Kolombiya, kritik durumdaki hastalar için tıbbî yardımlı intiharı suç olmaktan çıkardı

Bu kararla birlikte Kolombiya, Latin Amerika ve Karayipler bölgesinde hem ötanazi hem de tıbbî yardımlı intiharı suç olmaktan çıkaran ilk ve tek ülke oldu.

Kolombiya Anayasa Mahkemesi’nin 12 Mayıs’ta 6’ya karşı 3 oyla aldığı tarihî karar, ciddi veya tedavisi olmayan hastalıkları olan hastalar için tıbbî yardımlı intiharı suç olmaktan çıkardı. Kararla birlikte ülkenin en yüksek mahkemesi, vatandaşların Anayasa’da yer alan ve 1997’de ötanazinin suç olmaktan çıkarılmasına ve ardından 2015’te düzenlenmesini sağlayan onurlu ölüm hakkını genişletti.

Kolombiya ötanaziye izin vermiş olsa da tıp uzmanları, aile üyeleri, arkadaşlar veya kişiyi bu seçeneği düşünmeye teşvik eden veya yardım eden herhangi biri, 16 ila 36 ay hapis cezasına çarptırılmaktaydı. Perşembe günkü karar, Kolombiya Ceza Kanunu’nda yardımlı intihar için düzenlenen bu cezaları ortadan kaldırdı. Artık bir kişi, hapse girme riski olmadan, ağır hasta bir kişinin bu konuyla ilgili karar vermesine yardımcı olabilecek.

Karar, insan hakları avukatlarından oluşan bir örgüt olan Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Laboratuvarı’nın (DescLab) yaptığı yasal başvurunun sonucunda alındı. DescLab, intihar eden insanlara yardım eden insanların kriminalize edilmesinin, onurlu bir ölüm ve tıbbi yardıma erişim haklarını ihlal ettiğini savunmuştu.

Resmî verilere göre, 1997’den bu yana Kolombiya’da yaklaşık 200 kişi ötanazi hakkını kullandı. Bu sırada DescLAB’ın istatistiklerine göre, 2010 yılının Ocak ayı ve 2021 yılının Ağustos ayı arasında bu süreci teşvik ettiği iddiasıyla 127 vaka hakkında soruşturma açıldı.

Ötanazi ve yardımlı intihar benzer uygulamalar. Ötanazide bir doktor, acılarını dindirmek için bir hastaya yaşamını sona erdiren bir ilaç enjekte ediyor. Yardımlı intiharda ise bir hasta ilacı kendi kendine enjekte ediyor ve bir sağlık uzmanının önceden desteği ve gözetimi ile kendi hayatına son veriyor.

Karar, tıbbî yardımlı intiharda hastaların ötanazi için halihazırda yürürlükte olan standartları karşılaması gerektiğini ortaya koymakta. Bunların arasında, onurlu bir yaşam sürmekle bağdaşmayan yoğun fiziksel veya zihinsel acıya neden olan bir yaralanma veya ciddi, tedavi edilemez bir hastalık teşhisi bulunmalı ve intiharı tamamlamak ya da bir doktordan yardım almak için rızalarını özgür ve bilgilendirilmiş bir biçimde ve kesin olarak ifade etmeleri gerekiyor.

Bu kararla birlikte Kolombiya, aralarında Hollanda, Lüksemburg, Kanada, İspanya, Belçika, İsviçre, Almanya, İtalya, Yeni Zelanda, Avusturya ve Amerika Birleşik Devletleri’nin bazı eyaletlerinin dahil olduğu, herhangi bir biçimde “ölüme yardım” izni veren devletler listesine katılmış oldu.

Latin Amerika ve Karayipler bölgesinde ötanaziyi suç olmaktan çıkaran ilk ve tek devlet olan Kolombiya, şimdi tıbbi yardımla intihara izin veren aynı bölgedeki ilk devlet haline geldi.

Kaynak: Peoples Dispatch

Bu haber, BAU Hukuk Fakültesi LAW 2018 Current Constitutional Developments dersi kapsamında Salim Can Eser, Kamer Korkmaz, Şilan Tarhan ve Mert Can Etci tarafından çevrilmiştir.