AB Adalet Divanı’ndan Polonya’ya hakimleri susturacak Disiplin Dairesi’ni askıya alma emri

Avrupa Birliği’nin en üst mahkemesi, bağımsız olmadığı ve AB hukukunu ihlal ettiği gerekçesiyle Polonya’dan hakimlerin disiplin işlemleriyle ilgili olarak kurulan panelin askıya alınmasını istedi.

Karar, AB yönetiminin Polonya’daki yargı bağımsızlığını zayıflattığını söylediği reformlar nedeniyle Avrupa Komisyonu’yla çatışma yaşayan iktidardaki Avrupa karşıtı Hukuk ve Adalet Partisi (PiS) için yeni bir darbe oldu.

Üyelerinin çoğu, milliyetçi PiS’in çoğunlukta olduğu parlamento tarafından seçilen Polonya Yüksek Mahkemesi’nin Disiplin Dairesi’nin bağımsızlığıyla ilgili olarak Brüksel’in uzun zamandan beri endişeleri bulunmakta.

Ulusal hukuklardan üstün olan AB hukukunun uygulanmasından sorumlu Avrupa Komisyonu, Ocak ayında Avrupa Adalet Divanı’ndan, verdikleri kararlar nedeniyle hakimleri cezalandırma yetkisi bulunan dairenin askıya alınmasını talep etmişti.

Bu talebe ilişkin kararını açıklayan Divan, AB üyesi ülkelerin “hakimlere uygulanan disiplin rejiminin yargı bağımsızlığı ilkesiyle uyumlu olmasını sağlamakla yükümlü olduğunu” ifade etti.

Açıklamada “Bunun bir sonucu olarak Divan, Komisyon’un geçici önlemlerle ilgili başvurusunu haklı bulmuştur” dendi.

Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki, Varşova’nın kararı, devlet kurumlarının eylemlerinin anayasallığınıyla ilgili sorunları çözmek amacıyla kurulan bir yargı organı olan Polonya Anayasa Mahkemesi’ne ileteceğini belirtti.

Morawiecki, düzenlediği basın toplantısında “yargıyla ilgili bir reform AB üyesi ülkelerin kendi yetki alanındadır” şeklinde konuştu.

Disiplin dairesinin sözcüsü, Divan kararının dairenin işleyişini engellemediğini söyledi. Ancak Yüksek Mahkeme sözcüsü AB mahkemesinin dairenin askıya alınmasına ilişkin kararına destek verdi.

Yüksek Mahkeme, daha önce de disiplin dairesinin bağımsızlığını sorgulamıştı ve başkanı, Malgorzata Gersdorf, yargı reform karşıtlarının önde gelenlerinden biri olmuştu.

Varşova ve Brüksel çatışma halinde

PiS, mahkeme sisteminin daha etkin hale gelebilmesi için reformlarının zorunlu olduğunu söylüyor ancak Avrupa Komisyonu, PiS’i 2015’te iktidara gelmesinden bu yana yargıyı siyasallaştırmakla suçluyor ve demokrasiye bir tehdit olarak gördüğü durumla ilgili endişelerini dile getiriyor.

Varşova, Polonya’nın, bloğun önümüzdeki uzun erimli bütçesindeki onlarca milyar Avro’ya erişiminin hukukun üstünlüğüne saygı göstermesi şartına bağlanmasını isteyen Komisyon tarafından AB’nin en üst yargı organına taşınan birçok davayı kaybetti.

Disiplin dairesi, daireye gönderilmeden önce hakimlere karşı açılan davaları soruşturan disiplin ombudsmanlığıyla birlikte 2017 yılında PiS hükûmeti tarafından yaratıldı.

Hakimler için yeni bir disiplin sistemi oluşturmak için tasarlanan panel, hakimlerinmaaşlarını kesme ve görevlerini askıya alma yetkilerine sahip. Muhalifler, panelin, iktidar partisinin reformlarını eleştiren hakimleri susturmak için kullanılabileceğini ifade ediyor.

PiS ise reformların yalnızca mahkeme sistemini daha etkin hale getirmeyeceğini, ayrıca 1989’da sona eren komünist düzenin kalıntılarını da temizleyeceğini iddia ediyor.

Kaynak: The New York Times