Mart 2022 – AYM Kararları Bülteni

Merhaba,

Anayasa Mahkemesi tarafından Şubat ayı içerisinde verilen önemli bazı kararların yer aldığı bülten yayında.

Önümüzdeki ay görüşmek üzere.

Yaşam hakkı ve etkili soruşturma yürütme yükümlülüğü

Cem Sarısülük ve Diğerleri Başvurusu, Başvuru Numarası: 2015/16451, Karar Tarihi: 15/12/2021

Gezi Parkı eylemleri sırasında öldürülen Ethem Sarısülük’ün ölümüne ilişkin etkili bir soruşturma yürütülmediği iddiası – İhlal yok.

Naile Bülbül Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/11016, Karar Tarihi: 2/2/2022

Sokağa çıkma yasakları sırasında güvenlik güçlerinin silahlı güç kullanımı sonucunda hastanın geçirdiği kalp krizi sonrasında sağlık çalışanlarının can güvenliklerini gerekçe göstererek hastaya yardıma gelmemesi, hastanın hastaneye girişi konusunda polisin engel çıkarması, hastanede sağlık hizmeti sunulmaması, tedavi için güvenli bölge bulunmaması ve sağlık çalışanlarının güvenlik güçleri ile teröristler arasında çıkan çatışma yüzünden tedaviyi yarıda bırakmak zorunda kalmaları neticesinde meydana gelen ölüm ile anılan hususlar hakkında yürütülen ceza soruşturmasının etkisizliği nedeniyle yaşam hakkının, inanca uygun şekilde cenaze merasimi yapılamaması ve ölünün gömülememesi nedeniyle kötü muamele yasağının ihlal edildiği iddiaları – Başvuru yollarının tüketilmemesi ve açıkça dayanaktan yoksunluk sebebiyle kabul edilemezlik kararı

İşkence yasağı, insanlıkdışı ve kötü muamele yasağı ve etkili soruşturma yürütme yükümlülüğü

Osman Gökalp Başvurusu, Başvuru Numarası: 2019/7312, Karar Tarihi: 3/2/2022

Kısaltılmasını istediği pantolon paçası nedeniyle terzi ile başvurucu arasında anlaşmazlık çıkması üzerine dükkana gelen polis memurunun başvurucuyu kuvvet kullanarak karakola götürmesi ve başvurucunun yüz, omuz, bel, dirsek, diz ve bileklerinde oluşan ekimoz ve sıyrıklar ve servikal disk bozukluğu tanısı nedeniyle polisler hakkında bulunduğu şikayet hakkında kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesi – insan haysiyetiyle bağdaşmayan muamele yasağının ve etkili soruşturma yürütme yükümlülüğünün ihlali

Kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkı

Muhammet Enes Sezgin Başvurusu, Başvuru Numarası: 2020/14085, Karar Tarihi: 19/1/2022

Adana’da katıldığı bir eylem sırasında gözaltına alınan ve hakkında ev hapsi adli kontrolü uygulanmasına karar verilen başvurucunun 24 Haziran 2019 tarihinden 27 Ekim 2020 tarihine kadar adli kontrol altında tutulması – Konutu terk etmeme şeklindeki adli kontrol tedbirinin makul süreyi aşması nedeniyle kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkının ihlali

Adil yargılanma hakkı

Abdullah Özevin Başvurusu, Başvuru Numarası: 2019/24034, Karar Tarihi: 3/2/2022

Ceza davasında sanık olarak yargılanan başvurucunun hazır bulunma talebi reddedilerek ses ve görüntü aktarımı suretiyle duruşmaya katılımının sağlanması – adil yargılanma hakkının ihlali

Fazilet Beyhan ve Diğerleri Başvurusu, Başvuru Numarası: 2019/35534, Karar Tarihi: 3/3/2022

Tehdit ve hakaret suçundan adli para cezası verilen başvurucular hakkında koşulları oluşmasına karşın hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına gerekçesiz olarak karar verilmemesi – gerekçeli karar hakkının ihlali

