Kasım 2021 – İHAM Kararları Bülteni

Merhaba,

Kasım ayında İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi (İHAM) tarafından verilen bazı kararların yer aldığı bülten yayında.

Önümüzdeki ay görüşmek üzere.

Yaşam hakkı ve etkili soruşturma yürütme yükümlülüğü

M.H ve diğerleri v. Hırvatistan, Başvuru no. 15670/18 ve 43115/18, Karar Tarihi: 18.11.2021

Sığınmacı ailenin toplu olarak sınır dışı edilmesi ve idari gözetim alınması, zorla geri gönderilme sırasında ölen çocuklarına ilişkin etkili soruşturma yürütülmemesi Sözleşme’nin birden çok maddesini ihlal etmiştir. Kararın özet çevirisini buradan okuyabilirsiniz. 

Özgürlük ve güvenlik hakkı

Turan ve diğerleri v. Türkiye, Başvuru no. 75805/16 ve diğer 426 başvuru, Karar Tarihi: 23.11.2021

Aralarında Yargıtay ve Danıştay üyelerinin de olduğu 427 hakim ve savcının 15 Temmuz darbe girişiminden sonra FETÖ/PDY üyesi oldukları iddiasıyla özel usuli güvencelere uyulmadan suçüstü hali gerekçe gösterilerek tutuklanması, özgürlük ve güvenlik hakkının ihlalidir. Kararın çevirisini buradan okuyabilirsiniz.

Mehmet Ali Bul v. Türkiye, Başvuru no. 48072/19, Karar tarihi: 30.11.2021

Tunceli belediye başkanı olduğu dönemde 16 Kasım 2016 tarihinde eyleme ve basın açıklamasına katıldığı ve CMK’nin 100. maddesindeki ‘katalog suçlardan’ olduğu gerekçesiyle TCK’nin 314. maddesinde düzenlenen örgüt üyeliği suçundan tutuklanan başvurucuya dokuz yıl yedi ay hapis cezası verilmesi ve Anayasa Mahkemesi’nin başvuruyu reddetmesi – Başvurucunun tutuklanmasını ve tutukluluk halinin devamını gerekli kılacak ilgili ve yeterli gerekçelerin olmaması nedeniyle 5/3 maddesinin ihlali (ayrıca ifade özgürlüğünün ihlali)

Adil yargılanma hakkı

Dolińska-Ficek ve Ozimek v. Polonya, Başvuru No. 49868/19, 57511/19, Karar Tarihi 08.11.2021

Olağanüstü İnceleme ve Kamu İşleri Dairesi kanunla kurulmuş bağımsız ve tarafsız bir mahkeme değildir. Polonya, hukukun üstünlüğü, kuvvetler ayrılığı ve yargı bağımsızlığı için somut adımlar atmalıdır. Kararın özet çevirisi buradan okunabilir. 

Mucha v. Slovakya, Başvuru no: 63703/19, Karar tarihi: 25.11.2021

Suç ortaklarının davasında mahkumiyet kararı veren aynı mahkeme heyetinin daha sonra bu cezayı gerekçe göstererek başvurucuyu da mahkum etmesi, adil yargılanma hakkının ihlalidir. Kararın özet çevirisi buradan okunabilir. 

Sassi ve Benchellali v.  Fransa, Başvuru no. 10917/15 ve 10941/15), Karar Tarihi: 25.11.2021

Başvurucuların Guantánamo Körfezi’nde istihbarat ziyaretleri sırasında verdikleri ifadelerin ceza yargılamasında aleyhlerinde delil ve mahkumiyet gerekçesi olarak kullanılmaması nedeniyle adil yargılanma hakkı ihlal edilmemiştir. Kararın özet çevirisi buradan okunabilir.

Baljak ve Diğerleri v. Hırvatistan, Başvuru no. 41295/19, Karar Tarihi: 25.11.2021

Askerler tarafından esir alınan ve cenazesi yıllar sonra bir toplu mezarda bulunan kişinin nasıl öldüğünün tespit edilmesinde ispat yükü, yetkililerin üzerindedir. Kararın basın özetini buradan okuyabilirsiniz. 

Özel hayata ve aile hayatına saygı hakkı

Špadijer v. Karadağ, Başvuru no. 31549/18, Karar Tarihi: 09.11.2021

Erkek gardiyanların kadın mahpuslarla fiziksel temas kurduklarını ihbar ettiği için meslektaşlarının zorbalığına, fiziksel ve sözlü tacizine maruz kalan başvurucunun korunmaması, pozitif yükümlülüklerin ihlalidir. Kararın özet çevirisini buradan okuyabilirsiniz. 

Vasil Vasilev v. Bulgaristan, Başvuru no: 7610/15, Karar tarihi: 16.11.2021

Avukat olan başvurucunun eski savunma bakanı olan ve bir ceza davasıyla bağlantılı olarak takip altında olan müvekkili ile yaptığı telefon görüşmelerinin dinlenilmesi, kaydedilmesi ve deşifre edilmesi nedeniyle avukat-müvekkil gizliliğini ihlal eden bu uygulamaya son verilmesi ve kayıtların yok edilmesi talebiyle açtığı tazminat davasının reddedilmesi – Bulgaristan yasalarında keyfi müdahaleleri önleyecek usuli güvenceleri sağlayacak yasal düzenleme olmaması nedeniyle 8. maddenin ihlali [ayrıca 6. maddenin ihlali]

