Kolombiya Anayasa Mahkemesi, gebeliğin 24. haftasına kadar yapılacak kürtajı suç olmaktan çıkardı

Kolombiya Anayasa Mahkemesi’nden yapılan açıklamada, yargıçların 24 haftalık gebeliğe kadar yapılacak kürtajı suç olmaktan çıkarma yönünde oy kullandığı ifade edildi. Bu, yöntemi ceza kanunundan çıkarmak amacıyla dava açan kürtaj hakları grupları için bir zafer anlamı taşıyor.

Karar Kolombiya’yı, Meksika ve Ekvador’ın da aralarında bulunduğu, son zamanlarda kürtaj erişimini serbestleştiren Latin Amerika ülkeleri listesine ekliyor.

Kürtaj Kolombiya’da, mahkemenin 2006’da verdiği kararla, herhangi bir süre sınırlaması olmaksızın, yalnızca tecavüz, ölümcül cenin deformitesi ve kadının sağlığı durumlarında kısmen yasallaştırılmıştı.

Dokuz yargıçtan beşinin desteklediği karara göre, kadınlar 24. haftaya kadar yaptıracakları kürtajlardan dolayı yargılanmayacak, bundan sonra ise yönteme yalnızca ilk üç koşulda izin verilecek.

Mahkeme, yaptığı açıklamada “kürtaj uygulamasının yalnızca 24. gebelik haftasından sonra gerçekleştirilmesi durumunda cezalandırılacağını ve her durumda, bu süre sınırının 2006 tarihli C-355 Kararında belirtilen üç koşul için geçerli olmayacağını” beyan etti.

Mahkeme’nin açıklamasında ayrıca, “aile planlaması hizmetleri, kürtaj bakımı önündeki engellerin kaldırılması ve evlat edinme konusunda yardım dahil olmak üzere, Kongre ve ulusal hükümetin hamile kadınların haklarını korumaya yönelik politikaları acilen uygulaması gerektiğini” belirtildi.

Eylül 2020’de kürtajın suç olmaktan çıkarılması için dava açan Causa Justa (Haklı Dava) koalisyonu, ülkedeki kürtajların yaklaşık yüzde doksanının gizlice gerçekleştiğini ve doktora görünmek için tehlikeli alternatifler arayan kadınların hayatlarını riske attığını tahmin ediyor.

Doksandan fazla feminist örgütten oluşan bir organizasyon olan “Başardık!” (We Did It!) koalisyonu, kararı Twitter hesaplarından duyurdu.

Pek çoğu kürtaj hakkı hareketini temsil eden yeşil renkte giyinen koalisyon destekçilerinden bazıları kutlamalar sırasında mahkemenin dışında ağlarken görüntülendi.

Bölgedeki Değişimler

Meksika Anayasa Mahkemesi de geçen yıl kürtajı suç olmaktan çıkarırken, Ekvador Ulusal Meclisi de geçen haftalarda tecavüz vakalarında kürtaja erişime izin veren bir düzenlemeyi kabul etmişti.

Yeni seçilen Şili Başkanı Gabriel Boric, Arjantin ve Uruguay’da olduğu gibi, belirli bir süre içindeki kürtajı bedava erişilebilir yapma sözü verdi.

Kürtaj hakkı savunucuları kararın, tam yasallaştırma mücadeleleri için bir son olmadığını söyledi.

New York merkezli Üreme Otonomisi Hakları İçin Merkezin başkanı Nancy Northub açıklamasında, “Kadınların üreme otonomisini her durumda korumak adına Kolombiya’nın sonraki adımının kürtajı tamamen suç olmaktan çıkarmak olduğunu umuyoruz.” dedi.

Koalisyon, davasında kürtaj isteyen ya da yaptıran kadın ve kız çocuklarına yönelik soruşturmaların üç yasal koşuldan birinin geçerli olduğu durumlarda bile namus lekesini daha kötü hale getirdiğini ve doktorları ve hastaları korkuttuğunu savundu.

Cauta Justa’ya göre, içlerinden en az 80 tanesi 18 yaşından küçük olan 350 kadından bazıları ilk 2006 hükmü ve 2019 ortasına kadar kürtaj yaptırdıkları gerekçesiyle mahkûm edildi ya da cezalandırıldı.

Grup, kürtajı suç olmaktan çıkarmanın gizli operasyonlardan kaynaklanan ölümleri azaltacağını, yetersiz sağlık sistemi ödeneğini kurtaracağını, pahalı kovuşturmalara son vereceğini ve kadınların bedensel özgürlüğünü güvence altına alacağını söyledi.

Başlangıçta geçen yılın sonlarında bir karar bekleniyordu, ancak karar, bir yargıcın reddetme talebi ve diğer usûl tartışmaları nedeniyle defalarca ertelendi.

Kürtaja karşı çıkan onlarca protestocu da mahkemenin dışındaydı.

Kararın açıklanmasının öncesinde gösterilere katılan Daniela Clavijo, “Yasal veya gizli kürtaj istemiyoruz” dedi. “Mahkemeden kürtajı tamamen ceza haline getirmesini istiyoruz, böylece kürtaj için hiçbir koşul olmaz.”

Kaynak: Reuters

Bu haber, BAU Hukuk Fakültesi LAW 2018 Current Constitutional Developments dersi kapsamında Abdulkadir Koçer, Barış Eraydın, Beyza Ergen, Dilanaz Taşdemir ve Ahmet Berke Baştuğ tarafından çevrilmiştir.