Eylül 2021 – AYM Kararları Bülteni

Merhaba,

Anayasa Mahkemesi tarafından Eylül ayında verilen önemli bazı kararların yer aldığı bülten yayında.

Önümüzdeki ay görüşmek üzere.

İşkence, insanlık dışı ve kötü muamele yasağı ve etkili soruşturma yürütme yükümlülüğü

Mehmet Ali Oğuz Başvurusu, Başvuru Numarası: 2017/36977, Karar Tarihi: 8/6/2021

FETÖ/PDY üyesi olduğu iddiasıyla gözaltına alındığı karakolda kendisine işkence yaptıklarını, ailesine zarar vermekle tehdit ettiklerini belirten başvurucunun şikayetinde kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesi – kötü muamele yasağı ihlali iddiasını etkili soruşturma yükümlülüğünün ihlali

Özgür Ulaş Armutcuoğlu Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/27396, Karar Tarihi: 29/6/2021

Kolluğun güç kullanması sonucunda gerçekleşen yaralanmadan ötürü açılan kamu davasında soruşturmanın etkisiz yürütülmesi ve hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmesi – insan haysiyetiyle bağdaşmayan muamele yasağının maddi ve usul yönünden ihlali

Ferit Kurt Ve Diğerleri Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/9957, Karar Tarihi: 8/6/2021

Terör örgütü mensuplarına yardım ve yataklık ettiği gerekçesiyle gözaltına alınan ve gözaltında makatına cop sokulması nedeniyle hayatını kaybeden yakınlarının davasında 26 yılı aşkın süredir faillerin cezalandırılmaması – yaşam hakkı ile kötü muamele yasağının maddi ve usul yönünden ihlali

Kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkı

Mustafa Karaca Başvurusu, Başvuru Numarası: 2020/15967, Karar Tarihi: 20/5/2021

Eski kız arkadaşına şantaj, cinsel taciz, hakaret ve tehdit içerikli mesajlar, gizlice çekilmiş çıplak görüntü ve videolar gönderdiği iddiasıyla hakkında suç duyurusunda bulunulan başvurucuya 6284 sayılı Kanun uyarınca verilen uzaklaştırma kararının ihlal edilmesi nedeniyle yedi gün zorlama hapis cezası verilmesi – kişi hürriyeti ve güvenliği hakkından ihlal yok.

Adil yargılanma hakkı

İdris Ertaş Başvurusu, Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2018/21949, Karar Tarihi: 20/5/2021

Güvenlik soruşturması ve arşiv taraması sonucu kamu görevine atanmama işleminin iptali talebiyle açılan davada hükmün esas dayanağı olan belgeye erişim imkanının tanınmaması ve sadece idarece sunulan istihbarat kaynaklı bilgiler gerekçe gösterilerek karar verilmesi nedeniyle silahların eşitliği ve çelişmeli yargılama ilkelerinin, atanmama gerekçesine dayanak gösterilen bilgi notunda yer alan terör örgütü ilişkisi ithamı nedeniyle masumiyet karinesinin ihlal edildiği iddiası – silahların eşitliği ve çelişmeli yargılama ilkelerinin ihlali (masumiyet karinesinin ve kamu görevine girme hakkının ihlal edildiği iddiası konu bakımından yetkisizlik gerekçesiyle kabul edilemez bulundu)

Hazal Kar Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/33616, Karar Tarihi: 15/6/2021

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının olumsuz sonuçlandığı gerekçesiyle memuriyete başlatılmama işlemine karşı açılan iptal davasının reddedilmesi – silahların eşitliği ve çelişmeli yargılama ilkelerinin ihlali

Özel hayata ve aile hayatına saygı hakkı

B.Y. ve Y.O.Y. Başvurusu, Başvuru Numarası: 2017/32942, Karar Tarihi: 8/6/2021

%70 oranında otistik olduğu tespit edilen başvurucunun okul arkadaşını yaralaması nedeniyle suça sürüklenen çocuğa güvenlik tedbiri uygulanması – aile hayatına saygı hakkından ihlal yok

H.K. Başvurusu, Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2019/42944, Karar Tarihi: 17/6/2021

Trans başvurucunun cinsiyet uyum ameliyatı olmadığı için isim değişikliği talebinin reddedilmesi – özel hayata saygı hakkının ihlali

İfade özgürlüğü

Özgür Arıkan Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/29295, Karar Tarihi: 29/6/2021

Avukat olan başvurucunun hakkında yürütülen bir soruşturmada dosyaya sunduğu dilekçede soruşturmayı yürüten Cumhuriyet savcısına yönelik sözleri nedeniyle kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret suçundan 6.000 TL adli para cezası ile cezalandırılması –  ifade özgürlüğünün ihlali

