Kasım 2021 – AYM Kararları Bülteni

Merhaba,

Anayasa Mahkemesi tarafından Kasım ayı içerisinde verilen önemli bazı kararların yer aldığı bülten yayında.

Önümüzdeki ay görüşmek üzere.

Yaşam hakkı ve etkili soruşturma yürütme yükümlülüğü

Metin Bekiroğlu Ve Özgür Atagün Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/35266, Karar Tarihi: 15/9/2021

15 Şubat 2017 tarihinde başvurucuların da içinde bulunduğu toplu taşıma aracına Diyarbakır ile Lice ilçesi arasında seyir hâlinde iken zırhlı polis aracı tarafından araca ateşli silah ile -mermi, aracın ön camından girip arka kısımda bulunan bagaj kapaklarını delip çıkacak şekilde- ateş açılmasıyla ilgili soruşturmada “kolluk kuvvetlerinin söz konusu araca ateş ettiğini iddia etmenin soyut bir iddiadan ibaret olduğu, bölgenin sıkıntılı bir bölge olması nedeniyle muhtemelen terör örgütü üyelerinin açtığı ateş sonucunda aracın zarar görmüş, mağdurların yaralanmış olduğu ve soruşturmayı yürütmekte hukuki yarar bulunmadığı” gerekçesiyle kovuşturmaya yer olmadığına karar verilmesi – yaşam hakkı ihlali iddiasını etkili şekilde soruşturma yükümlülüğünün ihlali

İşkence, insanlıkdışı ve kötü muamele yasağı ve etkili soruşturma yürütme yükümlülüğü

İsmail Adak Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/19964, Karar Tarihi: 20/10/2021

6-8 Ekim 2014 tarihli Kobane olayları sırasında İstanbul’da düzenlenen gösterilere katılan başvurucunun darp edilerek gözaltına alınması ve başvurucu hakkında 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanun’a muhalefet ve terör örgütü propagandası yapma suçlarından dava açılırken kendisini darp eden polisler hakkında kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesi – insan haysiyetiyle bağdaşmayan muamele yasağının maddi ve usul boyutunun ihlali

Kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkı

Nuriye Gülmen Ve Semih Özakça Başvurusu, Başvuru Numarası: 2017/27678, Karar Tarihi: 15/9/2021

Başvurucuların devam eden bir soruşturma kapsamında adli kontrol tedbirine uymalarına rağmen başka bir soruşturma kapsamında aynı suçlamaya konu olabilecek delillere dayanılarak yakalanıp gözaltına alınmaları ve haklarında tutuklama kararı verilmesi, tutukluluğa ilişkin karar veren yargı mercilerinin tarafsız ve bağımsız olmaması nedeniyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının, hayati tehlike riski içeren bir sağlık sorunu bulunduğu hâlde ceza infaz kurumunda tutulmaları nedeniyle kötü muamele yasağının, savunma hakkının kısıtlanması ve masumiyet karinesinin gözetilmemesi nedeniyle adil yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiaları – kişi hürriyeti ve güvenliği hakkından ihlal yok (diğer iddialar kabul edilemez bulundu)

Erol Eşrefoğlu Başvurusu, Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2018/23111, Karar Tarihi: 1/7/2021

Hakkında kesinleşen mahkûmiyet hükmüne yönelik karar sonucunu etkileyecek esaslı iddiaların kararda tartışılmaması nedeniyle Anayasa Mahkemesi’nin verdiği gerekçeli karar hakkının, yargılamanın çok uzun sürmesi nedeniyle de makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği kararına rağmen başvurucu hakkındaki hapis cezasının infazının durdurulması talebinin reddedilmesi – kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edilmediğine [Mahkeme başkanı ve başkanvekilinin önemli şerhleri var]

Behzet Çakar Ve Diğerleri Başvurusu (2), Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2019/2333, Karar Tarihi: 1/7/2021

Haklarında kesinleşen mahkûmiyet hükümlerine yönelik olarak gözaltında avukat yardımından faydalandırılmama nedeniyle Anayasa Mahkemesi’nin verdiği hakkaniyete uygun yargılanma hakkı ihlali kararı uyarınca yapılan yargılamanın yenilenmesi ve hapis cezalarının infazının durdurulması talebinin reddedilmesi – Kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkının ihlali