Suç ve cezaların kanuniliği

Tezcan Acu Başvurusu, Başvuru Numarası: 2019/37825, Karar Tarihi: 19/1/2022

İstanbul’da bir sokakta “3. Havalimanında Tutuklanan Direnişçi İşçiler ve Sendika Yöneticileri Serbest Bırakılsın” afişi astığı için sendika üyesi olan başvurucuya kişilere rahatsızlık verme kabahatini işlediği gerekçesiyle 124 TL idari para cezası kararı verilmesi – suç ve cezaların kanuniliği ilkesinin ihlali

Özel hayata ve aile hayatına saygı hakkı

Asya Saydam Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/32268, Karar Tarihi:18/1/2022

Barış İçin Akademisyenler’den olan başvurucunun KHK ile kamu görevinden ihraç edilmesi ve pasaportunun iptal edilmesi nedeniyle Amerika’da kabul aldığı doktora programına katılamaması – özel hayata saygı hakkının ihlali

İ.K. Başvurusu, Başvuru Numarası: 2019/841, Karar Tarihi: 29/12/2021

Kastamonu E tipi ceza infaz kurumunda bulunan başvurucunun boşandığı eşinin görüşçü olarak yazılması ve ziyaretçi listesinde değişiklik yapılması talebinin reddedilmesi – özel hayata saygı hakkının ihlali

H.Ö. Başvurusu, Başvuru Numarası: 2019/20473, Karar Tarihi: 3/2/2022

Boşanma davası sırasında başvurucunun hastane kayıtlarının hukuka aykırı olarak ele geçirilip davada kullanılması ve kişisel verilerin hukuka aykırı şekilde ele geçirilmesine yönelik şikâyet hakkında etkili bir ceza soruşturması yapılmaması – özel hayata saygı hakkı kapsamındaki kişisel verilerin korunmasını isteme hakkının ihlali

İfade özgürlüğü

Sadi Yaman Başvurusu, Başvuru Numarası: 2019/24225, Karar Tarihi: 2/2/2022

Facebook’ta yaptığı birden çok paylaşım nedeniyle Atatürk’ün hatırasına alenen hakaret suçundan -aynı suçun değişik zamanlarda birden fazla işlendiği gerekçesiyle artırım yaparak- başvurucuya 2 yıl 1 ay hapis cezası verilmesi – temellendirilmemiş şikayet nedeniyle açıkça dayanaktan yoksunluk gerekçesiyle kabul edilemezlik kararı

Yavuz Şen ve Diğerleri Başvurusu, Başvuru Numarası: 2017/20009, Karar Tarihi: 12/1/2022

Ceza infaz kurumlarında tutuklu ya da hükümlü olarak bulunanların ücreti kendilerince karşılanarak kurum idaresi aracılığıyla satın aldıkları aralarında Özgürlükçü Demokrasi”, “Yeni Yaşam”, “Yeni Asya”, “Aydınlık”, “Ortadoğu”, “Birgün”, “Milli Gazete”, “Evrensel”, “Cumhuriyet”, “Karar” ve “Özgür Gelecek” isimli gazete veya dergilerin de olduğu süreli yayınların kendilerine teslim edilmemesi ya da satın alma taleplerinin reddedilmesi – ifade özgürlüğünün ihlali

Sami Selçuk Başvurusu, Başvuru Numarası: 2020/19011, Karar Tarihi: 22/2/2022

Yargıtay onursal üyesi olan başvurucunun Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu genel sekreterine yönelik olarak kullandığı ifadeler nedeniyle 1.500 TL manevi tazminat ödemesine karar verilmesi – ifade özgürlüğünün ihlali [Ayrıca, 4 yıl 8 ay süren yargılama nedeniyle makul sürede yargılanma hakkının ihlali]

