Haziran 2016 – AYM Kararları Bülteni

Merhaba,

Her ay, bir önceki ay çıkan Anayasa Mahkemesi ve İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi kararlarının özetlerini derlediğimiz bültenleri paylaşmaya devam ediyoruz. Bu bültende Haziran ayında çıkan bazı AYM kararlarını okuyacaksınız. İHAM kararları ise Temmuz ayında çıkacak kararlar ile birlikte, Temmuz ayının sonunda blogta olacak.

Ağustos 2015’ten bu yana çıkan bütün bültenlere buradan ulaşabilirsiniz: https://anayasagundemi.com/tag/bulten/

AYM Kararları

Yaşam Hakkı ve Etkili Soruşturma Yürütme Yükümlülüğü

22 Haziran 2016

Nejla Özer ve Müslim Özer başvurusu, başvuru no. 2013/3782, Karar tarihi: 21.04.2016

Psikolojik sorunları olduğu bilinen ve ailesine öldürüleceğini söyleyen tutuklunun tek kaldığı koğuşta duş başlığı ile asılı halde ölü bulunması – Tutukluyu kendi eylemlerine karşı koruma ve ölüm olayına ilişkin soruşturmada takipsizlik kararı verilmesi nedeniyle etkili soruşturma yürütme yükümlülüğü bağlamında yaşam hakkı ihlali

İpek Deniz ve Diğerleri başvurusu, başvuru no. 2013/1595, Karar tarihi: 21.04.2016

8 Mart Dünya Kadınlar Günü etkinliği sırasında ve sonrasında örgüt ve Öcalan lehine slogan atılması nedeniyle polisin biber gazı, tazyikli su ile saldırdığı, havaya ateş açtığı eylemler sırasında gözaltı kaydı yapılmadan gözaltına alınan kişinin hastanede hayatını kaybetmesi – Devletin himayesine alındığı beş saatlik süre içerisinde yakalama anından hastaneye sevk anına kadar yapılan işlemlere ve güvenlik güçlerinin kimliklerine ilişkin bilgi verilmemesi nedeniyle yaşam hakkının ve ilgili polisler hakkında yeterli delil olmadığı gerekçesiyle beraat kararı verilmesi nedeniyle etkili soruşturma yürütme yükümlülüğünün ihlali

23 Haziran 2016

Birsen Gülünay başvurusu, başvuru no. 2013/2640, Karar tarihi: 21.04.2016

1992 yılında polis tarafından gözaltına alındıktan sonra zorla kaybedilen eşiyle ilgili 2009 yılında 15 yıllık soruşturma zamanaşımı süresinin dolduğu gerekçesiyle kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesi, bu kararın itiraz üzerine kaldırılmasından sonra 2012 yılında öldürme suçlarına ilişkin 20 yıllık zamanaşımı süresinin de dolduğu gerekçesiyle kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesi ve bu karara yapılan itirazın reddedilmesi – Yaşam hakkı bağlamında etkili soruşturma yürütme yükümlülüğünün ihlali

Hıdır Öztürk ve Dilif Öztürk başvurusu, başvuru no. 2013/7832, Karar tarihi: 21.04.2016

1992 yılında Tunceli’de işten çıktıktan sonra bir daha haber alınamayan kızlarının güvenlik güçleri ve MİT tarafından işkence yapılarak öldürüldüğünü ve zorla kaybedildiğini iddia eden ailenin yaptığı başvurular neticesinde ceza soruşturması yürütülmemesi – Etkili soruşturma yürütme yükümlülüğünün ihlali

İşkence Yasağı ve Etkili Soruşturma Yürütme Yükümlülüğü

1 Haziran 2016

Sinan Işık başvurusu, başvuru no. 2013/2482, Karar tarihi: 13.04.2016

Zorunlu askerlik hizmeti sırasında bölük çavuşu tarafından bir hafta içerisinde üç kez bodrumda kalorifer demirine kelepçelenerek darp edilen başvurucunun şikayetçi olmaması için tehdit edilmesi, askeri makamlar tarafından yürütülen soruşturmada kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesi – Etkili soruşturma yürütme yükümlülüğünün ihlali

14 Haziran 2016

Albina Kiyamova başvurusu, başvuru no. 2013/3187, Karar tarihi: 14.04.2016

Kumkapı Geri Gönderme Merkezi’nde zorla çıplak aramaya maruz kalan Rus başvurucunun görevliler hakkında yaptığı şikayette Valilik’in herhangi bir gerekçe göstermeden soruşturma izni vermeyi reddetmesi – Etkili soruşturma yürütme yükümlülüğünün ihlali

24 Haziran 2016

Hidayet Enmek ve Eyüp Sabri Tinaş başvurusu, başvuru no. 2013/7907, Karar tarihi: 21.04.2016

2011 yılında Urfa’da düzenlenen Nevruz’a Baro’nun görevlendirmesiyle ‘gözlemci’ olarak katılan iki avukatın polisin kötü muamelede bulunduğunu görüp müdahale etmesi nedeniyle kelepçelenerek ve yerde sürüklenerek gözaltına alınması ve savcının yaptıkları şikayette takipsizlik kararı vermesi – Kötü muamele yasağının etkili şekilde soruşturulması yükümlülüğünün ihlali (Avukatların keyfi şekilde gözaltına alınmaları nedeniyle özgürlük ve güvenlik hakkının ihlal edildiği iddiaları, zaman bakımından yetkisizlik gerekçesiyle kabul edilemez bulundu.)