Adil yargılanma hakkı

E.A. Başvurusu (2), Başvuru Numarası: 2017/34336, Karar Tarihi: 15/9/2021

Artvin Cumhuriyet savcısı olarak görev yapan başvurucunun FETÖ/PDY üyesi olduğu iddiasıyla gözaltına alınıp tutuklandığı ve görevden uzaklaştırıldığı sırada HSYK Başkanvekili M.Y.’nin 24 Temmuz 2016 tarihinde hürriyet.com.tr isimli internet sitesine “Bu örgüte mensup oldukları anlaşılan kişileri hâkim-savcı olarak tutamayacağımızdan hemen aynı gece toplanarak 2847 kişiyi açığa aldık.” ve 13 Ağustos 2016 tarihinde ise Twitter hesabından “Hain darbe teşebbüsü sonrası, silahlı terör örgütü üyesi oldukları hususu kesin kanıtlanan yargı mensupları hızla görevden uzaklaştırıldı.” şeklinde açıklamalarda bulunması – masumiyet karinesinden ihlal yok

Fethi Oğuz Başvurusu, Başvuru Numarası: 2019/38141, Karar Tarihi: 14/9/2021

Mahkemeye sunulan dilekçe ile tebligatların müdafiine yapılması talep edilmesine rağmen duruşma gününün kendisine veya UYAP’a kaydedilmeyen müdafiine bildirilmeksizin ve savunması alınmaksızın sanığın yokluğunda yapılan duruşma sonrasında mahkûmiyet kararı verilmesi – savunma için gerekli zaman ve kolaylıklardan yararlanma hakkının ihlali

Özel hayata ve aile hayatına saygı hakkı

Şeref Ata Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/16749, Karar Tarihi: 20/10/2021

Tutuklu başvurucuya eşi tarafından gönderilen ve FETÖ/PDY kapsamında yapılan yargılamalar, Anayasa Mahkemesi kararları ve bu bağlamda İHAM’ın verebileceği kararlara ilişkin İHAM’da görev yapmış eski bir yargıcın yaptığı değerlendirmeleri içeren röportajlarının derlendiği dokuz sayfadan oluşan mektubun bir kısmının verilmemesi – haberleşme özgürlüğünün ihlali

Hilal Erdaş Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/27658, Karar Tarihi: 6/10/2021

Hukuken velayet hakkının eski eşinde olmasına rağmen çocukla kendisinin ilgilendiğini, tüm masraflarının ve ihtiyaçlarının kendisi tarafından karşılandığını, buna rağmen çocuğun velayet hakkına dayanılarak her an babası tarafından alınacağı ve kendisinden koparılacağı endişesiyle yaşadığını, velayetin babada olmasının fiilen bir yararının olmadığını ve çocuğun alıştığı ortamdan koparılması hâlinde psikolojik olarak yıpranacağını belirten başvurucunun bu gerekçeleri dikkate alınmadan müşterek çocuğun velayetinin ebeveyn tarafından ortak kullanımına karar verilmesi – aile hayatına saygı hakkının ihlali

İfade özgürlüğü

Memiş Berber Başvurusu, Başvuru Numarası: 2017/38744, Karar Tarihi: 20/10/2021

FETÖ/PDY örgütüne üye olduğu gerekçesiyle tutuklanan başvurucunun Ceza İnfaz Kurumundan temin ettiği siyah renkli bir tişörtün üzerine, çamaşır suyu ile gülen adam şekli çizmesi nedeniyle başvurucu hakkında başlatılan disiplin soruşturması kapsamında 11 gün hücreye koyma cezası verilmesi – ifade özgürlüğünün ihlali

Ceyhun Tunç Başvurusu, Başvuru Numarası: 2017/20822, Karar Tarihi: 14/9/2021

26/3/2016 tarihinde bir sosyal medya platformundaki hesabından “#BabaBeniE.yeGönderme T. ile ilişkini bitir, tecavüzlere destek olma” paylaşımı yapması nedeniyle başvurucu hakkında haksız rekabet suçundan hapis cezası verilmesi ve alt sınırdan ayrılmak suretiyle başvurucunun 1.500 TL adli para cezası ile cezalandırılmasına ve hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmesi – İfade özgürlüğünün ihlali

