Nisan 2021 – AYM Kararları Bülteni

Merhaba,

Nisan ayı içerisinde çıkan önemli Anayasa Mahkemesi kararlarının yer aldığı bülten yayında.

Önümüzdeki ay görüşmek üzere.

Yaşam hakkı ve etkili soruşturma yürütme yükümlülüğü

Mehmet Köktaş Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/35775, Karar Tarihi: 10/3/2021

Hakkari Yüksekova’da sözleşmeli piyade er olarak askerlik görevini ifa ederken 21/6/2018 tarihinde ateşli silah yaralanması sonrasında helikopterle kaldırıldığı Yüksekova Devlet Hastanesinde yaşamını yitiren başvurucunun oğlunun ölümüne ilişkin soruşturmada kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesi –  yaşam hakkı ihlali iddiasını etkili şekilde soruşturma yükümlülüğünün ihlali

Hasan Kılıç Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/22085, Karar Tarihi: 27/1/2021

Ankara Tren Garı önünde 10 Ekim 2015 tarihinde kamu makamları tarafından öngörülebilir ve önlenebilir nitelikte olduğu ileri sürülen canlı bomba saldırısı sonucu meydana gelen yaralanma olayından kaynaklanan zararların tazmini istemiyle açılan davada olayın idarenin kusuruyla meydana geldiğine ilişkin iddiaların değerlendirilmemesi ve soruşturma izni verilmeden dosyanın kapatılması – yaşam hakkı ihlali iddiasını etkili şekilde soruşturma yükümlülüğünün ihlali

Ayşe Rana Özben ve diğerleri Başvurusu, Başvuru Numarası: 2017/28717, Karar Tarihi: 24/2/2021

Başvurucuların eşi ve babası olan M.Ö.’nün hakkında FETÖ/PDY üyeliğinden yakalama kararı çıkartıldıktan sonra devlet görevlileri tarafından kaçırıldığı iddiasında kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesi – Yaşam hakkının ihlali

İşkence, insanlıkdışı muamele ve kötü muamele yasağı ve etkili soruşturma yürütme yükümlülüğü

Suat Eren Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/3081, Karar Tarihi: 11/2/2021

Avukat olan başvurucunun duruşma düzenini bozduğu gerekçesine dayanılarak kolluk görevlileri tarafından duruşma salonundan dışarı çıkarılması nedeniyle özel hayata saygı hakkının ve bu olaya ilişkin şikâyetin etkili soruşturulmaması nedeniyle kötü muamele yasağının ihlal edildiği iddiası – Kötü muamele yasağından ihlal yok (Mesleki faaliyetine yapılan müdahaleden dolayı özel hayata saygı hakkının ihlal edildiği iddiası açılan tazminat davasının hala devam etmesi nedeniyle hukuk yolları tüketilmediği için kabul edilemez bulundu)

Erdal Sarıkaya Başvurusu, Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2017/37237, Karar Tarihi: 17/3/2021

Gezi Parkı eylemleri sırasında gaz fişeğiyle gözünden vurulan başvurucunun sorumlu polislerin bulunması için yaptığı şikayette 4483 sayılı Kanun uyarınca soruşturma izninin verilmemesi nedeniyle Başsavcılıkça kovuşturma yapılmasına yer olmadığı kararı verilmesi – Eziyet yasağının ve etkili soruşturma yürütme yükümlülüğünün ihlali

R.Ç. Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/6688, Karar Tarihi: 24/2/2021

Olay tarihinde beş yaşında olan oğlunun o tarihte 15 yaşında olan kuzeni tarafından cinsel istismara uğradığını öğrenen başvurucunun yaptığı şikayette kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesi – kötü muamele yasağı ihlali iddiasını etkili şekilde soruşturma yükümlülüğünün ihlali

Kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkı

Funda Akdeniz Geçer Ve Diğerleri Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/16685, Karar Tarihi: 11/2/2021

FETÖ/PDY üyeleriyle irtibatlı olduğu gerekçesiyle kamu görevinden ihraç edilen, kendisi de istihbarat kurumunda çalışan M.G.’nin 18 Mart 2017 tarihinde kız kardeşinin evine gitmesi ve dört sivil araç tarafından takip edildiğini söyleyip araçların model ve plakalarını bir kağıda yazarak başına bir şey gelmesi halinde bu bilgileri ilgili makamlara iletmesini istemesi üzerine kız kardeşinin evinden çıktıktan sonra istihbarat görevlileri tarafından zorla kaybedilmesiyle ilgili şikayette kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesi – kayıp olan yakınlarının akıbetine ilişkin soruşturmada yetkili makamların hareketsiz kalması nedeniyle kendileri açısından kötü muamele yasağının ihlal edildiği kişi bakımından yetkisizlik nedeniyle ve kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiği iddiası açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemezlik kararı

M.G. Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/13901, Karar Tarihi: 11/2/2021

