İHAM’ın Üçdağ v. Türkiye kararının özet çevirisi: “Bir imamın Facebook paylaşımları nedeniyle örgüt propagandası suçundan mahkum edilmesi ve AYM’ye bireysel başvurusunun süre aşımı nedeniyle reddedilmesi, mahkemeye erişim hakkı ile ifade özgürlüğünün ihlalidir.”

İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi (İHAM/Mahkeme) 31 Ağustos 2021 tarihli Üçdağ v. Türkiye kararında oybirliğiyle İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi’nin (İHAS/Sözleşme) 6. maddesinin 1. fıkrası (mahkemeye erişim hakkı) ile 10. maddesinin (ifade özgürlüğü) ihlal edildiğine hükmetmiştir.

Dava, Bay Üçdağ’ın Facebook hesabında yaptığı iki paylaşım nedeniyle terör örgütü propagandası yapmaktan mahkum edilmesi ve Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvurusunun süre aşımına uğraması nedeniyle reddine ilişkindir. İlgili zamanda, Bay Üçdağ yerel bir camide imam olarak çalışan bir kamu görevlisidir. Söz konusu paylaşımlar arasında iki Facebook kullanıcısı tarafından paylaşılan (PKK üyelerine benzer üniformalı bireyler ve bir halka açık caddede ateşin önünde gösteri yapan bir kalabalığa ait) iki fotoğraf yer almaktadır.

Mahkeme, yerel mahkemelerin kararlarının gerekçelerinde, dava konusu içeriklerin yayınlanması bağlamında neden PKK tarafından uygulanan cebir, şiddet veya tehdit yöntemlerini tasvip etme, övme ve teşvik etme şeklinde yorumlanması gerektiğine ilişkin yeterli bir açıklama sağlamadığı kanaatine varmıştır. Mahkeme, Bay Üçdağ’ı Facebook hesabında tartışmalı içerikler paylaştığı için terör örgütü propagandası yapmaktan mahkum ederek başvurucunun ifade özgürlüğü hakkı ile izlenen meşru amaçlar arasında içtihadında belirtilen kriterler doğrultusunda yerel makamların uygun bir dengeleme tatbikatı yapmadıklarına karar vermiştir.

Mahkeme ayrıca, Anayasa Mahkemesi’nin bireysel başvuruda bulunmaya ilişkin süre sınırı konusunda son derece katı olan yorumunun, başvurucunun bireysel başvurusunun esasını değerlendirme hakkına orantısız bir şekilde müdahale ettiğine karar vermiştir.

Fransızca yazılan kararın tamamını buradan ulaşabilirsiniz. Kararın Mahkeme değerlendirmeleri ve mutabık görüşleri birebir olarak Rumeysa Budak ve B. Günsu Karacaoğlan tarafından çevrilmiştir.

Üçdağ v. Türkiye, Başvuru no.23314/19, Karar Tarihi: 31.08.2021