Mart – Nisan 2016 – AYM Kararları Bülteni

Merhaba,

Her ayın ilk haftası, bir önceki ay çıkan Anayasa Mahkemesi ve İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi kararlarının özetlerini derlediğimiz bültenleri paylaşmaya devam ediyoruz. Bu bültende Mart ve Nisan aylarında çıkan bazı AYM kararlarını okuyacaksınız. Yine Mart ve Nisan aylarında çıkan İHAM kararlarının yer alacağı bülten ise yakında blogta olacak.

Ağustos 2015’ten bu yana çıkan bütün bültenlere buradan ulaşabilirsiniz: https://t.co/bMhZNMCNS6

AYM KARARLARI

Yaşam Hakkı ve Etkili Soruşturma Yürütme Yükümlülüğü

11 Mart 2016

Doğan Demirhan başvurusu, başvuru no. 2013/3908, Karar tarihi: 06.01.2016

Başvurucunun oğlunun 2010 yılında ev ve işyeri olarak kullandığı dükkanda sağ şakağından aldığı tabancı mermisi nedeniyle ölmesine ilişkin soruşturmada 2 yıl 3 ay sonra takipsizlik kararı verilmesi – Etkili soruşturma yükümlülüğünün ihlali

İşkence Yasağı ve Etkili Soruşturma Yürütme Yükümlülüğü

1 Nisan 2016

Salih Kılıç başvurusu, başvuru no. 2013/5330, Karar tarihi: 21.01.2016

2010 yılında Asmalımescit’te sabaha karşı iki polis tarafından darp edilen, polisleri teşhis etmesine ve sağlık raporu sunmasına rağmen polise ve savcılığa yaptığı şikayette sorumlu polislerin tespiti için “daimi arama kararı” verilmesi – İnsanlıkdışı muamele yasağının etkili şekilde soruşturulması yükümlülüğünün ihlali

12 Nisan 2016

Ali Rıza Aksoy başvurusu, başvuru no. 2013/4836, Karar tarihi: 09.03.2016

12 Eylül 1980 darbesi sırasında çocuk yaşta gözaltına alınan, gözaltında işkence gören ve tutuklanan başvurucunun 2010 yılında düzenlenen referandumdan sonra kendisine işkence edenlerin bulunup yargılanması için yaptığı şikayetin reddedilmesi – Açıkça dayanaktan yoksun olduğu gerekçesiyle kabul edilemezlik kararı [Osman Paksüt’ün ’80 anayasasının geçici 15. Maddesi ve Türkiye’deki cezasızlık kültürü üzerine yazdığı muhalefet şerhi çok önemli.]

27 Nisan 2016

İrfan Yücesoy başvurusu, başvuru no. 2013/7625, Karar tarihi: 09.03.2016

Sağlık raporu, soruşturma dosyasındaki belgeler ve kamera kayıtlarında yer alan açık görüntülere rağmen kötü muamelede bulunan sorumluların tespiti ve cezalandırılması için araştırma yapılmaksızın ek kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesi – Etkili soruşturma yürütme yükümlülüğünün ihlali

Özgürlük ve Güvenlik Hakkı

10 Mart 2016

Dündar ve Gül başvurusu, başvuru no. 2015/18567, Karar tarihi: 25.02.2016

19 Ocak 2014 tarihinde Adana’da silah yüklü ve MİT’e ait olduğu iddia edilen tırların durdurulmasıyla ilgili haberlerin 21 Ocak 2014 tarihinde Aydınlık gazetesinde yayımlanmasının ardından aynı haberin yaklaşık 16 ay sonra Mayıs 2015 tarihinde Cumhuriyet gazetesi tarafından yayımlanması üzerine gazeteciler Can Dündar ve Erdem Gül hakkında casusluk ve terör örgütü propagandası yaptıkları iddiasıyla soruşturma başlatılması, soruşturma başlatıldıktan 6 ay sonra gazetecilerin tutuklanması – Aynı haberler daha önce başka bir gazetede yayımlanmış olmasına ve soruşturmanın açılmasından sonra aradan 6 ay geçmiş olmasına rağmen başka hiçbir somut delil gösterilmeden gazetecilerin tutuklanması, özgürlük ve güvenlik hakkı ihlali (Bu karar, AYM’nin kuvvetli suç şüphesi bulunmaması nedeniyle ihlal bulduğu ilk bireysel başvuru kararı.)

(AYM bu kararda ayrıca kamuoyu tarafından çokça tartışılan bir konuda yapılan haber nedeniyle aradan aylar geçmesine rağmen gazetecilerin tutuklanmasına karar verilmesinde acil bir sosyal ihtiyaç bulunmadığına karar vererek, gazetecilerin yaptıkları haberler nedeniyle başka bir delil olmadan tutuklanmasını ifade ve basın özgürlüğüne aykırı buldu.)

