Kasım 2020 – AYM Kararları Bülteni

Merhaba,

Kasım ayında çıkan bazı Anayasa Mahkemesi kararlarının yer aldığı bülten yayında.

Önümüzdeki ay görüşmek üzere.

Yaşam hakkı ve etkili soruşturma yürütme yükümlülüğü

Lobna Al Lamii Başvurusu, Başvuru Numarası: 2017/20160, Karar Tarihi: 14/10/2020

31/5/2013 günü DİSK tarafından yapılacak basın açıklamasını dinlemek üzere Taksim Meydanı’na giden başvurucunun polisin attığı gaz fişeğiyle kafatası kemiğinin kırılmasıyla ilgili soruşturmada daimi arama kararı verilmesi – Süre aşımı nedeniyle kabul edilemezlik kararı

İşkence, insanlıkdışı muamele yasağı ve etkili soruşturma yürütme yükümlülüğü

S.Ç. Başvurusu, Başvuru Numarası: 2017/17516, Karar Tarihi: 15/9/2020

Soma’da yaşanan maden kazasını protesto etmek amacıyla toplanan ve tramvay yolunu kapatarak oturma eylemi yapan 150-160 kişilik grupta yer alan başvurucunun kamera kayıtlarına göre gözaltına alınırken kilise kapısından sürüklenerek çıkarıldığı, bu sırada kendisine “Kalk, ayağa kalk.” diye bağırıldığı, boğazından tutularak ayağa kaldırılmaya çalışıldığı, başvurucunun ayağa kalkmaması üzerine “Ayaklarından tutun.” şeklinde konuşulduğu, başvurucunun ters kelepçeli iken kolları ve ayaklarından tutulmak suretiyle taşındığı, daha sonra ayaklarından tutan polislerin başvurucuyu bıraktıkları, başvurucunun “Kolum!” şeklinde bağırarak ayağa kalktığı, böylelikle caddede ilerlemeye devam ettikleri tespit edilmesine karşın kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesi – kötü muamele yasağından ihlal yok (usuli yönden ayrıca inceleme yapılmasına gerek görülmedi)

Cem Kuru Başvurusu, Başvuru Numarası: 2017/29874, Karar Tarihi: 14/10/2020

Hükümlü olan başvurucunun ceza infaz kurumunda darp edilmesi sonrasında ellerinden ve ayaklarından kelepçelenerek gözlem odasında soğuk bir ortamda tutulması, ellerinde ve kaburgalarında kalıcı hasar meydana gelmesi ve bu olaya ilişkin soruşturmada kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesi – kötü muamele yasağını etkili şekilde soruşturma yükümlülüğünün ihlali

Kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkı

Peter Frank Steudtner Başvurusu, Başvuru Numarası: 2017/33442, Karar Tarihi: 4/11/2020

5 Temmuz 2017’de İstanbul Büyükada’daki bir otelde yapılan toplantı sırasında gözaltına alınıp tutuklanan, 25 Ekim 2017’de tahliye olan başvurucunun tutukluluğunun hukuki olmadığı iddiası – Tahliye olduktan sonra CMK 141’e dayanılarak açılan tazminat davasının Yargıtay önünde derdest olması nedeniyle başvuru yollarının tüketilmemesi sebebiyle kabul edilemezlik kararı

Özel hayata ve aile hayatına saygı hakkı

Ayla Demir İşat Başvurusu, Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2018/24245, Karar Tarihi: 8/10/2020

İşvereni Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği ile iş sözleşmesi imzalayan başvurucunun darbe girişiminin ardından hakkında başlatılan güvenlik soruşturması kapsamında Bank Asya’da hesabı olduğu gerekçesiyle 667 sayılı OHAL KHK’sinin 4. maddesi uyarınca bildirimsiz ve tazminatsız bir şekilde iş sözleşmesinin feshedilmesi – özel hayata saygı hakkının ihlali

Devrim Alyüz Başvurusu, Başvuru Numarası: 2017/40383, Karar Tarihi: 16/9/2020

Spastik tetrapleji teşhisi konulan ve %98 oranında fonksiyon kaybı olan başvurucunun engelli aylığı alınmasına imkân veren Kanun maddesinde hak kazanma koşullarına ilişkin kazanılmış haklara saygı ilkesine aykırı olarak değişiklik yapılması ve engelli aylığının kesilmesi – maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkının ihlali

Hüseyin Fatih Tamer Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/31316, Karar Tarihi: 20/10/2020

FETÖ/PDY örgütüne üye olma suçundan tutuklanıp Konya E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’na götürülen başvurucunun Ziyaret Yönetmeliği’ne göre cezaevine girdiği tarihten itibaren 60 gün olan süre içerisinde ziyaretçi listesi sunmaması nedeniyle nişanlısı da dahil olmak üzere, ailesi dışında kimseyle görüşmesine izin verilmemesi – özel hayata saygı hakkının ihlali

