BM’den bir ilk: Kadınlara ve kız çocuklarına zarar veren uygulamalara karşı genel tavsiye kararı

İlk defa, Birleşmiş Milletler’in insan hakları uzmanı iki komitesi, devletlerin, kadın sünneti, “namus” adı altında işlenen suçlar, zorla ve çocuk yaşta evlendirmeler ve çok-eşlilik gibi kadınlara ve kız çocuklarına zarar veren uygulamalarının önüne geçmek ve devletlere bu konudaki yükümlülüklerini hatırlatmak amacıyla güçlerini birleştirdi ve kapsamlı bir genel tavsiye/genel yorum metni hazırladı.

Bugün yayımlanan genel tavsiye/genel yorum metni, Kadına Yönelik Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Komitesi (hepimizin bildiği adıyla CEDAW) ve Çocuk Hakları Komitesi (ÇHK) tarafından, Kadına Yönelik Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi ve Çocuk Hakları Sözleşmesi esas alınarak hazırlandı. Metinde ayrıca bekaret testi, eşi ölmüş kadınların maruz kaldığı uygulamalar, bir yaşından küçük bebeklerin öldürülmesi, toplumdaki güzellik normlarına uymak için çocuklara ve genç kadınlara estetik ameliyatlar yapılması gibi konulara da dikkat çekiliyor.

İki Komite de kadınlara ve kız çocuklarına zarar veren bu uygulamalara karşı devletlerin yükümlülüklerini yerine getirmeleri için öncelikli olarak yerel, bölgesel ve ulusal düzeyde, eğitim, sağlık, adalet, sosyal hizmetler, göç gibi alanlarda çalışılarak, bir veri toplama ve gözlem/takip çalışması yapılmasından, yasaların bu yükümlülükler doğrultusunda hazırlanmasından ve yasaların uygulanmasından bahsediyor. Metinde ayrıca bu uygulamaların önüne geçilebilmesi için toplumsal cinsiyet eşitliğinin her alanda sağlanmasının, kadın ve kız çocuklarının güçlendirilmesinin, bu alanda farkındalık yaratarak hak odaklı sosyal ve kültürel normların toplumda yerleştirilmeye çalıştırılmasının gerekliliği vurgulanıyor.

İngilizce yazılan 21 sayfalık genel tavsiye kararının/genel yorumun tamamı – CEDAW’ın 31 Numaralı Genel Tavsiye Kararı ve ÇHK’nin 18 Numaralı Genel Yorumu: Kadınlara ve Kız Çocuklarına Zarar Veren Uygulamalar

CEDAW’dan ve ÇHK’den kişilerin açıklamalarını da içeren, yukarıda kısaca çevirmeye çalıştığım basın özeti – İngilizce