Özgürlük ve Güvenlik Hakkı

17 Haziran 2016

Mehmet Baransu (no. 2) başvurusu, başvuru no. 2015/7231, Karar tarihi: 17.05.2016

Balyoz Darbe Planı olarak bilinen belgeleri muhabir olarak çalıştığı Taraf Gazetesi’nde haber olarak paylaştığı için tutuklanması nedeniyle;

• sulh ceza hakimliklerinin tarafsız ve bağımsız olmadığı iddiası – açıkça dayanaktan yoksun olduğu gerekçesiyle kabul edilemezlik kararı
• kısıtlılık kararı nedeniyle soruşturma dosyasına erişilemediği iddiası – açıkça dayanaktan yoksun olduğu gerekçesiyle kabul edilemezlik kararı
• makul şüphe, kaçma şüphesi, delil karartma ihtimali olmadığı halde adli kontrol ihtimali değerlendirilmeden tutuklama kararı verilmesi, tutuk itirazlarının ve tahliye taleplerinin gerekçe gösterilmeden reddedilmesi ve kamu davası açılması için öngörülen hak düşürücü süre geçmiş olmasına rağmen haberler nedeniyle tutuklama kararı verilmesi nedeniyle özgürlük ve güvenlik hakkının ve ifade özgürlüğünün ihlal edildiği iddiası – başvurucunun 2010’da yayımlanan haberler, bu haberlerin yayımlanmasında amaç ya da olası etkileri nedeniyle değil, devletin güvenliğine ilişkin gizli belge temin etmesi ve bunu yayımlaması nedeniyle tutuklanması nedeniyle ihlal yok.

29 Haziran 2016

A.S. Başvurusu, başvuru no. 2014/2841, Karar tarihi: 09.06.2016

03.01.2014 – 20.01.2014 tarihleri arasında Kumkapı Geri Gönderme Merkezi’nde ışıkların sürekli açık tutulduğu, aşırı kalabalık, gürültülü koşullarda tutulan, hamile olmasına rağmen doktor muayenesinden faydalanamayan ve buna göre beslenemeyen başvurucunun idari gözetim altında tutulması, tutulmanın usulüne uygun şekilde bildirilmemesi, özgürlüğünün keyfi şekilde kısıtlanmasına karşı serbest bırakılmasına olanak tanıyacak yargı merciilerine başvuru hakkının olmaması ve buna karşı tazminat talep etme yolunun olmaması – Özgürlük ve güvenlik hakkının ihlali (AYM, başvurucunun tutulma koşullarının insanlıkdışı muamele yasağına da aykırı olduğuna karar verdi.)

Adil Yargılanma Hakkı

1 Haziran 2016

Erdem Enerji Elektrik İnşaat İmalat Taahhüt San. ve Tic. LTD. ŞTİ Başvurusu, başvuru no. 2013/8524, Karar tarihi: 13.04.2016

Kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takipte icra dairesinin yetkisiz olduğu itirazının yargılama sırasında dikkate alınmadan karar verilmesi – Konu bakımından yetkisizlik nedeniyle kabul edilemezlik kararı

24 Haziran 2016

Laleş Çeliker başvurusu, başvuru no. 2013/8413, Karar tarihi: 21.04.2016

İHAM’ın ihlal kararına dayanılarak yapılan yeniden yargılama talebinin gerekçe gösterilmeksizin reddedilmesi – Mahkemeye erişim hakkının ihlali

Özel Hayata ve Aile Hayatına Saygı Hakkı

17 Haziran 2016

Mehmet Zahit Şahin başvurusu, başvuru no. 2013/4708, Karar tarihi: 20.04.2016

Edirne F Tipi Cezaevi’nde tutuklu olan başvurucunun ziyaretçi listesinde bulunan bir kişiyi listeden çıkartıp yerine başka bir kişiyi yazdırmak için yaptığı talebin detaylı gerekçe gösterilmeden reddedilmesi – Özel hayata saygı hakkının ihlali

İfade Özgürlüğü

14 Haziran 2016

İlter Nur başvurusu, başvuru no. 2013/6829, Karar tarihi: 14.04.2016

TEİAŞ’ye bağlı taşeron bir firmada işçi olarak çalışan başvurucunun BİMER’e yaptığı şikayet nedeniyle iş akdinin sona erdirilmesi – İfade özgürlüğü ihlali

Toplantı ve Gösteri Özgürlüğü

29 Haziran 2016

Deniz Dönmezer ve Diğerleri başvurusu, başvuru no. 2014/4663, Karar tarihi: 09.06.2016

Halkın Kurtuluşu Partisi il başkanlarına bulundukları il valilikleri tarafından kongre yapmadıkları gerekçesiyle idari para cezası verilmesi – Siyasi parti sorumlularına yaptırım uygulanması konusunda mülki amirlerin kanuni yetkisi bulunmaması nedeniyle siyasi örgütlenme özgürlüğünün ihlali