Ocak 2022 – AYM Kararları Bülteni

Merhaba,

Anayasa Mahkemesi tarafından Ocak ayı içerisinde verilen önemli bazı kararların yer aldığı bülten yayında.

Önümüzdeki ay görüşmek üzere.

Yaşam hakkı ve etkili soruşturma yürütme yükümlülüğü

Serap Sivri Başvurusu, Başvuru Numarası: 2019/6198, Karar Tarihi: 23/11/2021

2004 yılında Pamukova’da yolcu treninin raydan çıkıp birçok kişinin ölümü ile pek çok kişinin yaralanmasına sebep olmasına istinaden bazı kamu görevlileri hakkında yürütülen ceza yargılamasının makul süratle tamamlanmaması ve sorumluların cezalandırılmaması- yaşam hakkı ihlali iddiasını etkili şekilde soruşturma yükümlülüğünün ihlali

Okan Aladağ Başvurusu, Başvuru Numarası: 2019/20420, Karar Tarihi: 24/11/2021

10 Ekim Ankara katliamında kamu makamları tarafından öngörülebilir ve önlenebilir nitelikte olduğu ileri sürülen canlı bomba saldırısı sonucu meydana gelen yaralanma olayından kaynaklanan zararların tazmini istemiyle açılan tam yargı davalarında olayın idarenin kusuruyla meydana geldiğine ilişkin iddialar hakkında açık bir cevap verilmeden ve davacının dayandığı delillerin toplanıp toplanmadığı hususunda açıklama yapılmadan sonuca varılması – yaşam hakkı ihlali iddiasını etkili şekilde soruşturma yükümlülüğünün ihlali

Azem Dora ve Kamile Dora Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/9578, Karar Tarihi: 28/12/2021

Adana’da 10 Ekim katliamını protesto etmek isteyen kişilere kolluk kuvveti tarafından yapılan müdahale esnasında, olayla ilgisi bulunmayan küçük çocuğun mermi isabetine bağlı olarak vefat etmesi ve soruşturmada kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesi – yaşam hakkının ve etkili soruşturma yürütme yükümlülüğünün ihlali

Fatma Akın ve Mehmet Eren Başvurusu, Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2017/26636, Karar Tarihi: 10/11/2021

Güvenlik güçlerinin güç kullanımı sonucu sivillerin hayatını kaybedip yaralanması, operasyonun sivillerinin hayatını düşünmeden planlanması ve soruşturmadaki çelişkilerin giderilmemesi ve keşif yapılmaması – yaşam hakkı ve etkili soruşturma yükümlülüğünün ihlali

Kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkı

Eyyüp Güneş Başvurusu, Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2017/28308, Karar Tarihi: 21/10/2021

Haksız olarak gözaltı ve tutuklama tedbirlerine başvurulmasına rağmen CMK’nin 141. maddesinden açılan tazminat davasının reddedilmesi nedeniyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiği iddiası – Başvuru yollarının tüketilmemesi sebebiyle kabul edilemezlik kararı

A.A. Başvurusu, Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2017/34502, Karar Tarihi: 21/10/2021

Haksız olarak gözaltı tedbirine başvurulmasına rağmen açılan tazminat davasının reddedilmesi ve yakalama sebeplerinin bildirilmemesi nedeniyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının, arama ve elkoyma tedbirlerinin hukuka aykırı olmasına karşılık tazminat talebinin kabul edilmemesi nedeniyle özel hayata saygı hakkının, tazminat davasının gerekçesiz reddedilmesi nedeniyle de adil yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiaları – Kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı ihlali iddiası yönünden başvuru yollarının tüketilmemesi, özel hayata saygı hakkının ihlali iddiası yönünden açıkça dayanaktan yoksunluk sebebiyle kabul edilemezlik kararı (gerekçeli karar hakkından ihlal)

Z.N.Ç. ve F.İ. Başvurusu, Başvuru Numarası: 2021/307, Karar Tarihi: 24/11/2021

Çocuk olan başvurucular hakkında nitelikli yağma suçunu işledikleri iddiasıyla tutuklama kararı verilmesi – kişi hürriyeti ve güvenliği hakkından ihlal yok

Adil yargılanma hakkı

Atakan Enver Mısırlı ve Diğerleri Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/15809, Karar Tarihi: 7/9/2021

