İHAM’ın Ahmet Hüsrev Altan v. Türkiye kararının çevirisi: “Yazar ve gazeteci olan başvurucunun yazdığı yazılar nedeniyle tutuklanması ve soruşturma dosyasına erişememesi, özgürlük ve güvenlik hakkı ile ifade özgürlüğünün ihlalidir.”

İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi (İHAM) 13 Nisan 2021 tarihli Ahmet Hüsrev Altan v. Türkiye (başvuru No. 12252/17) kararında İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesinin 5. maddesinin 1. fıkrasının (özgürlük ve güvenlik hakkı) 6’ya 1 oyçokluğuyla ihlaline, 5. maddesinin 4. fıkrasının (tutukluluğun hukuka uygunluğunun bir mahkeme tarafından hızlıca incelenmesi hakkı) oybirliğiyle ihlal edilmediğine, 5. maddesinin 5. fıkrasının (özgürlük ve güvenlik hakkı) oybirliğiyle ihlaline, 10. maddesinin (ifade özgürlüğü) 6’ya 1 oyçokluğuyla ihlaline  ve 18. maddesinin (haklarının getirilecek kısıtlamaların sınırlanması) 6’ya 1 oyçokluğuyla ihlal edilmediğine hükmetmiştir.

Dava, tanınır bir roman yazarı ve gazeteci olan başvurucunun Fethullahçı Terör Örgütü/Paralel Devlet Yapısına üye olduğu şüphesi ile tutuklu yargılanması ile ilgilidir. Olaylar Temmuz 2016 tarihli darbe girişimi ve bunu izleyen olağanüstü hâl çevresinde gerçekleşmiştir.

Mahkeme özellikle, başvurucunun eylemlerinin Hükümeti devirme planının bir parçası olduğuna dair hiçbir kanıt bulunmadığını tespit etmiştir. Bu sebeple söz konusu eylemlerin, başvurucuya atılı suçları işlediğine ilişkin “makul şüphe” dayanağı oluşturmadığı kanaatindedir. Mevcut davada şikâyet edilen tedbirlerin, darbe teşebbüsü ve sonrasında kesinlikle gerekli olduğunun söylenemeyeceğini kaydetmiştir.

Mahkeme, başvurucunun tutukluluğunun suçu işlediğine dair makul şüpheye dayanmadığı için ifade özgürlüğüne yapılan müdahalenin hukuki olarak gerekçelendirilemediğini tespit etmiştir.

Mahkeme ayrıca, dava dosyasına ulaşamaması sebebiyle başvurucunun aleyhine olan kanıtlardan ancak iddianame hazırlandıktan sonra haberdar olduğunu tespit etmiştir. Bu durum, haklarını ihlal ederek başvurucunun aleyhine olan iddialara etkili bir şekilde itiraz etme imkanını kısıtlamıştır.

Kararın tamamını buradan okuyabilirsiniz. Kararın mahkeme değerlendirmeleri ve karşı oy yazıları birebir olarak Benan Molu, Rumeysa Budak, Hazal Polat, B. Günsu Karacaoğlan ve Polat Yamaner tarafından çevrilmiştir.

Av. Deniz Yazgan, Litvanyalı hakim Kuris’in bu kararda ve Murat Sabuncu ve diğerleri v. Türkiye kararında 18. maddeyle ilgili yazdığı şerhlerde yer verilen şarkıları Spotify listesinde topladı, çeviriyi okurken dinlemek isteyenler listeye buradan ulaşabilir.

Ahmet Hüsrev Altan v. Türkiye, Başvuru No. 13252/17, Karar Tarihi: 13.04.2021