Zeki Kaya Başvurusu, Başvuru Numarası: 2016/1264, Karar Tarihi: 24/3/2021

Demokratik Yurtsever Gençlik Meclisi ve Dersim Öğrenci Derneği üyeliği, cezaevi ziyareti, eylemlere katılma ve slogan atma gibi anayasal haklar kapsamında koruma altında bulunan bazı eylemleri nedeniyle başvurucunun terör örgütüne üye olma suçundan 7 yıl 6 ay, terör örgütünün propagandasını yapma suçundan ise 10 ay hapis cezasıyla cezalandırılması – Örgüt üyeliğinden verilen hapis cezası yönünden açıkça dayanaktan yoksunluk, propagandadan verilen hapis cezası yönünden ifade özgürlüğünün ihlali

Toplanma, gösteri yapma ve dernek kurma özgürlüğü

Şerif Özgür Urfa Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/23384, Karar Tarihi: 6/10/2021

11 Haziran 2013 tarihinde Gezi Parkı eylemleri sırasında gözaltına alınan iki avukat için savcı ile görüşmek isteyen avukatların “Her yer Taksim, her yer direniş, yaşasın mücadelemiz, kahrolsun faşizm, polis dışarı” sloganı atması üzerine savcılık tarafından 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet suçundan 44 avukat hakkında yakalama kararı verilmesi, aralarında başvurucunun da olduğu avukatların polisler tarafından yaralanması, avukatlara dava açılırken polislere karşı yapılan suç duyurusunda kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesi – Toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddiada açıkça dayanaktan yoksunluk nedeniyle kabul edilemezlik kararı (kötü muamele yasağının maddi ve usul boyutundan ihlal yok)

Mehmet Tekcanlı Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/16233, Karar Tarihi: 8/9/2021

Hür Dava Partisi Ankara Gölbaşı ilçesi ilçe dönem başkanı olarak görev yaptığı sırada başvurucu hakkında Partinin bir önceki olağan kongresini 11/3/2013 tarihinde gerçekleştirdiği ve bir sonraki kongresini 11/3/2015-11/3/2016 tarihleri arasında yapması gerekirken 8/10/2017 tarihinde yapması nedeniyle başvurucuya  Ankara Valiliği tarafından 881 TL idari para cezası verilmesi – kanunilik şartının karşılanmaması nedeniyle örgütlenme özgürlüğünün ihlali

Etkili başvuru hakkı

Erol Arslan Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/27076, Karar Tarihi: 6/10/2021

Hizbullah terör örgütü adına eylem ve faaliyetlerde bulunduğu iddiasıyla başvurucu hakkında başlatılan soruşturma kapsamında telekomünikasyon yoluyla yapılan iletişimin denetlenmesi neticesinde elde edilen kayıtların imha edilmediği ve alenileştirildiği ileri sürülerek açılan tazminat davasının reddedilmesi – özel hayata saygı hakkı ve haberleşme hürriyeti ile bağlantılı olarak etkili başvuru hakkının ihlali

Mülkiyet hakkı

Emre Aslan Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/37526, Karar Tarihi: 20/10/2021

Türk Silahları Kuvvetleri bünyesinde kara pilot üsteğmen olarak görev yapmakta iken gizli bilgi ve belge bulundurma suçunu işlediği iddiasıyla tutuklanan başvurucunun tutuklu kaldığı dönemde maaşından 1/3 oranında kesinti yapılması, hakkında beraat kararı verildikten sonra eksik ödenen maaş farklarının hak ediş tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesini talep etmesi ve maaşından yapılan kesintilerin yasal faiz işletilmeden ödenmesi nedeniyle alacağının enflasyon karşısında değer kaybına uğraması – mülkiyet hakkının ihlali

Eğitim hakkı

Ahmet Batur Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/20182, Karar Tarihi: 14/9/2021

Yıldız Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü öğrencisi olan başvurucuya Sol Haber Portalı’nda yayımlanan “Yıldız Teknik Üniversitesi’ni [M.] mi Yönetiyor” başlıklı bir haberi yorumsuz olarak Facebook hesabında paylaştığı için yükseköğretim kurumu personelinin kurum içinde ya da dışında şeref ve haysiyetini zedeleyen eylemlerde bulunduğu gerekçesiyle bir hafta yükseköğretim kurumundan uzaklaştırma disiplin cezası verilmesi – eğitim hakkının ihlali