Sözleşmeli üsteğmen olan başvurucunun FETÖ/PDY soruşturması kapsamında tanık beyanları ve dijital materyallerde “Kakaotalk, Coco, CoverMe” ve “Threema” uygulamalarına ait kalıntılar tespit edildiği gerekçesiyle gözaltına alınıp silahlı terör örgütüne üye olma suçundan tutuklanması – kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlali

Adil yargılanma hakkı

Yıldırım Güvenç Başvurusu, Başvuru Numarası: 2017/32945, Karar Tarihi: 11/2/2021

Sincan 2 No.lu F Tipi Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda FETÖ/PDY üyesi olduğu gerekçesiyle başvurucunun ceza infaz kurumu idaresi tarafından tehlikeli tutuklu statüsü verilen kararda kullanılan ifadeler nedeniyle masumiyet karinesi ile anılan kararla dış dünya ve diğer tutuklu/hükümlülerle ilişki kurulmasının belirsiz süre için engellenmesi nedeniyle kötü muamele yasağının ihlal edildiği iddiası – Masumiyet karinesinin ihlali

Özel hayata ve aile hayatına saygı hakkı

Turgay Karaca Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/34343, Karar Tarihi: 27/1/2021

Maddi imkansızlıklar nedeniyle cinsiyet uyum ameliyatı olamayan ancak kendisini çocukluğundan beri kadın olarak hissettiğini söyleyen trans başvurucunun ismini cinsel yönelimine uygun ve benimsediği bir isim olan Sanem Özel olarak değiştirmek amacıyla açtığı davanın “talebin kabulü hâlinde kamu düzeninde karışıklığa neden olabileceği ve erkek olan birinin isminin Sanem olarak değiştirilmesini kabul etmenin hukuken mümkün olmadığı” gerekçesiyle reddedilmesi – özel hayata saygı hakkının ihlali

Özlem Kenan Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/25808, Karar Tarihi: 7/4/2021

İş hukuku kapsamında bir dava için kendisine vekalet çıkartan, 2.000 TL ödeme yapıp makbuz kesen müvekkili adına dava açmadığı için ihmal suretiyle görevi kötüye kullanmak suçundan başvurucuya verilen 3 ay 10 gün hapis cezasının 2.000 TL para cezasına çevrilmesi ve TCK’nin 53. maddesi uyarınca üç ay boyunca avukatlık yetkilerini kullanmaktan yoksun bırakılması – İhlal yok.

Dernek kurma, toplanma ve gösteri yapma özgürlüğü

Tuncay Öcalan ve Dilber Yener Başvurusu, Başvuru Numarası: 2016/14273, Karar Tarihi: 7/4/2021

EĞİTİM-SEN üyesi öğretmenler olan başvurucuların meslektaşlarının Kızılay Meydanı’nda gaz bombası ve tazyikli suyla yaralanması ve gözaltına alınmasını protesto etmek amacıyla öğretmenler günü için düzenlenen resmi törene katılması ve ellerindeki gaz kapsülünü göstererek “Öğretmenler gününüz kutlu olsun, hediyeniz bu işte, biz bunu yedik geldik, verdikleri hediye bu, faşizm”; “Gün Gelecek Devran Dönecek Akp Halka Hesap Verecek”, “AKP’ye Teslim Olmayacağız”, “Zam, Zulüm, İşkence, İşte AKP”; “Bakın menşei diyorum ABD, emperyalizm nasıl bomba üretmiş emekçilere atmak için, kimden aldı AKP bunları kendi emperyalistlerinden, kendi yumuşaklık yaptıklarından, dün öğretmenleri bunlarla boğdular. Bir arkadaşımın bacağını kırdılar. Bir arkadaşım beyin tramvası geçirdi. Biz yerlerde sürüklendik, ıslatıldık. Öğretmenler günü hediyemiz, bu günde canım cicim öğretmenlerimiz, böyle mi diyorsunuz bize” sloganları atması ve idari soruşturmalar sonucu iki başvurucuya da söz konusu eylemleri nedeniyle hizmet dışında devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunduklarından bahisle uyarma disiplin cezası verilmesi – Toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemezlik kararı

Eğitim hakkı

Cevat Sargın Ve Diğerleri Başvurusu, Başvuru Numarası: 2015/12766, Karar Tarihi: 7/4/2021

Engelli çocuğun öğrenim gördüğü okuldaki kaydının ağır ve orta dereceli zihinsel engelli eğitimi verilen bir başka okula nakledilmesi nedeniyle eğitim hakkının, bu özel durumundan dolayı mevcut okulunda ayrımcı saikle kötü muameleye maruz kaldığı iddiasıyla yapılan soruşturmanın etkili yürütülmemesi nedeniyle de kötü muamele yasağıyla bağlantılı ayrımcılık yasağının ihlal edildiği iddiası – Ayrımcılık yasağından ihlal yok. (Eğitim hakkı ihlali iddiası başvuru yolları tüketilmediği gerekçesiyle kabul edilemez bulundu)