İşe iade talebiyle açılan davada gerekçeli kararın geç yazılması – 2 yıl 5 ay süren yargılamada gerekçeli kararın 1 yıl 2 ay 10 gün içinde yazılması nedeniyle makul sürede yargılanma hakkının ihlal

Ömer Kılınç Başvurusu, Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2018/30695, Karar Tarihi: 29/9/2021

Nasıpları onaylanmamış astsubay adaylarının statüye geçiş işlemlerinin olağanüstü hâl kanun hükmünde kararnamesiyle iptal edilmesi nedeniyle mahkemeye erişim hakkının, soruşturma veya kovuşturma bulunmamasına rağmen astsubaylığa nasbedilmeme nedeniyle masumiyet karinesinin ihlal edildiği iddiası – Mahkemeye erişim hakkından ihlal yok, masumiyet karinesi yönünden konu bakımından yetkisizlik sebebiyle kabul edilemezlik kararı

Yahya Çevik Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/15454, Karar Tarihi: 17/11/2021

İmza atma şeklindeki adli kontrol tedbirine dayalı tazminat talebinin değerlendirilmemesi nedeniyle adil yargılanma hakkının ve seyahat hürriyetinin ihlal edildiği iddiası – İki şikayet yönünden konu bakamından yetkisizlik sebebiyle kabul edilemezlik kararı

Mustafa Takyan Başvurusu, Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2020/27974, Karar Tarihi:15/12/2021

Açık ceza infaz kurumuna ayrılma ve denetimli serbestlik tedbirinden yararlanma taleplerinin reddedilmesi nedeniyle adil yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiası – Konu bakımından yetkisizlik sebebiyle kabul edilemezlik kararı

Ümmügülsüm Salgar Başvurusu, Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2016/12847, Karar Tarihi: 21/10/2021

Güvenlik soruşturması neticesinde başvurucunun eşi hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verildiğinin ortaya çıkması üzerine başvurucunun polis meslek eğitim merkezi öğrenciliğinden çıkarılması nedeniyle ceza sorumluluğunun şahsiliği ilkesinin, bu konuda açılan iptal davasında temyiz isteminin hiçbir gerekçeye yer verilmeksizin reddedilmesi nedeniyle de gerekçeli karar hakkının ihlal edildiği iddiaları – Gerekçeli karar hakkının ihlali (Ceza sorumluluğunun şahsiliği ilkesinin ihlali iddiası konu bakımından yetkisizlik sebebiyle kabul edilemez bulundu)

Harun Şen ve Zeynep Şen Başvurusu, Başvuru Numarası: 2019/11174, Karar Tarihi: 16/11/2021

Doğumun ardından bebeğin vefat etmesi, annenin kronik hastalığa yakalanması ve olaya ilişkin olarak açılan tazminat davasında etkin araştırma yapılmayıp kusurun tespit edilmemesi nedeniyle yaşam hakkının; 13 yılı aşan yargılamanın uzun sürmesi nedeniyle de makul sürede yargılanma hakkının ihlali iddiası – Makul sürede yargılanma hakkının ihlali (Yaşam hakkı ve etkili soruşturma yükümlülüğünden ihlal yok)

Özel hayata ve aile hayatına saygı hakkı

Yağmur Erşan Başvurusu, Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2018/36451, Karar Tarihi: 27/10/2021

Orta Doğu Teknik Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü mezunu olan, Çin Halk Cumhuriyeti’nden yüksek lisans yapmak için karşılıksız burs kazanan ve Pekin Üniversitesi ile bir yıllık asistanlık sözleşmesi imzalayan başvurucunun ByLock kullandığı ve FETÖ/PDY üyesi olduğu iddiasıyla hakkında başlatılan soruşturma gerekçe gösterilerek pasaportunun iptal edilmesi nedeniyle yüksek lisans bursunu kaybetmesi – Özel hayata saygı hakkından ihlal yok

Onur Can Taştan Başvurusu, Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2018/32475, Karar tarihi: 27/10/2021

Bu Suça Ortak Olmayacağız başlıklı bildiriyi imzalayan Barış İçin Akademisyenler’den biri olan başvurucunun bu sebeple KHK ile ihraç edilmesi, pasaportunun iptal edilmesi ve uzun süre pasaport alma imkanından yoksun kalması – Özel hayata saygı hakkının ihlali

Faik Yaşar Ve Diğerleri Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/12948, Karar Tarihi: 28/12/2021