Hüseyin Gökhan Biçici Başvurusu, Başvuru Numarası: 2016/10643, Karar Tarihi: 8/6/2021

İMC TV’de çalıştığı dönemde Gezi Parkı eylemlerini takip etmek isteyen gazeteci başvurucunun kolluk görevlileri tarafından yakalanması, kendisine küfredilmesi, basın kartının kopartılması, kaskının ve gözlüğünün yere atılması, kamerasındaki görüntülerin silinmesi ve “Bunu alın.” “Alın bunu götürün, bir apartman boşluğuna işini bitirin.” denmesi – insan haysiyetiyle bağdaşmayan muamele yasağı ile ifade ve basın özgürlüklerinin ihlali

Elif Özkan Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/7757, Karar Tarihi: 8/6/2021

Eğitim-SEN üyesi olan öğretmen başvurucunun eğitim-öğretim yılı başlangıcı seminer çalışmasında Millî Eğitim Bakanı’nın telekonferans yoluyla gerçekleştirdiği konuşmayı protesto etmesi nedeniyle hakkında kınama disiplin cezası verilmesi – İfade özgürlüğü ihlali

Kardelen Hasret Kaygusuz Başvurusu, Başvuru Numarası: 2017/38607, Karar Tarihi: 18/5/2021

10 Ekim katliamıyla ilgili üniversitede bildiri dağıttığı için üniversite öğrencisi olan başvurucu hakkında başlatılan disiplin soruşturması kapsamında yurttan süresiz çıkarma cezası ve öğrenim kredisinin kesilmesi cezası verilmesi – İfade özgürlüğü ihlali

Erhan Urak Başvurusu, Başvuru Numarası: 2016/10657, Karar Tarihi: 9/6/2021

Gaziantep Üniversitesi öğrencisi olan başvurucuya toplantı ve gösteri yürüyüşlerinde marş eşliğinde halay çekmesi ve sloganlar atması nedeniyle terör örgütünün propagandasını yapma suçundan ayrı ayrı dört kez 1 yıl 8 ay, terör örgütü üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme suçundan ise 4 yıl 2 ay hapis cezası verilmesi – İfade özgürlüğü ihlali yok.

Ersin Basın Ve Yayıncılık SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Ve Diğerleri Başvurusu, Başvuru Numarası: 2016/54096, Karar Tarihi: 30/6/2021

Özgür Gündem gazetesinin “sürekli PKK terör örgütü propagandası yaptığı ve silahlı terör örgütünün yayın organı gibi hareket ettiği iddiası ile yetkilileri hakkında TCK’nın 302/1, 314/2, 220/1,2,8, 3713 Sayılı yasanın 7/2 maddeleri uyarınca soruşturmaya başlanıldığı” geçici olarak kapatılması – İfade ve basın özgürlüğünün ihlali 

Seray Şahiner Özkan Başvurusu, Başvuru Numarası: 2016/6439, Karar Tarihi: 9/6/2021

Birgün gazetesinin 7/8/2014 tarihli nüshasında “Buraları eskiden hep düz liseydi” başlıklı köşe yazısında imam hatip liselerinin açılmasını eleştiren başvurucuya hakaret suçundan 2.610 TL adli para cezası ile cezalandırılması – İfade özgürlüğünün ihlali

Yılmaz Zengin Başvurusu, Başvuru Numarası: 2016/5636, Karar Tarihi: 9/6/2021

CHP Kırşehir il başkanı olan başvurucuya 17-25 Aralık sürecinde 25/12/2014 tarihinde il binasının ön cephesine Bakanların gözleri maskeli resimlerinin üzerinde “paraları sıfırladık babacığım” ve “Yeni Türkiye’nin hayırseverleri millet sizi biliyor” yazan pankartlar asılması nedeniyle TCK’nin 125. maddesinde düzenlenen hakaret suçundan 2.180 TL adli para cezası verilmesi – İfade özgürlüğünün ihlali

Metin Hoplar Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/5816, Karar Tarihi: 8/6/2021

Kamu görevlisi olan başvurucunun sosyal medya hesabından Cumhurbaşkanı’na karşı hakaret içerikli paylaşımlarda bulunması nedeniyle kınama disiplin cezası alması nedeniyle ifade özgürlüğünün ihlal edildiği iddiası – Şikayetlerin temellendirilmemiş olması nedeniyle başvurunun açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemezlik kararı

