Sudan Ordusu devrik sivil başbakan Hamduk’u görevine iade etti

Sudan’ın devrik Başbakanı Abdullah Hamduk, geçen ay ev hapsindeyken gerçekleştirilen darbenin ardından görevine iade edildi.

Başbakan, devam eden kitlesel protestolar sırasında darbe lideri General Abdülfettah El-Burhan ile yeni bir güç paylaşımı anlaşması imzalamak için televizyona çıktı.

Ancak iki yıl önce  Hamduk’u başbakan olarak aday gösteren sivil koalisyon yeni bir anlaşmayı kabul etmedi.

Bir sözcü BBC’ye verdiği demeçte, anlaşmanın zorla dayatıldığını söyledi. 

Özgürlük ve Değişim Güçleri (FFC) koalisyonundan Sıddık Abu-Fevvaz, BBC’nin Newshour programına “Ülkenin geleceği sokaklardaki gençler tarafından belirlenecek” şeklinde konuştu.

Başkent Hartum sokaklarında güvenlik güçleri, Cumhurbaşkanlığı sarayına yürüyen ve ordunun siyasetten tamamen çekilmesini talep eden protestoculara göz yaşartıcı gaz sıktı.

Ordunun olağanüstü hâl ilan ettiği ve sivil yönetime son verdiği 25 Ekim’den bu yana, darbeye karşı düzenlenen kitlesel protestolarda en az 40 kişi öldü.

Hamduk, şiddete son vermek için anlaşmayı kabul ettiğini söyledi.

Reuters haber ajansının aktardığına göre Hamduk, “Sudanlıların kanı değerli, akan kanı durduralım ve gençlerin enerjisini inşa etmeye ve kalkınmaya yönlendirelim.” dedi.

Anlaşmaya göre, görevine iade edilen başbakan, seçimler yapılana kadar teknokratlardan oluşan bir kabineye başkanlık edecek. Ancak yeni kurulan sivil hükümet, askeri gözetime tabi olacağı için hükümetin ne kadar yetkili olacağı belirsizliğini koruyor.

El Cezire’ye konuşan Hamduk, yapılan anlaşmanın, kendi hükümetini kurma ve Temmuz 2023’ten önce seçimleri düzenleme konusunda ona tam yetki verdiğini söyledi. Aynı zamanda, yapılan anlaşma, siyasi mahkumların serbest bırakılmasına da izin veriyor.

Orduya karşı demokrasiye geçişi yeniden sağlaması için Hamduk’un üzerinde yoğun uluslararası ve yurtiçi baskı var. Dünya Bankası Sudan’a yardımını durdurdu ve Afrika Birliği (AU) ülkenin birliğe üyeliğini askıya aldı.

ABD, İngiltere ve AB de dahil olmak üzere Batılı güçler, Hamduk’un görevine iade edilmesini memnuniyetle karşıladı ve daha fazla siyasi tutuklunun serbest bırakılması çağrısında bulundu.

Ordu, uzun süredir lider olan Ömer El Beşir’in kitlesel protestolar nedeniyle devrilmesinin ardından Ağustos 2019’da FFC ile hassas bir iktidar paylaşımı anlaşması yapmıştı.

Bu anlaşmaya göre, El-Burhan’ın yetkilerini sivil yönetime devrederek, devlet başkanlığı görevini bırakması öngörülüyor.

El-Burhan’a göre ordu, siyasi grupların halkı güvenlik kuvvetlerine karşı tahrik etmesi sonucu çıkacak bir iç savaşa engel olmuştu.

Akademisyen, gazeteci ve siyasetçilerden oluşan yeni anlaşmanın arabulucuları, demokratikleşmeyi düzenleyen hükümlerin geri getirileceğini belirtti.

Ancak BBC World Service Afrika editörü Mary Harper’a göre, halen ordunun bu konudaki samimiyeti sorgulanmakta.

Ayrıca Harper, endişenin kaynağının Sudan’daki istikrarsızlığın, zaten kırılgan olan bölgeyi (Afrika Boynuzu) tehdit etmesi olduğunu belirtti.

Kaynak: BBC

Bu haber, BAU Hukuk Fakültesi LAW 2018 Current Constitutional Developments dersi kapsamında Ece Dilara Bağrıaçık, Kübra Nur Bölür, Oytun Şener ve Ömer Buğrahan Hıdıroğlu tarafından çevrilmiştir.