmesinin önünü açan düzenleme. Zorunlu askerliğin olduğu ve buna karşın vicdanî ret hakkını tanımayan bir ülke olan Türkiye’nin hükümet darbeleri tarihi oldukça yoğun. O yüzden ordunun siyasetten uzak tutulması amacıyla silah altındakilerin oy hakkı şimdiye kadar tanınmadı. Ancak sırf bunun orduyu siyasetten uzaklaştırdığını söylemek pek mümkün değil. Başka bir konu da, askerlik yapmak istememesine karşın zorunlu olarak silah altına alınanların ellerinden bir de oy haklarının alınması. Vicdanî ret hakkımı tanımıyorsun, üstüne üstlük bununla da yetinmiyor ve oy hakkımı vermeyerek siyaset yapma ve dolayısıyla ifade özgürlüğümü de ihlal ediyorsun. Şimdi anayasa değişikliğiyle, en azından, bu son ihlal ortadan kalkacak gibi gözüküyor. Darısı vicdanî ret hakkının başına.
İHAM’ın Bayatyan kararının artından Türkiye’nin vicdanî ret hakkını tanımış kabul edilmesi gerektiğine dair iddiamla ilgili olarak buraya tıklayınız.
Dünya ülkelerinde askerlerin oy verip veremediği, verebiliyorlarsa hangi şartlar altında bunu yapabildiklerine dair aydınlatıcı olmasını umduğum tablo şu şekilde:
Aktif askerî görevde olan vatandaşlarına oy hakkı vermesine göre ülkeler |
|
İzin veren ülkeler (+ varsa oy verme şartı) | İzin vermeyen ülkeler |
Angola | Arjantin |
Ermenistan (Askeri birimin bulunduğu yerde) | Kolombiya (Seçim çalışmalarına da katılamıyorlar.) |
Belize (vekaletle) | Ekvador (Polisler de oy kullanamıyor.) |
Bolivya (Üniformalı ancak silahsız şekilde) | Guatemala |
Bulgaristan | Honduras |
Kanada | Paraguay (Askerî okul öğrencileri de oy veremiyor.) |
Çin (Ordu içerisinde ayrı bir seçim düzenleniyor.) | Peru (Polisler de oy kullanamıyor.) |
Çek Cumhuriyeti | |
Fransa (Yurtdışında görevli askerler de oy verebiliyor.) | |
Almanya (Yurtdışında görevli askerler de oy verebiliyor.) | |
Yeni Zelanda (Yurtdışında görevli askerler de oy verebiliyor.) | |
Nikaragua (Görev yaptıkları yerde) | |
Filipinler (Siyasal kampanyalara katılamıyorlar.) | |
Polonya (İsterse görev yaptığı yerde de oy verebiliyor.) | |
Rusya | |
Güney Afrika (İsterse görev yaptığı yerde de oy verebiliyor.) | |
ABD (Yurtdışı görevdeki asker ve aileleri vekaletle oy verebiliyor.) | |
Venezuella (Siyasal kampanyalara katılamıyorlar.) | |
Vietnam |