Polonya’da iktidar partisinin tartışmalı adayları Anayasa Mahkemesi’ne yargıç olarak seçildi

Polonya Parlamentosu, muhafazakâr iktidar partisinin aday gösterdiği üç kişiyi Anayasa Mahkemesi’ne yargıç olarak seçti. Aralarından ikisi muhalefet tarafından sert şekilde eleştiriliyordu.  

Polonya Parlamentosu’nun, aralarında muhalefet milletvekillerinin sert şekilde karşı çıktığı iki kişi de olmak üzere iktidar partisinin göstermiş olduğu üç adayı Anayasa Mahkemesi’ne yargıç olarak seçmesi Mahkeme’nin bağımsızlığına ilişkin endişeleri artırdı.

Parlamento’nun yargıçlarla ilgili oylaması muhalefet milletvekillerinin “utanın!” bağırışları arasında  hareketli bir oturumda yapıldı. Cumhurbaşkanı’nın görevlendirmeyi yapması bekleniyor. Anayasa Mahkemesi’nin görevleri arasında yasaların anayasaya uygunluğunu sağlamak da bulunuyor.

Üç yargıçtan en fazla tartışma yaratanı, komünist dönemde devlet savcısı olan ve Avrupa Birliği’nin yargı bağımsızlığına zarar verdiğini belirttiği iktidardaki muhafazakâr Hukuk ve Adalet Partisi’nin son dört yılda kabul ettirdiği kanunların mimarı kabul edilen Stanislaw Piotrowicz oldu.  Piotrowicz, meclisteki sandalyesini Ekim’deki seçimlerde kaybetmişti.

Hukuk ve Adalet Partisi, yargı sistemini baştan aşağı yenilemenin gerekçesinin yolsuzluğu temizlemek ve 30 yıl önce sona eren komünist sistemin artıklarını süpürmek olduğunu söylüyor. Parti, eski bir komünist savcıyı reformların yüzü yaparak iki yüzlü davranmakla suçlanıyor. Bazıları Piotrowicz’in yeni konumunun, değişimlerin aslında devleti ele geçirmeye vardığının bir göstergesi olduğunu ifade ediyor.

Yargıdaki değişiklikler, bunların demokrasi için bir tehdit oluşturduğundan korkan Lehlerin son yıllarda sıkça görülen sokak eylemlerine neden oldu.

Başbakan Mateusz Morawiecki bu hafta Piotrowicz’i, komünist dönemde aldığı davalarda “uygun şekilde davrandığını” söyleyerek savundu. Piotrowicz ayrıca, küçüklere cinsel tacizde bulunmaktan suçlu bulunan bir rahibi koruduğu için de eleştirilere maruz kalmıştı.

Diğer tartışmalı aday ise, bir hukukçu olan ve aşırı-sağ söylemi nedeniyle belli bir noktada Hukuk ve Adalet Partisi’nin dahi politikayı bırakacağını açıklamasına neden olan eski milletvekili Krystyna Pawlowicz idi.

Muhalifler ayrıca yargıçların atanmasının yasaya uygunluğunu da eleştiriyor: yargıçların emeklilik yaşı 65 iken bu ikisinin de yaşı 67.

Polonya Ombudsman’ı Adam Bodnar, atamaların “yasal düzenlemeleri açıkça ihlal ettiğini” ifade etti.

Muhalefetteki Sivil Platfom Partisi üyesi Michal Szczerba, yaşla ilgili şarta uymamalarının yanında adayların “kusursuz bir karaktere sahip olma kriterini” de karşılamadıklarını söyledi.

Üçüncü yargıç Jakub Stelina’nın adı ise parlamentodaki oylamadan yalnız saatler önce öne sürüldü. Aday gösterme süreci o kadar aceleye geldi ki iktidar partisi milletvekillerinden bazıları Stelina’nın adını dahi doğru yazamadı.

Muhalefet milletvekilleri ayrıca, Meclis Başkanı Elzbieta Witek’in, iktidar partisinden bir milletvekilinin kendisine “bunu iptal etmemiz lazım çünkü kaybedeceğiz” demesinin ardından başka bir oylamayı iptal etmesi üzerine de öfkelendi. Görünüşe göre oylama makinesinde bazı sorunlar yaşandı. Muhalefet, iktidar partisini parlamento içtüzüğünü ihlal etmekle suçladı.

Kaynak: US News