Québec, Fransızcayı korumak ve İngilizce kullanımını kısıtlamak için harekete geçti

Québec Eyalet Başkanı “Kuzey Amerika’da Fransızca konuşan bir ulus olmaktan gurur duyuyoruz” şeklinde açıklamalarda bulunurken, İngilizce konuşan muhalifler yasal yollara başvuracaklarını belirtti.

Québec hükümeti, muhaliflerin, toplumu her açıdan tekrardan şekillendireceği uyarısında bulunduğu Fransızcayı korumaya yönelik geniş kapsamlı önlemleri başarılı bir şekilde hayata geçirdi.

24 Mayıs 2022 tarihinde eyalet meclisi tarafından kabul edilen 96 sayılı kanun, eyalete yeni gelen göçmenlerin ve sığınmacıların eyalete gelmelerinin üzerinden 6 ay geçtikten sonra eyalet yetkilileriyle yalnızca Fransızca iletişim kurmalarını, aksi takdirde eyalet hizmetlerinden yararlanamayacaklarını belirtiyor. Kanun aynı zamanda İngilizcenin hukuk sisteminde kullanımını kısıtlayarak, eyaletin İngilizce eğitim veren okullarına girişlere de belirli sınırlamalar getiriyor.

İktidardaki koalisyon Avenir Québec, sol görüşlü Québec Solidaire’den destek alarak tasarıyı 78’e 29 geçirdi. Eyalet meclisindeki liberaller tasarının çok ileri gittiğini söyleyerek karşı yönde oy kullandı. Ayrılıkçı Parti Québécois ise tasarının yeterince ileri gitmediğini söyledi.

Tasarının meclisten geçmesini kutlayan eyalet başkanı François Legault, bunu Québec’in resmi diline yönelik korumaları güçlendirme girişimi olarak nitelendirdi. Legault ayrıca, tasarının dilsel azınlıkların haklarını zayıflattığı yönündeki endişeleri de reddetti.

Salı günü yaptığı açıklamada, “Québec’teki İngilizce konuşan topluluktan daha iyi kendi dilinde hizmet verilen hiçbir dilsel azınlık bilmiyorum” diyen Legault, “Bu durumla ve ayrıca Kuzey Amerika’da Frankofon bir ulus olmaktan dolayı gurur duyuyoruz ve ortak dilimizi korumak bizim görevimiz” diye ekledi.

Québec’in Fransız dilini korumaya yönelik önceki girişimleri geçmişte manşetlere konu olmuştu. 2019 yılında eyalet, Fransızca konuşabildiğini kanıtlayamadığını öne sürerek Fransa’dan başvuru yapan bir kadının oturum iznini reddetmişti. O yıl hükümet, popüler olan “Bonjour-hi” selamını yasaklamayı önermiş, ancak halkın öfkesi ve eleştirilerinin sonucunda hızla geri adım atmıştı. Kasım ayında, ülkenin en büyük havayolu şirketinin başkanı, 14 yıl Montreal’de yaşamasına rağmen Fransızca öğrenmediğini itiraf ettiği için ifşa edilmişti.

Legault, tasarıyı eleştirenlerin seçimlerden önce eyalette yayılan “dezenformasyon ateşini körüklediğini” söyledi.

Legault, “Sağlık hizmetlerine İngilizce erişiminizi korumayı taahhüt ediyoruz. Bu tarihî nitelikteki sözümüzü tutacağız ve İngilizce konuşulan hastanelere, okullara ve üniversitelere sahip olmaya devam edeceksiniz” dedi ve İngilizce sağlık hizmeti arayanların yeni engellerle karşılaşacağı korkusunu ortadan kaldırdı.

Geçtiğimiz haftalarda binlerce kişi, birçok kamu hizmetinin kesintiye uğrayacağı korkusuyla tasarıyı protesto etmişti.

Eyalette İngilizce konuşanların haklarını destekleyen Québec Topluluk Grupları Ağı başkanı Marlene Jennings, yaptığı açıklamada, “96 sayılı kanun, Québec ve Kanada tarihindeki en önemli insan hakları ihlalidir” dedi.

Jennings, “Bu yasa, İngilizce konuşan yaklaşık 300.000 ila 500.000 Québecli için kamu hizmetlerine İngilizce erişim hakkını ilga ediyor” dedi.

Tasarıya karşı mücadeleye öncülük eden Avukat Julias Grey, CTV News ile yaptığı röportajda tasarının geçişini “şimdiye kadar gördüğüm en gereksiz güç kullanımlarından birisiydi “şeklinde nitelendirdi. Grey, kendisinin ve diğer avukatların yasal yollara başvurmayı planladıklarını ve mücadelelerini Birleşmiş Milletler’e kadar sürdüreceklerini sözlerine ekledi.

Tasarı, Yerli dil haklarını zayıflattığını öne süren Yerli grupların eleştirileriyle de karşı karşıya kaldı.

Bu ayın başlarında, Kahnawake topluluğundaki Mohawk hükûmeti olan Haudenosaunee Kabileleri Birliği, yaptığı açıklamada kanunun atalarının topraklarında yaşayan halk için “asla geçerli olmayacağını” söyleyerek kanuna karşı gelme sözü verdi.

İlk Uluslar Meclisi (Assembly of First Nations) 96 sayılı kanunu, uzlaşma çabalarına zarar veren ve “geriye doğru atılmış büyük bir adım” olarak nitelendirdi.

Québec hükûmeti, tasarıyı anayasal denetimden korumak amacıyla, “istisnaî hüküm” olarak bilinen bir yasama mekanizmasına başvurarak, Federal Hükûmetin tasarıya müdahale etme şansını önemli ölçüde azalttı.

Seçim bölgesi Québec olan Başbakan Justin Trudeau, tasarıyı açıkça eleştirmekten kaçındı ve gazetecilere yalnızca tasarının içeriği hakkında “endişeleri” olduğunu söyledi.

Kaynak: The Guardian

Bu haber, BAU Hukuk Fakültesi LAW 2018 Current Constitutional Developments dersi kapsamında Helin Zaimoğlu, Melisa Sertoğlu, Mustafa Önal, Sıla Çelik ve Sude Erim tarafından çevrilmiştir.