Diren Taşkıran Başvurusu, Başvuru Numarası: 2017/26466, Karar Tarihi:26/5/2021

Başvurucu tarafından yapılan basın açıklaması sırasında “AKP iktidarı ve sarayın bekası uğruna Sur, Cizre, Silopi ve Kuzey Kürdistanın birçok yerinde katliamlara devam ediyor.” ifadesi nedeniyle TCK’nin 299. maddesinde düzenlenen Cumhurbaşkanı’na hakaret suçundan 10 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına ve bu hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmesi – İfade özgürlüğünün ihlali

Yaşar Gökoğlu Başvurusu, Başvuru Numarası: 2017/6162, Karar Tarihi: 8/6/2021

HDP Adana il teşkilatı önünde yapılan basın açıklamasında “…kaçak saraydaki iktidarını devam ettirmeye çalışmaktadır.” dediği için başvurucunun Cumhurbaşkanı’na hakaret suçundan 10 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına ve bu hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmesi – İfade özgürlüğünün ihlali

Şaban Sevinç Başvurusu (2), Başvuru Numarası: 2016/36777, Karar Tarihi:26/5/2021

CHP’den milletvekili adayı olan başvurucuya 1 Kasım 2015 tarihli genel seçimlerden önce yapılan 22 Eylül 2015 tarihli bir televizyon programında Cumhurbaşkanı’na yönelik olarak “yani yolsuzluk tapeleri olan, ses kayıtları olan, oğluyla rüşvet konuşması olan Cumhurbaşkanlığına aday bile olamaz diye düşünülmüş” dediği için Cumhurbaşkanı’na hakaret suçundan 11 ay 20 gün hapis cezası ile cezalandırılmasına ve bu hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmesi – İfade özgürlüğünün ihlali

Kadri Pervane Başvurusu, Başvuru Numarası: 2015/12115, Karar Tarihi: 8/6/2021

Diyarbakır’da halk otobüsü şoförü olan başvurucunun otobüste yüksek sesle dinlediği Biji isimli ve içinde ‘çok yaşa PKK’ geçen marş nedeniyle terör örgütü propagandası yapma suçundan iki yıl hapis cezasıyla cezalandırılması – ihlal yok.

Toplanma, gösteri düzenleme ve dernek kurma özgürlüğü

İsmail Sarıkabadayı ve Diğerleri Başvurusu, Başvuru Numarası: 2016/23696, Karar Tarihi: 8/6/2021

Kahramanmaraş’ta Suriye uyruklu göçmenler için Sivricehöyük Mahallesi’nde 25.000 kişilik bir geçici barınma merkezinin yapılmasını protesto etmek isteyen başvurucuların taleplerinin Valilik tarafından dört defa yasaklanması ve yaklaşık beş ay boyunca barınma merkezinin protesto edildiği her türlü etkinliğin yasaklanması – toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlali

Etkili başvuru hakkı

Özgür Sağlam Başvurusu, Başvuru Numarası: 2016/9076, Karar Tarihi: 30/6/2021

19/12/2000 tarihinde hayata dönüş operasyonu sırasında şarapnel parçasının gözüne isabet etmesiyle yaralanan, gözündeki kanama arttığı halde uzun bir süre tedavi edilmediği için sol gözünde kalıcı görme kaybı oluşan başvurucunun maddi ve manevi zararlarının giderilmesi istemiyle idare mahkemesinde açtığı davanın reddedilmesi – Yaşam hakkıyla bağlantılı olarak etkili başvuru hakkının ihlali

Ayrımcılık yasağı

Nuriye Arpa Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/18505, Karar Tarihi: 16/6/2021

Hasankeyf’te oturan başvurucunun HES sebebiyle evleri etkilenen ailelere ev ve işyeri tahsis edilmesi kararının ardından yaptığı başvurunun “aile vasfı taşımadığı” için reddedilmesi – evli olmayan, annesi ve babasını kaybeden, tek çocuk ve bekar olan kişiye bu sebeple ev verilmemesi, mülkiyet hakkıyla bağlantılı olarak ayrımcılık yasağının ihlali

Kanunsuz suç ve ceza olmaz ilkesi

Ayhan Mengüş Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/412, Karar Tarihi: 29/6/2021

Eğitim-SEN üyesi başvurucuya 7/10/2016 tarihinde saat 18.20 sıralarında İstanbul’un Avcılar ilçesinde yer alan bir cadde üzerinde “İşimize Geleceğimize Sahip Çıkıyoruz, Bu Ağır Saldırıyı da Püskürteceğiz” başlıklı bir bildiriyi dağıttığı için çevreyi rahatsız ettiği gerekçesiyle Kabahatler Kanunu’nun 37. maddesi uyarınca 105 TL idari para cezası verilmesi – suç ve cezaların kanuniliği ilkesinin ihlali