Macaristan Anayasa Mahkemesi Göçmenler Konusunda Orban Hükümeti Aleyhine Karar Verdi

Macaristan Anayasa Mahkemesi, Başbakan Viktor Orban hükümeti tarafından yapılan ve Avrupa Birliği Adalet Divanı’nın (ABAD), Macaristan’ın mülteci politikalarının Avrupa yasalarını çiğnediği yönündeki kararına itiraz eden başvurunun aleyhinde karar verdi. 

Anayasa Mahkemesi, Macaristan’ın egemenliği gereği ülkesel bütünlüğü ve nüfusu üzerinde yetki kullanabildiğine, Macaristan’ın mülteci hukuku yorumlarını zaten ancak bu yorumlar Avrupa hukukunda tamamen güvence altına alınmadığı hallerde uygulayabildiğine ve Macaristan’ın sığınmacıları sınır dışı etmesinin yasa dışı göründüğüne karar verdi. 

Başvuru, Macar hükümetinin Sırbistan’dan Macaristan’a geçmek isteyen Avrupa Birliği vatandaşı olmayan göçmenlerin sığınma talebini derhal reddetmeye devam etmesine izin verecek bir karar almaya çalışan Macaristan Adalet Bakanlığı tarafından yapıldı. Bu talep, Kasım ayında ABAD’ın, Macaristan’ın sığınmacıların hareket özgürlüğü üzerindeki kısıtlamalarının Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı’nı ihlal ettiğini belirten bir kararının ardından geldi. Macar hükümeti, o tarihte Anayasa Mahkemesi meseleyi Macar hukukunun bir meselesi olarak karara bağlayana kadar ABAD’ın kararına uyamayacağını duyurmuştu.

Anayasa Mahkemesi, Macar hükümetinin talebine uydu ve Temel Kanun da denen Macaristan Anayasası’nın E (2) ve XIV (4) maddelerini ABAD’ın kararı ışığında yorumladı. Madde E (2), Macaristan’ın hem Macar hukuku hem de egemenlik ilkeleri ile tutarlı olduğunda Avrupa hukukuna uyacağını belirtiyor. Madde XIV (4) ise Macaristan topraklarına, zulüm görmediği veya yakın işkence riski taşımadığı bir ülke üzerinden ulaşan vatandaş olmayan kişinin sığınma hakkına sahip olmayacağını söylüyor. 

Anayasa Mahkemesi genel olarak, bu maddelerin Macaristan’a, Avrupa hukuku kapsamında olmadığı durumlarda mülteci politikasını uygulama hakkı verdiğine karar verdi. Ancak Anayasa Mahkemesi, ABAD’ın kararına atıfta bulunarak, mevcut Macar uygulamalarının sığınmacıların kabul edilebilirliğine ilişkin AB yasal yükümlülükleriyle uyumlu olmadığı kanaatine ulaştı. Bu konulardaki mülteci hukuku zaten tamamen Avrupa hukuku kapsamına girdiğinden Anayasa Mahkemesi, ABAD’ın kararına riayet etti ve AB hukukunun “üstünlüğüne” itiraz etmek için uygun bir organ olmadığına karar verdi.

Bu karar, Orban hükümetinin Macaristan sınırındaki göçmenlerin sığınma talebini reddetmesinin Avrupa yasalarına göre yasadışı olduğunu onaylıyor. Orban hükümeti, göçmenlere ve sığınmacılara yönelik geçmişten bu yana devam ettirdiği yabancı düşmanı söylemleri nedeniyle eleştirilmekte.

Kaynak: Jurist

Bu haber, BAU Hukuk Fakültesi LAW 2018 Current Constitutional Developments dersi kapsamında Işıl Gizem Demirtaş, Ece Dilara Bağrıaçık, Kübra Nur Bölür ve Ramazan Demir tarafından çevrilmiştir.