Ağustos 2015 – AYM ve İHAM Kararları Bülteni

Merhaba,

Geçtiğimiz gün duyurduğumuz üzere, artık her ayın ilk haftası bir önceki ay AYM ve İHAM tarafından verilmiş önemli kararların özetlerinin yer alacağı bir bülten yayımlayacağız.

İHAM Ağustos ayı boyunca başka yeni karar yayımlamadığı için bu bültende sadece Büyük Daire kararı olacak. Önümüzdeki aydan itibaren karar sayısı artacağı için AYM ve İHAM kararlarını ayrı iki bülten halinde de paylaşabiliriz, hangisini tercih edeceğinizi söylerseniz sevinirim.

Yargı bağımsızlığının sağlandığı, hak ve özgürlüklerin korunduğu bir adli yıl olması dileğiyle, Ağustos 2015 AYM ve İHAM Kararları Bülteni’yle başlıyoruz.

İHAM Kararı

Büyük Daire kararı – Parrillo v. İtalya, Başvuru no. 46470/11, Karar Tarihi: 27/8/2015

Bilimsel araştırma için embriyo bağışlanmasının yasaklanmasının özel hayata saygı hakkını ve mülkiyet hakkını ihlal ettiği iddiası –

İHAM ilk kez böyle bir konuda karar veriyor. Yasağın “demokratik bir toplumda gerekli” olup olmadığını incelerken Avrupa Konseyi üyesi 40 devlette durumu değerlendirip İtalya’nın bu konuda geniş takdir yetkisi olduğuna ve İHAS’ın 8. Maddesinde düzenlenen özel hayata ve aile hayatına saygı hakkının ihlal edilmediğine karar verdi.

Mülkiyet hakkının ihlal edildiği iddiasına karşı İHAM, embriyonun İHAS’ın 1 numaralı ek Protokolü’nün 1. Maddesinde düzenlendiği anlamda bir “mal” olarak kabul edilemeyeceğini söyleyerek başvurunun bu kısmını kabul edilemez buldu.

AYM Kararları

Yaşam Hakkı

8 Ağustos 2015

Hüseyin Çat ve Diğerleri Başvurusu, Başvuru No. 2013/8475, Karar Tarihi: 21/5/2015

1999 yılında Ulucanlar Cezaevi’nde yapılan “Hayata Dönüş Operasyonu” sırasında güvenlik güçleri tarafından öldürülen tutuklu kişinin yakınlarının açtığı tazminat davasının reddi nedeniyle yaşam hakkının ihlal edildiği iddiası – Soruşturma ve kovuşturma aşamasının 15 yıl 8 aydır devam ediyor olması nedeniyle Yaşam Hakkının Etkin Soruşturma Yükümlülüğü Bakımından İhlali

10 Ağustos 2015

Mehmet Kaya ve Diğerleri Başvurusu, Başvuru No. 2013/6979, Karar Tarihi: 20/5/2015

Muğla E Tipi Cezaevi’nde hükümlü olan başvuru yakınının cezaevi görevlileri tarafından kötü muameleye maruz bırakıldığı ve yatağını yakması sonucu cezaevinde öldüğü iddiasının etkin şekilde soruşturulmadığı iddiası –

İşkence yasağının ihlali iddiası: Açıkça Dayanaktan Yoksun Olması Nedeniyle Kabul Edilemezlik Kararı

Hükümlünün psikolojik sorunlarının olduğu ve daha önce de benzer yatak yakma eylemlerinde bulunduğu bilinmesine rağmen yetkili kişilerin gerekli tedbiri almaması nedeniyle yaşam hakkının ihlal edildiği iddiası: Yaşam Hakkının Koruma Yükümlülüğü Bakımından İhlali

Hükümlünün ölümünde ihmali bulunan yetkililer hakkında kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesi: Yaşam Hakkının Etkili Soruşturma Yükümlülüğü Bakımından İhlali

Adil Yargılanma Hakkı

8 Ağustos 2015

Hüseyin Çat ve Diğerleri Başvurusu, Başvuru No. 2013/8475, Karar Tarihi: 21/5/2015

1999 yılında Ulucanlar Cezaevi’nde yapılan “Hayata Dönüş Operasyonu” sırasında güvenlik güçleri tarafından öldürülen tutuklu kişinin yakınlarının açtığı tazminat davasının reddi nedeniyle yaşam hakkının ihlal edildiği iddiası – İdari yargıda açılan davanın 13 yıl 7 ay sürmesi nedeniyle Makul Sürede Yargılanma Hakkının İhlali

Haberleşme Hürriyeti

11 Ağustos 2015

Akif İpek Başvurusu, Başvuru No. 2014/9456, Karar Tarihi: 24/6/2015,

Bolu F Tipi Cezaevinde hükümlü olan başvurucunun, Adalet Bakanlığı’na iletilmek üzere İnsan Hakları Derneği’ne cezaevine nakledilen on kişinin cezaevine girerken çıplak aramaya maruz kaldığını ve bunu reddettikleri için insan onuruna aykırı muameleyle karşılaştığını anlattığı mektubuna el konulması – Haberleşme Hürriyetinin İhlali

17 Ağustos 2015

Eren Yıldız Başvurusu, Başvuru no. 2013/759, Karar tarihi: 7/7/2015

Edirne F Tipi Cezaevi’nde kalan bir hükümlüye bir başka hükümlü tarafından cezaevi ve sağlık koşullarından ve 1994 yılında Siirt’te güvenlik güçleri tarafından öldürülen R.S.’nin eylemlerinden övgü ile bahsedilen birbirinden ayrı iki mektubun “suçu ve suçluyu öven ayrıca örgütsel propaganda içeren ifadelere yer verdiği” gerekçesiyle verilmemesi –

