Askerlerin anayasası öyle değil, böyle değiştirilir: Şili yeni anayasa yazım sürecine başlıyor

Şili Devlet Başkanı Michelle Bachelet, 17 yıllık General Augusto Pinochet askeri rejimi altında  vatandaşları korku altına alan diktatörlük döneminin kalıntısı 1980 tarihli ülke anayasasını yeniden yazmak için bir tasarı hazırladı.

Bachelet Pazartesi günü başkent Santiago`da bulunan La Moneda Sarayı’nda yaptığı konuşmada, “Çeşitliliğimizi kucaklayan ve bize hayatımız boyunca birlikte ihtiyaç duyduğumuz araçları veren Şili için bizi temsil eden bir Magna Carta’ya sahip olmak adına, mevcut Anayasa’nın 15. bölümünü degiştirmek için yapılan teklifi imzalayıp Kongre’ye göndererek nihayet ilk adımı attık” dedi.

2006’dan 2010’a kadar Devlet Başkanı olarak görev yaptıktan sonra 2013’te ikinci dönem için seçilen Bachelet, “demokrasi içinde ve Şili vatandaşlarıyla” birlikte yürütüleceğine söz verdiği süreçte tasarının, anayasa dğeişikliğini hazırlayacak Anayasa Konvansiyonu’na doğru atılan ilk adım olduğunu belirtti.

Başkan “Her bir taahhüdümüzü yerine getiriyoruz” dedi. “Ve sonuna kadar bu yolu aynı şekilde takip edeceğiz. Şili`yi, demokrasimizi veya tarihimizi başarısızlığa uğratmayacağız.”

Bachelet, anayasanın nihai yeniden yazımı için hızlandırılan halka yönelik bir eğitim kampanyasının Aralık 2015’te başlatılmasının ardından, değişikliği 16 Ocak`ta ilan etmişti. Hükümet, 2017 yılında yeni anayasa taslağını hazırlamadan önce vatandaşlarla bir yıldan daha fazla bir süre etkileşim içinde bulunmuştu.

Kasım ayında yapılacak seçimlerden sonra yenilenecek olan Kongre, yeni Anayasa taslağı hazırlamak için hangi yöntemlerin kullanılacağını tartışacak. Milletvekilleri anlaşmaya varamazsa; Başkan, vatandaşların seçeneklerden birini tercih etmeleri için referandum çağrısı yapabilecek.

Eski diktatör Augusto Pinochet rejimi altında zorla kabul ettirilen mevcut Şili Anayasası 1981’den beri yürürlükte. Bachelet, son başkanlık kampanyasında anayasa değişikliğini ana vaatlerinden biri olarak sunmuştu.

Bachelet, kampanya sürecinde yeni anayasanın milletvekilleri ve vatandaşların birlikte oluşturacağı bir Anayasa Konvansiyonu olan iki meclisli bir kongre komitesi ya da bir kurucu meclis aracılığıyla yapılmasını önerdi. Daha sonra yeni Anayasanın onaylanıp onaylanmayacağına Şili halkı karar verecek.

Bachelet “Hepimizin büyük bir sorumluluğu var: hükümet, parlamento, siyasi partiler, sivil toplum, avukatlar… Hepimiz istisnasız olarak halkın iradesine saygılı bir şekilde bağlı kalmalıyız.” dedi.

Sosyalist Başkan Salvador Allende’yi 1973 yılında askeri darbeyle devirmesinin ardından Pinochet’in diktatörlüğü 1990’a kadar sürdü ancak dönemin politik yapısının etkisi Şili Anayasası’nda hala hissedilmekte. Pinochet rejimi iddialara göre yaklaşık 3.200 kişinin ölümüne, 38 bin kişinin ise işkence görmesine neden oldu.

Kaynak: Constitutionnet

Bu haber, BAU Hukuk Fakültesi LAW 2018 Current Constitutional Developments dersi kapsamında Ezgi Ünlügedik, Mertcan Kaşıkcı, Tuğçe Ülgütol ve Furkan Yılmaz tarafından çevrilmiştir.