OHAL KHK’leri ile kamudaki görevlerinden çıkarılan hukukçuların baro levhasına/staj listesine yazılmalarına ilişkin Türkiye Barolar Birliği tarafından verilen kararların Adalet Bakanlığı’nın istemi üzerine mahkemelerce iptal edilmesi – özel hayata saygı hakkının ihlali

Burcu Reis Başvurusu, Başvuru Numarası: 2016/5824, Karar Tarihi: 28/12/2021

İşyerinde çalışan bazı kadınlara kreş imkanı sağlanırken haklı bir gerekçe olmadan bazı kadınlara sağlanmaması – devletin pozitif yükümlülükleri kapsamında özel hayata saygı hakkı ile bağlantılı olarak ayrımcılık yasağının ihlali

İfade özgürlüğü

Keskin Kalem Yayıncılık ve Ticaret A.Ş. ve Diğerleri Başvurusu, Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2018/14884, Karar Tarihi: 27/10/2021

İnternet haber sitelerinde yayımlanan bir dizi habere “yazı içeriğinin 5651 sayılı Yasanın 9. maddesi kapsamında talep edenin kişilik haklarını ihlal edici nitelikte olduğu” gerekçesiyle erişimin engellenmesi – ifade ve basın özgürlükleri ile etkili başvuru hakkının ihlali [Pilot Karar]

İnan Gök Başvurusu (2), Başvuru Numarası: 2018/36333, Karar Tarihi: 24/11/2021

Edirne F tipi cezaevinde olan başvurucunun mektubunun ekinde bulunan 10 şiirin 8 tanesinin şiirlerde örgüt propagandası içeren, suçu, suçluyu, terörizmi öven ve terörizmi teşvik edici ifadeler olduğu gerekçesiyle sakıncalı bulunarak muhatabına gönderilmemesine karar verilmesi –  Haberleşme özgürlüğünün ihlali

Etkili başvuru hakkı

Cüneyt Durmaz Başvurusu (2), Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2016/35468, Karar Tarihi: 15/12/2021

FETÖ/PDY soruşturmaları kapsamında gözaltına alınan başvurucunun 10 m² olan nezarethanede dokuz gün boyunca on bir kişiyle kaldığını, pencerenin, havalandırma sisteminin ve ışıklandırmanın bulunmadığını, yanmayan kaloriferler nedeniyle nezarethanenin soğuk olduğunu, iki bank dışında yatmak ve oturmak için yeterli yer bulunmadığını, nezarethanenin çok kirli olduğunu, duş alma ve çamaşır değiştirme imkânının bulunmadığını, verilen gıdanın günlük ihtiyacın çok altında kaldığını, bu koşulların iyileştirilmesini, düzeltilmesini ve gözaltı süreci sona erdikten sonra bu koşullardan kaynaklanan zararlarının tazmin edilmesini sağlayacak bir hukuk yolu bulunmadığını söyleyerek yaptığı suç duyurusunun reddedilmesi ve açtığı tazminat davasının CMK’nin 141. maddesine göre tazminat davası açması gerektiği belirtilerek reddedilmesi – kötü muamele yasağıyla bağlantılı olarak etkili başvuru hakkının ihlali

Mülkiyet hakkı

Ahmet Yavaşer Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/1879, Karar Tarihi: 7/10/2021

Müsadere kararının hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının kesinleştirilmesiyle birlikte infazı – mülkiyet hakkının ihlali

Göksal Çetin Ve İsmail Temel Başvurusu, Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2018/13305, Karar Tarihi: 15/12/2021

Belediyenin hukuki el atma dolayısıyla verilen mahkeme kararı sonucu paydaşı olduğu taşınmazda ön alım hakkını kullanması – mülkiyet hakkının ihlali

Eğitim hakkı

Yasemin Tekin Başvurusu, Başvuru Numarası: 2019/25326, Karar Tarihi: 23/11/2021

Bulgaristan Cumhuriyeti’nde bulunan Sv. Kliment Ohridski Üniversitesi Okul Öncesi ve İlkokul Pedagojisi Fakültesinin Dil ve Konuşma Terapisi Bölümünde yüksek lisans eğitimini tamamlayan başvurucunun yüksek lisans diplomasına denklik belgesi verilmesi talebi ile YÖK’e yaptığı başvuruda bir yıl süre ile Hacettepe ve Anadolu Üniversitelerinden birinde dil ve konuşma terapisi alanında staj yapması şartı aranması – Eğitim hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemezlik kararı