AYM, başka bir hükümlü tarafından cezaevi ve sağlık koşullarının anlatıldığı ilk mektup bakımından haberleşme hakkına yapılan müdahaleyi demokratik bir toplumda gerekli görmemiş ve hakkın ihlal edildiğine karar vermiştir. Silahlı çatışma sırasında öldürülen R.S.’yle ilgili ifadelerin yer aldığı ikinci mektup bakımından ise “R.S.’nin silahlı eylemlerini ‘savaş’ ve ‘mücadele’ gibi ifadelerle meşrulaştırarak yasadışı faaliyetleri ‘olması gereken davranış biçimi’ gibi formüle ederek şiddet teşvik etmektedir” diyerek haberleşme özgürlüğüne yönelik sınırlandırmanın demokratik toplumda ölçülü bir müdahale olduğuna ve hakkın ihlal edilmediğine karar vermiştir.

(Cezaevindeki kişinin başka bir cezaevinde kalan arkadaşı tarafından yollanan mektubuna el konulması sebebiyle haberleşme özgürlüğünün ihlal edildiği bir diğer karar, Ahmet Temiz başvurusu. Başvuru No: 2013/1822, Karar Tarihi: 20/5/2015.)

Kişinin Dokunulmazlığı, Maddi ve Manevi Varlığı

Nurettin Polat başvurusu, Başvuru no. 2014/9053, Karar tarihi: 7/7/2015

Kendisini “kamuoyunda ‘hizmet hareketi’, ‘cemaat’ ve ‘camia’ olarak bilinen sivil toplum örgütünün mensubu” olarak tanımlayan başvurucunun, dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bazı tarihlerde yaptığı konuşmaları sırasında kullandığı “inlerine gireceğiz, kokuşmuş, çürümüş, sinsi virüs, gözü dönmüş bir örgüt, haşhaşiler” gibi ifadeler nedeniyle şeref ve itibarının zedelendiği iddiası – Kişi Bakımından Yetkisizlik Nedeniyle Kabul Edilemezlik Kararı

Din Ve Vicdan Özgürlüğü

Esra Nur Özbey Başvurusu, Başvuru no. 2013/7443, Karar Tarihi: 20/5/2015

2013 yılında Bakırköy Adliyesi’ne girişte güvenlik nedeniyle pardösüsünü çıkartması istenilen başvurucunun inancı gereği pardösüsünü çıkartmayı reddetmesi üzerine Adliye’ye girişinin engellendiği ve kendisine hakaret edildiği iddiasıyla yaptığı suç duyurusuna takipsizlik kararı verilmesi – Din ve Vicdan Özgürlüğünün İhlali

İfade Özgürlüğü

12 Ağustos 2015

Ali Rıza Üçer başvurusu, Başvuru no. 2013/8598, Karar Tarihi: 2/7/2015

Ankara’nın içme suyundaki arsenik miktarıyla ilgili bilimsel veriler içeren ve yazarı olduğu internet sitesine diğer uzmanlarla ilgili yazılı açıklamalar yapan onkoloji uzmanı ve Tıp Kurumu Derneği üyesi bir doktor olan başvurucu hakkında, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek’in söz konusu açıklama ile kendisine hakaret edildiği iddiasıyla açtığı tazminat davası sonucunda 750 TL tazminat ödemeye mahkum edilmesi – İfade Özgürlüğü İhlali

14 Ağustos 2015

Mehmet Ayata Başvurusu, Başvuru no.2013/2920, Karar Tarihi: 7.7.2015

Tutuklu başvurucunun “Kürt sorununun demokratik ve barışçıl çözümü” için diğer tutuklu ve hükümlüler tarafından başlatılan açlık grevine katılması nedeniyle kendisine verilen disiplin cezasının ifade özgürlüğünü ihlal ettiği iddiası – Açıkça Dayanaktan Yoksun Olması Nedeniyle Kabul Edilemezlik Kararı

Sendika ve Grev Hakkı

12 Ağustos 2015

Kristal-İş Sendikası Başvurusu, Başvuru No. 2014/12166, Karar Tarihi: 2/7/2015

Kristal-İş Sendikası’nın toplu iş sözleşmesi görüşmeleri sonucunda anlaşmaya varılamaması nedeniyle aldıkları grev kararının Bakanlar Kurulu tarafından ertelenmesi ve bu karara karşı yaptıkları yürütmeyi durdurma talebinin Danıştay tarafından reddedilmesi – Sendika ve Grev hakkının ihlali

Başvuru Hakkının Kötüye Kullanılması

11 Ağustos 2015

Mehmet Güven Ulusoy başvurusu, Başvuru no. 2013/1013, Karar Tarihi: 2/7/2015

Başvurucunun, Yargıtay’ın tarafların talebi olmadan kendiliğinden karar düzeltme incelemesi yaptığı ve ‘feragat’ hükümlerini yanlış yorumladığı iddiası –Karşı tarafın karar düzeltme talebinde bulunduğunun, başvurucu tarafın da karar düzeltme talebine karşı cevap yazdığının anlaşılması üzerine Başvuru Hakkının Kötüye Kullanılması sebebiyle 500 TL disiplin para cezası