Ocak 2021 – İHAM Kararları Bülteni

Merhaba,

İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi’nin (İHAM) Ocak 2021’de verdiği 8’i Türkiye’ye karşı 14 İHAM kararının yer aldığı bülten yayında.

Önümüzdeki ay görüşmek üzere.

Devletlerarası başvurular

Ukrayna v. Rusya (Kırım hakkında), Başvuru no: 20958/14 ve 38334/18, Karar tarihi: 16.12.2020

İHAM, Ukrayna’nın Kırım’da Rusya tarafından gerçekleştirilen insan hakları ihlalleri örüntüsüne karşı şikayetleri kısmen kabul edilebilir buldu. Kararın özet çevirisi buradan okunabilir.

Gürcistan v. Rusya (II), Büyük Daire Kararı, Başvuru no: 38263/08, Karar Tarihi: 21.01.2021

İHAM’ın Gürcistan ile Rusya arasında Ağustos 2008’de yaşanan silahlı çatışmaya yönelik Gürcistan v. Rusya (2) Büyük Daire kararının özet çevirisini buradan okuyabilirsiniz.

Özgürlük ve güvenlik hakkı

Okuyucu v. Türkiye, Başvuru no. 62657/12, Karar tarihi: 19.01.2021

8 Mart 2012’de örgüt üyesi olduğu iddiasıyla gözaltına alınan ve 11 Mart 2012’de tutuklanan başvurucunun tutuk itirazının duruşma yapılmadan ve kendisine ve/veya avukatına tebliğ edilmeyen savcı görüşüne dayanılarak reddedilmesi – Savcının görüşünün tebliğ edilmemesi ve başvurucunun zararlarının tazmin edilmemesi nedeniyle 5/4 ve 5/5 ihlali

Atilla Taş  v. Türkiye, Başvuru no. 72/17, Karar tarihi: 19.01.2021

İHAM, şarkıcı ve köşe yazarı Atilla Taş’ın 2011-2016 yılları arasında Twitter hesabından attığı tweetler ve günlük bir gazete olan Meydan gazetesinde yazdığı hükümetin politikalarını eleştiren yazılar ve köşe yazıları nedeniyle tutukluluğuyla ilgili başvuruda oybirliğiyle 5 § 1 maddesinin (özgürlük ve güvenlik hakkı) ve 10. maddesinin ihlaline (ifade özgürlüğü); oyçokluğuyla (dörde karşı üç oyla) 5 § 4 maddesinin ihlal edilmediğine (soruşturma dosyasına erişememe) karar vermiştir. 5. Madde (özgürlük ve güvenlik hakkı) ve 10. Madde (ifade özgürlüğü) kapsamındaki bulguları göz önünde bulundurarak, 18. Madde (haklara getirilen kısıtlamaların kullanımına ilişkin sınırlama) kapsamındaki şikayetin ayrıca incelenmesine gerek olmadığına karar vermiştir. Kararın özet çevirisi buradan okunabilir.

Adil yargılanma hakkı

Ilısal v. Türkiye, Başvuru no. 16896/11, Karar tarihi: 12.01.2021

Ziraat Bankası müdürünün resmi şikayeti üzerine 6 Temmuz 1999 yılında başvurucu hakkında resmi evrakta sahtecilik ve dolandırıcılık suçlarını işlediği iddiasıyla başlatılan soruşturma kapsamında avukat yokluğunda ifade vermesi ve avukat yokluğunda alınan ifadesine dayanılarak 10 yıl 10 ay 25 gün hapis cezası verilmesi – Avukatla temsil edilme hakkının ihlali

Albuquerque Fernandes v. Portekiz, Başvuru No. 50160/13, Karar Tarihi: 12.01.2021

İHAM, 12 Ocak 2021 tarihli Albuquerque Fernandes v. Portekiz davasında İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi’nin (İHAS) 6 § 1 maddesinin (mahkemeye erişim hakkı) ihlal edilmediğine ve 6. maddesinin (adil yargılanma hakkı) ihlal edildiğine ilişkin şikâyetin kabul edilemezliğine karar vermiştir. Dava, başvurucu aleyhine açılan ve sonucunda Hakimler ve Savcılar Kurulu’nun (Kurul) zorunlu emeklilik kararı verdiği disiplin kovuşturmaları ve bunu takip eden adli yargılamalarla ilgilidir. Kararın özet çevirisini buradan okuyabilirsiniz.

Özel hayata ve aile hayatına saygı hakkı

X ve Y v. Romanya, Başvuru no. 2145/16 ve 20607/16, Karar tarihi: 19.01.2021

İHAM, trans başvurucuların cinsiyet uyum ameliyat şartını yerine getirmedikleri gerekçesiyle cinsiyet kimliklerinin hukuken tanınmamasının özel hayata saygı hakkını ihlal ettiğine karar verdi. Kararın özet çevirisini buradan okuyabilirsiniz.

