Haziran 2021 – İnsan Hakları Bülteni

İnsan hakları hukuku alanında meydana gelen gelişmeleri derlediğimiz İnsan Hakları Bülteni’mizin beşincisi hazır.

İnsan Hakları Bülteni’nin bir sonraki sayısında yayımlanması için ilgili gördüğünüz Temmuz ayı gelişmelerini anayasagundemi@gmail.com adresine mail atarak öneride bulunabilirsiniz. Bültenden haberdar olmak için mail listesine abone olmayı da unutmayın.

İnsan Hakları Bülteni’nin Haziran 2021 sayısını aşağıdan okuyabilirsiniz. Bültenin bu sayısı, Benan Molu, Rumeysa Budak ve Emre Karaman tarafından hazırlanmıştır.

Ulusal ve Uluslararası Kurumların Raporları ve Yayınları

Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Komitesi, iklim değişikliğine özel önem atfederek, çocuk hakları ve çevre üzerine yeni (26.) bir genel yorum hazırlama kararı aldı.

Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi, savaş suçlusu Ratko Mladic’in soykırım ve insanlığa karşı suç nedeniyle hüküm giymesine ve müebbet hapse çarptırılmasına dair kararı onadı.

Avrupa Konseyi, 2020 yılı cezaevi popülasyonu raporunu yayımladı. Türkiye, Avrupa Konseyi üyesi ülkeler içerisinde en fazla tutuklu/hükümlü sayısına sahip ülke. 31 Ocak 2020 itibarıyla Türkiye’de her yüz bin kişiden 984’ü (Yüzde 0,98) ya hapishanede ya da şartlı tahliye edilmiş durumda bulunuyor.

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Savunucuları Özel Raportörü, Türkiye’de TCK ve TMK’nin hak savunucularını tutuklamak amacıyla kötüye kullanıldığını vurgulayıp Gezi – ÇHD – İHD davaları gibi davalarda avukatların ve hak savunucularının serbest bırakılmasını talep etti.

Birleşmiş Milletler Mülteci Hakları Özel Raportörü, ‘geri itme’ uygulamaları ve olumsuz sonuçları üzerine rapor hazırladı.

Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi, başta Türkiye ve İspanya olmak üzere, siyasi ifade özgürlüğü kullanımı nedeniyle cezaevinde olan siyasetçilerle ilgili tavsiye karar yayımladı.

İnsan Hakları Mahkemesi, İstanbul Sözleşmesi’yle ilgili bir video paylaştı.

Birleşmiş Milletler Hakimlerin ve Avukatların Bağımsızlığı Özel Raportörü, Covid-19 pandemisinin adaletin işleyişi üzerindeki etkilerine ve karşılaşılan zorluklara dair bir rapor yayımladı.

GRECO, Türkiye’de milletvekillerinin, hakim ve savcılarla ilgiliyolsuzluk ve partilere kaynak yaratmanın şeffaflığı üzerine iki değerlendirme yayımladı.

Uluslararası Çalışma Örgütü’nün işyerinde tacizin tanımını yaptığı ve kadına yönelik şiddete ilişkin özel hükümler düzenlediği 190 numaralı İş Yaşamında Şiddet ve Tacizin Ortadan Kaldırılması Sözleşmesi yürürlüğe girdi. Sözleşme’nin Türkçe çevirisi buradan okunabilir.

Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri, İçişleri ve Adalet bakanlarına mektup yazıp Türkiye’de LGBT eylemlerine yönelik yasakların kaldırılmasını, yetkililerin LGBT+’ları hedef gösteren nefret söylemlerine son vermelerini ve LGBT+ların güvenliklerinin ve insan haklarının korunmasını talep etti.

İHAM kararlarının icrasını denetleyen Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, her ülke için bilgi notu hazırladı.

Ulusal ve Uluslararası Sivil Toplum Kuruluşlarının Raporları ve Yayınları

Türkiye İnsan Hakları Vakfı’nın raporuna göre Türkiye’de 2020’de 17 hak savunucusu yargılandı, 24 yıl 3 ay hapis verildi.

Civil Rights Defenders, hak savunucuları için feminist el kitabı hazırladı.

SPOD’dan avukat Hatice Demir tarafından hazırlanan “’Cinsiyet Uyum Sürecinin Hukuki Boyutu – Sıkça Sorulan Sorular Kılavuzu” yayımlandı.

Uluslararası Af Örgütü, 2020 yılının sonunda Türkiye’nin Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin çıkartılan yasanın etkileri üzerine “Terörle mücadeleyi araçsallaştırmak: Türkiye terörizmin finansmanı değerlendirmesini sivil toplumu hedef almak için kullanıyor” başlıklı bir brifing yayımladı.

Eşit Haklar İçin İzleme Derneği’nin Ocak – Mayıs 2021 Barışçıl Toplantı ve Gösteri Hakkı İzleme Bülteni paylaşıldı.

Uluslararası Af Örgütü, Yunanistan sınırından Türkiye zorla itilen ve hukuka aykırı şekilde tutulan sığınmacı ve mültecilere yönelik işkence ve kötü muameleye dair rapor yayımladı.

Anayasa Mahkemesi, 2020 yılı raporunu paylaştı.

Hafıza Merkezi Berlin, “The Istanbul Convention, Gender Politics and Beyond: Poland and Turkey” başlıklı yayınlarını duyurdu.

PEN Amerika, Türkiye’de baskı altına alınan muhalif seslerle ilgili “CrackingDown on Creative Voices: Turkey’s Silencing of Writers, Intellectuals, and Artists Five Years After the Failed Coup” başlıklı bir rapor yayımladı.

Freedom House, Berfu Şeker ve Ezel Buse Sönmezocak tarafından yazılan, İstanbul Sözleşmesi’nden çekilen Türkiye’de toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik saldırıları konu edinen “Withdrawal fromt he Istanbul Convention: War on Gender Equality in Turkey” başlıklı raporu yayımladı.

Okuma Önerileri

Dilşad Çiğdem Sever’in “İdare Hukukunda Kanuna Dayanma İlkesi” adlı kitabı çıktı. Kitabın İçindekiler ve Giriş bölümüne buradan ulaşabilirsiniz.