Ağustos 2016 – AYM ve İHAM Kararları Bülteni

Merhaba,

Ağustos ayında Anayasa Mahkemesi (AYM) ve İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi (İHAM) tarafından verilen bireysel başvuru kararlarına ilişkin bültenle karşınızdayız. AYM 14 Temmuz’dan bu yana Resmi Gazete’de bireysel başvuru kararı yayımlamıyordu, o tarihten sonra ilk kararını 24 Ağustos günü açıkladı. İHAM da aşağıda görebileceğiniz bir Büyük Daire kararıyla geçen bir aylık yaz molasının ardından 30 Ağustos itibarıyla yeniden karar yayımlamaya başladı.

Bu nedenle bu bültende oldukça az sayıda karar bulacaksınız, Eylül’de görüşmek üzere.

Anayasa Mahkemesi Kararları

Yaşam Hakkı ve Etkili Soruşturma Yürütme Yükümlülüğü

25 Ağustos 2016

Fatma Şimşek ve Diğerleri başvurusu, başvuru no. 2013/7002, Karar tarihi: 11.05.2016

1997 yılında meydana gelen ve aralarında başvurucuların yakınlarının da olduğu 49 kişinin yanarak hayatını kaybettiği trafik kazasında ailelerin hatalı otobüs üreten firmanın ve bu otobüslerin piyasaya sürülmesine izin veren devletin sorumluluğu olduğu iddiası ve açılan davanın 15 yıl sürmesi – Etkili soruşturma yükümlülüğünün ihlali (AYM, bu başvuruda yaşam hakkının esasının ihlal edildiği iddiasını kabul edilemez buldu.)

Özel Hayata ve Aile Hayatına Saygı Hakkı

24 Ağustos 2016

N.B.B başvurusu, başvuru no. 2013/5653, Karar tarihi: 03.03.2016

Uyuşturucu kullandığı için adli para cezası alan başvurucu hakkında ulusal bir gazetenin internet arşivinde yer alan 1998 tarihli iki, 1999 tarihli bir haber nedeniyle başvurucunun topluma mal olmuş ünlü bir kişi olmamasına rağmen bu haberin hala internette olması nedeniyle aile, sosyal ve iş hayatının olumsuz etkilendiği gerekçesiyle 2013 yılında haberlerin kaldırılması için başvuruda bulunması – Özel hayata saygı hakkının ihlali (Bu başvuru AYM’nin unutulma hakkına ilişkin ilk kararı.)

26 Ağustos 2016

Bülent Kaya başvurusu, başvuru no. 2013/2941, Karar tarihi: 11.05.2016

Hakkında arama ve yakalama kararı olmamasına rağmen TMK kapsamında açılan davanın GBT sistemine kaydedilmesi ve bilgilerin ne kadar süre ile saklı tutulacağına ilişkin belirsizlik içeren ve yasal dayanağı olmayan bir uygulamaya dayanan bu kaydın silinmesi için açtığı davanın reddedilmesi – Özel hayata saygı hakkını ihlal etmez.

İHAM Kararları

Yaşam Hakkı ve Etkili Soruşturma Yürütme Yükümlülüğü

Aydoğdu v. Türkiye, Başvuru no. 40448/06, Karar tarihi: 30.08.2016

2005 yılında İzmir’de devlet hastanesinde prematüre doğan ve solunum yolu rahatsızlığı geçiren bebeklerinin özel-teknik cihazların olmaması nedeniyle sevk edildiği hastanede yoğun bakım ünitesinde yer olmadığı için yine gerekli cihazlarla tedavi edilememesi üzerine durumunun kötüleşmesi ve nakledildiği başka bir hastanede  hayatını kaybetmesi üzerine başvurucuların hastane ve doktorlar aleyhine açtıkları davanın İdare Mahkemesi tarafından reddedilmesi – Yaşam hakkının ve etkili soruşturma yürütme yükümlülüğünün ihlali (Mahkeme bu başvuruda hastanelerde ve sağlık sistemindeki yapısal eksikliklerin giderilmesi, bu ihlallere yönelik başlatılacak idari ve disiplin soruşturmalarına karşı, ailelerin de bir parçası olabilecekleri şekilde, tarafsız, bağımsız, hızlı ve etkili soruşturma makamları oluşturulması ve yargılama sırasında mahkemeler tarafından atanacak uzmanlara yönelik Avrupa Konseyi tarafından hazırlanan rehber dikkate alınarak adli tıp sistemine ilişkin güvenceler alınması yönünde İHAS’ın 46. maddesi uyarınca Türkiye’ye yükümlülükler yükledi.)

Toptanış v. Türkiye, başvuru no. 61170/09, Karar tarihi: 30.08.2016

2008 yılında askeri bölge yakınlarında arkadaşlarıyla buluştuğu sırada göğsüne isabet eden bir kurşunla yaralanan ve hayati risk taşıdığı gerekçesiyle kurşunun kaburgalarının arasından çıkarılmadığı başvurucunun yaralanmasına ilişkin yaptığı şikayetin kurşun balistik incelemeye gönderilmeden , olay yerindeki tanıkların silah sesi duymadıklarını söylemelerine dayanılarak delil yetersizliği nedeniyle reddedilmesi – Yaşam hakkı bağlamında etkili soruşturma yürütme yükümlülüğünün ihlali

İşkence Yasağı ve Etkili Soruşturma Yürütme Yükümlülüğü

J.K. ve Diğerleri v. İsveç [Büyük Daire], başvuru no. 59166/12, Karar tarihi: 23.08.2016

ırak’ta yaşadıkları dönemde Amerikalı müşterileri olması nedeniyle El Kaide tarafından ölümle tehdit edilen, ağabeyi kaçırılan, arabalarına açılan ateş sonucu kızlarını kaybeden, evlerinin yakınlarına bomba atılan ve işyerleri yakılan başvurucuların İsveç’e iltica taleplerinin reddedilmesi ve Irak’a sınırdışı edilmelerine karar verilmesi – Kötü muamele yasağını ihlal edebilir

Nasrettin Aslan ve Zeki Aslan v. Türkiye, başvuru no. 17850/11, Karar tarihi: 30.08.2016

2010 yılında Barış ve Demokrasi Partisi’nin Hakkari’de düzenlediği bir eylemde aralarında çocukların da olduğu göstericilerin polise ve polis aracına taş attığı iddiasıyla o sırada bir akrabasını hastaneye götürmek için olay yerinde olduğunu söyleyen başvurucunun ve kardeşinin polis tarafından durdurulması ve çıkan tartışma sonucu gözaltına alınırken ve karakola götürülürken başvurucuların darp edildikleri iddiası, başvuruculara karşı polise mukavemetten dava açılıp ceza verilirken başvurucuların polisler hakkında yaptığı şikayete karşı verilen takipsizlik kararına karşı yapılan şikayetin başvuru tarihinde hala sonuçlandırılmamış olması – 3. madde bağlamında etkili soruşturma yürütme yükümlülüğünün ihlali

İfade Özgürlüğü

Medipress-Sociedade Jornalística, Lda v. Portekiz, Başvuru no. 55442/12, Karar tarihi: 30.08.2016

2004 yılında Visao isimli bir dergide dönemin Başbakanı hakkında ‘ağır uyuşturucular kullandığına’ yönelik çıkan bir makale nedeniyle başbakanın itibarının zedelendiği iddiasıyla dergiye ve makale yazarına tazminat davası açması ve derginin 30.000 euro ödemeye mahkum edilmesi – İfade özgürlüğü ihlali