Toplanma ve dernek kurma özgürlüğü

Ali Kuş Başvurusu, Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2017/27822, Karar Tarihi: 10/2/2022

Öğretmen olan başvurucunun Özgürlük ve Demokrasi Partisi – siyasi parti üyesi olması nedeniyle devlet memurluğundan çıkarılmasına karar verilmesi – örgütlenme özgürlüğünün ihlali

Etkili başvuru hakkı

Üset Ateş Başvurusu, Başvuru Numarası: 2019/1176, Karar Tarihi: 2/2/2022

10 Ekim katliamında kamu makamları tarafından öngörülebilir ve önlenebilir nitelikte olduğu ileri sürülen canlı bomba saldırısı sonucu meydana gelen yaralanma olayından kaynaklanan manevi zararların tazmini istemiyle açılan davada, yaşam hakkının koruma yükümlülüğüne ilişkin maddi boyutunun ihlal edildiğine ilişkin iddianın değerlendirilmemesi – yaşam hakkıyla bağlantılı olarak etkili başvuru hakkının ihlali

Ayrımcılık yasağı

S.E. Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/27, Karar Tarihi: 3/3/2022

Eşcinsel olan başvurucunun “cinsel kimlik bozukluğunun belirtilmesi” gerekçesiyle tek kişilik odada barındırılmasına karar verilmesi, tekli odaların dolu olması nedeniyle mahkûm kabul biriminde bulunan doktor odasına geçici olarak yerleştirilerek burada dokuz gün kalması, daha sonra tek kişilik odada tutulması cinsel yönelim sebebiyle kötü muamele yasağıyla bağlantılı ayrımcılık yasağının ihlali iddiası – başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle kabul edilemezlik kararı

Mülkiyet hakkı

Alexandra Liana ve Diğerleri Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/20732, Karar Tarihi: 13/1/2022

Özel koleksiyona kayıtlı olan taşınmaz kültür varlıklarının bedelsiz olarak müzeye tesliminin istenmesi – mülkiyet hakkının ihlali

Hanife Yıldız Torum ve Nimet Filiz Seven Başvurusu, Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2018/1567, Karar Tarihi: 10/2/2022

Riskli yapı kapsamında olması sebebiyle yıktırılan taşınmazın yeni paylaşım yönteminin belirlenmesine ilişkin malikler kurulu kararının hukukiliğinin incelenmemesi nedeniyle mülkiyet hakkıyla bağlantılı olarak etkili başvuru hakkının, malikler kurulu kararına rıza göstermeyen paydaşın hissesinin kamu otoritelerince satılması ve satış bedelinin düşük olması nedeniyle mülkiyet hakkının ihlali iddiası – Mülkiyet hakkının ve mülkiyet hakkıyla bağlantılı olarak etkili başvuru hakkının ihlali

Şehmus Ayrıç ve Diğerleri Başvurusu, Başvuru Numarası: 2019/8389, Karar Tarihi: 2/2/2022

Diyarbakır ve çevresinde 1975 yılında meydana gelen depremde evleri yıkılan ve ilgili mevzuat uyarınca hak sahibi olarak tespit edilen depremzedelere kalıcı konut tahsis edilmemesi – mülkiyet hakkının ihlali

Serbest seçim hakkı

Azize Değer Kutlu ve Abdurrahman Zorlu Başvurusu, Başvuru Numarası: 2017/40087, Karar Tarihi: 24/11/2021

Diyarbakır Sur ve Hani belediye başkanlığı görevinden uzaklaştırma işlemine karşı açılan dava ile vali yardımcısının belediye başkanı olarak görevlendirilmesi işlemine karşı açılan davada hakkaniyete uygun yargılanma hakkı, masumiyet karinesi, özel hayata saygı hakkı ile seçme ve seçilme hakkının ihlal edildiği iddiası – konu bakımından yetkisizlik ve açıkça dayanaktan yoksunluk sebebiyle kabul edilemezlik kararı