Adil Yargılanma Hakkı

16 Nisan 2016

Asım Arı başvurusu, başvuru no. 2013/9381, Karar tarihi: 03.03.2016

Hakaret suçundan yargılanan ve delillerin henüz ortaya konmadığı ilk duruşmada, duruşmanın sonunda hükmün açıklanmasının geri bırakılmasını onaylayan başvurucu hakkında yokluğunda 11 ay 20 gün hapis cezası ile cezalandırılıp hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmesi – Adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemezlik kararı [AYM bu kararda özellikle HAGB’ye itirazın etkililiğini tartışmak açısından önemli bir fırsatı tepmiş, bu konuda muhalefet şerhleri önemli.]

Özel Hayata ve Aile Hayatına Saygı Hakkı

27 Nisan 2016

Tevfik Türkmen başvurusu, başvuru no. 2013/9704, Karar tarihi: 03.03.2016

Hava Kuvvetleri Komutanı olan başvurucunun personel e-posta adresi üzerinden tur organizasyonu düzenlemesi, sohbet etmesi ve siyasi içerikli mailler alması gerekçesiyle, hakim kararı olmaksızın incelenen ve hukuka aykırı içerik bulunmayan e-postaları dikkate alınarak savunması alınmadan süresi biten sözleşmesinin yenilenmemesine karar verilmesi – Özel hayatın ve haberleşme özgürlüğünün ihlali

İfade Özgürlüğü

1 Nisan 2016

Hasan Güngör başvurusu, başvuru no. 2013/6152, Karar tarihi: 24.02.2016

Diyarbakır’da ilkokul öğretmeni ve Eğitim-SEN şube sekreteri olan başvurucunun Demokratik Toplum Partisi’nin düzenlediği basın açıklamasına katılması nedeniyle bir yıl süre ile kademe ilerlemesinin durdurulması cezası alması – İfade özgürlüğü ihlali

12 Nisan 2016

Mehmet Reşit Arslan başvurusu (no.4), başvuru no. 2013/2909, Karar tarihi: 09.03.2016

Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası alan ve Kırıkkale cezaevinde olan başvurucunun odasında yapılan aramada beş yıl önce cezaevi kantininden aldığı radyosuna radyonun uzun dalgalı olması nedeniyle el konulması ve başvurucunun radyonun uzun dalgasının iptal edilerek kendisine iade edilmesi talebinin infaz hakimliği tarafından “yapılacak masrafın radyonun değerinden fazla olması” nedeniyle reddedilmesi – İfade özgürlüğünü ihlal etmez. [Engin Yıldırım’ın “kararda ifade özgürlüğü ile cezaevinin düzeni değil, ifade özgürlüğü ile maliyet karşılaştırması yapılıyor” tespitiyle düştüğü şerh önemli.]

Toplantı ve Gösteri Hakkı

28 Nisan 2016

Ali Sarıpınar başvurusu (no. 2), başvuru no. 2013/6186, Karar tarihi: 09.03.2016

2011 yılında Halkın Demokratik Çözüm ve Barış Çadırı’na doğru “baskılar bizi yıldıramaz” sloganı atarak yürüyüşe geçen ve oturma eylemi yaparak yolu trafiğe kapatan, aralarında başvurucunun da olduğu bir grup hakkında 2911 sayılı Yasa’ya muhalefet etmekten ve örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemekten dava açılması – Eylem öncesinde FıratNews isimli haber sitesinde eylem çağrısı yapılması eylemin “barışçıl” olmadığına karine sayılarak başvurucunun 5 yıl ceza tehdidi altında kalması – Toplantı ve gösteri hakkını ihlal etmez.

(Başvurucunun polislerin eylem sırasında kendilerini kameraya alması nedeniyle özel hayata saygı hakkı ihlal edildiği iddiası da kabul edilemez bulundu.)

Ayrımcılık Yasağı

5 Nisan 2016

Remezen Orak ve Diğerleri başvurusu, başvuru no. 2013/2229, Karar tarihi: 03.02.2016

İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nden işçi olarak çalışırken Belediye-İŞ sendikasında yöneticilik yaptıkları gerekçesiyle sözleşmeleri feshedilen başvurucuların işe iade taleplerinin reddedilmesi ve yerlerine kendileri ile aynı konumda olan Hizmet-İŞ sendikasında çalışan işçilerin işe alınması – Sendikal haklar bağlamında eşitlik ilkesinin ihlali

Başvuru Hakkının Kötüye Kullanılması

19 Nisan 2016

Osman Sandıkçı başvurusu, başvuru no. 2013/6297, Karar tarihi: 10.03.2016

Başvurucunun Anayasa Mahkemesi başvuru formunda Mahkeme raportör ve üyelerine “gerisi sizin sütünüzün kalitesine kalmış” yazması – Bireysel başvuru hakkının kötüye kullanımı nedeniyle başvurunun reddine ve 2 bin TL disiplin para cezası ödenmesine karar verildi.