Lăcătuş v. İsviçre, Başvuru No. 14065/15, Karar Tarihi: 19.01.2021

Başvuru, Cenevre’de kamusal alanda dilenmesi sebebiyle başvurucuya verilen yaklaşık 464 Euroluk para cezası ve bu cezayı ödeyememesi üzerine beş gün hapsedilmesiyle ilgilidir. Mahkeme, işi ve sosyal güvencesi olmayan, hayatını idame ettirebilmek için dilenmek zorunda olan başvurucuya kamusal alanda dilendiği için ceza verilmesini özel hayata saygı hakkının ihlali olarak görmüştür. Kararın özet çevirisi buradan okunabilir.

İfade özgürlüğü

Kılınç v. Türkiye, Başvuru no. 40884/07, Karar tarihi: 12.01.2021

Evinde yapılan aramada Birlemiş Milletler, Avrupa Konseyi ve TBMM’ye gönderilmek üzere yazılan “Ben bir Kürdistanlı olarak Kürdistanlı Sayın Abdullah Öcalan’ı bir siyasi irade olarak görüyor ve kabul ediyorum.” cümlesini içeren bir mektup bulunan, bu mektubu yaygınlaştıran, örgüt üyesi olduğu iddia edilen H.B.’ye yardım eden başvurucunun bu delillerle TCK’nin 314/2 maddesiyle TCK’nin 220/7 maddesine dayanılarak 6 yıl 3 ay hapis cezasıyla cezalandırılması –  10. maddenin ihlali

Adır ve diğerleri v. Türkiye, Başvuru no. 40631/11, Karar tarihi: 12.01.2021

17 ve 18 Haziran 2005’te güvenlik güçleriyle çatışma sırasında ölen 17 MKP militanını anmak için basın açıklamasına katılan aralarında başvurucunun da olduğu 23 kişiye MKP lehine “Yaşasın devrimci dayanışma”, “Bedel ödedik, bedel ödeteceğiz”, “Katil devlet”, “Devrim şehitleri ölümsüzdür”, “Şehit namırın” sloganları attıkları gerekçesiyle örgüt propagandası yapma suçundan 10 ay hapis cezası verilmesi – İfade özgürlüğünün ihlali

Mehdi Tanrıkulu v. Türkiye (no. 2), Başvuru no. 33374/10, Karar tarihi: 19.01.2021

Kürtçe yayın yapan Azadiya Welat gazetesinin o dönemki yayın yönetmeni olan başvurucunun içinde ‘şehit’, ‘kahraman’, ‘gerilla’ gibi kelimeler geçen 23 ve 24 Ocak 2010 ve 6, 7, 27 ve 28 Mart 2010 tarihli haberler nedeniyle örgüt propagandası yaptığı gerekçesiyle tutuklanması ve 7 yıl 6 ay hapis cezasıyla cezalandırılması – İfade özgürlüğünün ihlali (Ocak 2010 tarihli haberler nedeniyle. Mart 2010 tarihli haberler için ihlal yok.) (Ayrıca, özgürlük ve güvenlik hakkının ihlaline karar verildi.)

Ayrımcılık yasağı

Ryser v. İsviçre, Başvuru Numarası: 23040/13, Karar Tarihi: 12.01.2021

Başvuru, başvurucunun sağlık sebepleri nedeniyle hizmete elverişsiz olarak nitelendirilmesine rağmen askerlik hizmetinden muafiyet vergisi ödeme yükümlülüğüne ilişkindir. Başvurucu sağlık durumuna dayalı olarak ayrımcılığa uğradığı şikayetinde bulunmuştur. Mahkeme, oyçokluğuyla, Sözleşme’nin 8. maddesi (özel ve aile hayatına saygı hakkı) ile bağlantılı olarak 14. maddenin (ayrımcılık yasağı) ihlal edildiğine karar vermiştir. Özet çeviri buradan okunabilir.

Mülkiyet hakkı

Ant v. Türkiye, Başvuru no. 37873/08, Karar tarihi: 12.01.2021

20 Mayıs 1995’te Batman’da meydana gelen patlama sırasında sağ gözünü ve sol bacağını kaybeden başvurucunun İdare mahkemesinde açtığı tazminat davasında hükmedilen tazminatı alamadığı, yargılamanın uzun sürmesi ve enflasyon nedeniyle hükmedilen tazminatın değerinin kaybolması – Mülkiyet hakkı ihlali

Yükseller LTD ŞTİ v. Türkiye, Başvuru no. 27530/09, Karar tarihi: 19.01.2021

Başvurucunun Güroymak – Muş’ta bulunan arazisinin tazminat ödenmeden kamulaştırılması – Mülkiyet hakkı ihlali