Särgava v. Estonya, Başvuru no: 698/19, Karar tarihi: 16.11.2021

Örgüt üyesi olduğu şüphesiyle 2018 yılında hukuk bürosu, evi ve arabası aranan avukat başvurucunun el konulan bilgisayarında ve telefonunda avukat-müvekkil gizliliği kapsamında yer alan bilgilerin olması nedeniyle el koymanın hukuka aykırı olduğu iddiası – 8. maddenin ihlali

Din, vicdan ve inanç özgürlüğü

Shortall ve diğerleri c. İrlanda, Başvuru No. 50272/18, Karar Tarihi: 18.11.2021

Cumhurbaşkanı yemininde geçen ‘Tanrı’nın huzurunda’ ifadesinin inanç özgürlüklerini ihlal edebileceğini ileri süren başvurucuların potansiyel mağdur olduklarını makul ve ikna edici şekilde ortaya koymamaları sebebiyle başvuru kabul edilemez bulunmuştur. Kararın özet çevirisini buradan okuyabilirsiniz. 

İfade özgürlüğü

Assotsiatsiya NGO Golos ve diğerleri v. Rusya, Başvuru no: 41055/12, Karar tarihi: 16.11.2021

Seçim kampanyalarını izleyen bir sivil toplum kuruluşu olan başvurucu derneğin 2011 yılında düzenlenecek seçimlerden beş gün önce internet sitesinde seçim kanununa göre yapılan usulsüzlüklere dair gelen haberlere yer verilen interaktif bir harita yayımlaması nedeniyle idari para cezasına çarptırılması – 10. maddenin ihlali 

Mehmet Çiftçi v. Türkiye, Başvuru no. 53208/19, Karar tarihi: 16.11.2021

Edirne cezaevinde ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını çeken başvurucuya Atılım gazetesinin çeşitli sayılarının verilmemesi – Anayasa Mahkemesi’nin yerleşik içtihadına aykırı şekilde başvuruyu açıkça dayanaktan yoksun bulup reddetmesi ve ilgili ve yeterli gerekçe gösterilmemesi nedeniyle ifade özgürlüğünün ihlali 

Emin Aydın v. Türkiye, Başvuru no: 57092/15, Karar tarihi: 16.11.2021

Çine Madran gazetesi yayın yönetmeni olan başvurucuya köşe yazısında hakaret ettiği gerekçesiyle açılan ceza ve tazminat davasında başvurucunun para cezası ve tazminat ödemesine karar verilmesi – Anayasa Mahkemesi’nin ihlal bulmadığı başvuruda ifade özgürlüğünün ihlali

Yıldırım Demir v. Türkiye, Başvuru no: 16363/19, Karar tarihi: 16.11.2021

Cezaevinde bulunan başvurucunun arkadaşına gönderdiği notta “Kerdoğan” yazarak cumhurbaşkanına hakaret ettiği iddiasıyla on gün tecritte tutulması ve disiplin cezası alması – Anayasa Mahkemesi’nin açıkça dayanaktan yoksun bulduğu başvuru ifade özgürlüğünün ihlali 

Genov ve Sarbinska v. Bulgaristan, Başvuru no. 52358/15, Karar tarihi: 30.11.2021

Ekim Devrimi’nin yıldönümünde hükümet karşı bir eylem sırasında heykellere sprey sıkan başvuruculara ceza verilmesi – İfade özgürlüğü ihlali

Ayrımcılık yasağı

Mikeladze ve diğerleri v. Gürcistan, Başvuru no. 54217/16, Karar Tarihi: 16.11.2021

Eski cami olan bir yapının tekrardan inşa edilerek kütüphaneye çevrilmesi kararı üzerine Müslüman azınlığın protestosu sonucunda, başvurucuların orantısız güç kullanılarak gözaltına alınması, fiziki zarar görmesi, hakaret ve aşağılamalara maruz bırakılması ve kötü muamele iddialarının gerektiği gibi soruşturulmaması – ayrımcılık yasağı ile beraber işkence ve kötü muamele yasağının usuli boyutunun ve esasının ihlali

Mülkiyet hakkı

El v. Türkiye, Başvuru no. 35952/10, Karar Tarihi: 16.11.2021

Paylı mülkiyete tabi bir arsanın diğer paydaşlara haber verilmeden başvurucu tarafından satın almasının ardından ilgili işlemin önalım hakkını kullanmak isteyen bir paydaş tarafından iptal ettirilmesi üzerine, başvurucuya yıllar sonra yapılan ücret iadesinde enflasyon sebebiyle ciddi maddi kayıp olması – Mülkiyet hakkı ihlali

Öztürk v. Türkiye, Başvuru no. 14402/11, Karar Tarihi: 16.11.2021

Yol yapılması şartıyla belediyeye bağışlanan arsanın bir kısmının özel bir şirkete satılması ve söz konusu yolun yapılmaması sebepleriyle başvurucunun ilgili arsanın mülkiyetinin iadesi veya arsadan elde edilen gelirlerin teslimi taleplerinin karşılık bulmaması – Mülkiyet hakkı ihlali

Serbest seçim hakkı

Mironescu v. Romanya, Başvuru no. 17504/18, Karar tarihi: 30.11.2021

Organize suç işlediği gerekçesiyle cezaevinde olan ancak mahkeme tarafından oy verme hakkı kısıtlandırılmayan başvurucunun sırf bu sebeple 2016 genel seçimlerinde oy kullanmasına izin verilmemesi – Serbest seçim hakkının ihlali