İfade özgürlüğü

Ali Ergin Demirhan Başvurusu (2), Başvuru Numarası: 2017/35947, Karar Tarihi: 9/9/2020

İlk kez 25/7/2015 tarihinde 5651 sayılı İnternet Yasası’nın 8/A maddesine dayanılarak erişime engellenen sendika.org internet sitesinin bu tarihten 2017 yılının sonuna kadar, “sendika10.org”, “sendika18.org”, “sendika28.org”, “sendika46.org”, “sendika47.org”, “sendika55.org”, “sendika56.org” ve “sendika61.org” isimleri alarak 61 defa tamamen engellenmesi – İfade ve basın özgürlüğü ihlali

Ömer Yalçın Başvurusu, Başvuru Numarası: 2017/30798, Karar Tarihi: 29/9/2020

Toprak Mahsulleri Ofisi’nde kamu görevlisi olan başvurucunun Başbakanlık İletişim Merkezine kurumunda paralel devlet yapılanması olduğu iddiasıyla gönderdiği şikâyet dilekçesinde yer alan iddialarının asılsız olduğundan bahisle kınama disiplin cezasıyla cezalandırılması – açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemezlik kararı

Toplanma, gösteri yapma ve dernek kurma özgürlüğü

Özkan Karataş Ve Diğerleri Başvurusu, Başvuru Numarası: 2017/31774), Karar Tarihi: 14/10/2020

OHAL KHK’leriyle işlerinden ihraç edilen kişilerin bu durumu protesto etmek amacıyla başlattıkları oturma eylemi nedeniyle Malatya Valiliği’nin OHAL sırasında toplantı ve gösteri yürüyüşü, basın açıklaması, stant kurma, imza kampanyası, bildiri dağıtma, pankart asma, çadır kurma, oturma eylemi gibi eylemleri izne bağlayan genelgesine dayanılarak idari para cezasına çarptırılmaları – toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlali

Etkili başvuru hakkı

İlhan Gökhan Başvurusu, Başvuru Numarası: 2017/27957, Karar Tarihi: 9/9/2020

Hizbullah terör örgütü adına eylem ve faaliyetlerde bulunduğu iddiasıyla 2011 yılında CMK’nin 135. maddesi uyarınca iletişimin tespiti, dinlenmesi ve kayda alınması tedbiri kapsamında telekomünikasyon yoluyla yapılan iletişimin denetlenmesi neticesinde elde edilen kayıtların imha edilmediği ve alenileştirildiği ileri sürülerek CMK’nin 141. maddesine göre açılan tazminat davasının reddedilmesi – Özel hayata saygı hakkı ve haberleşme hürriyetiyle bağlantılı olarak etkili başvuru hakkının ihlali

Sendika hakkı

Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası Başvurusu (2), Başvuru Numarası: 2017/35667, Karar Tarihi: 9/9/2020

Batman Belediyesinde çalışan 50 kişinin OHAL KHK’leriyle ihraç edilmesine karşı basın açıklaması düzenleyen Eğitim-SEN, KESK ve DİSK yöneticilerine idari para cezası verilmesi nedeniyle Sendika’nın örgütlenme özgürlüğüne müdahale olduğu iddiası – başvurunun actio popularis (halk davası) niteliğinde olduğu gerekçesiyle kişi bakımından yetkisizlik nedeniyle kabul edilemezlik kararı

Eğitim hakkı

Şevket Yirik Başvurusu, Başvuru Numarası: 2017/36503, Karar Tarihi: 29/9/2020

Dinar T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda FETÖ/PDY üyesi olduğu iddiasıyla tutuklu olan başvurucunun 677 sayılı KHK’nin 4. maddesi uyarınca YDS’ye girmesine izin verilmemesi – açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemezlik kararı

Serbest seçim hakkı

Zeyyat Ceylan Başvurusu, Başvuru Numarası: 2019/14426, Karar Tarihi: 20/10/2020

675 sayılı OHAL KHK’si ile kamu görevinden çıkarıldığı gerekçesiyle belediye başkanlığı mazbatasının verilmemesi nedeniyle serbest seçim hakkının ihlal edildiği iddiası – Ortak koruma alanı dışında kalması sebebiyle konu bakımından yetkisizlik nedeniyle kabul edilemezlik kararı

Yusuf Baydar Başvurusu, Başvuru Numarası: 2016/6177, Karar Tarihi: 20/10/2020

Saadet Partisi Üsküdar İlçe Seçim Kurulu üyesi olan başvurucunun 7 Haziran 2015 seçimlerinde seçim çalışmaları kapsamında Üsküdar ilçe teşkilatı binası yakınında bulunan kaldırıma kurduğu on beş metrekarelik seçim çadırının yaya trafiğini engellediği gerekçesiyle kaldırılması – açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemezlik kararı