Sri Lanka’da Milletvekilleri Cumhurbaşkanının Yetkilerini Azaltacak Anayasa Değişikliği Önerisini Tartışıyor

Sri Lankalı milletvekilleri, siyasi reformlar talep eden ve ülkenin korkunç ekonomik krizine çözüm arayan göstericilerin temel talebi olan cumhurbaşkanının yetkilerini azaltacak bir anayasa değişikliği önerisini tartışmaya başladılar. 

Hint Okyanusu’nda bulunan ada ülkesi fiilen iflas etmişti. Yakıt ve ilaç gibi zorunlu ithalattaki ciddi azalma, birkaç ay önce cumhurbaşkanı, başbakan ve önemli bakanların  istifasına yol açan kitlesel bir gösterinin başlamasına sebep olmuştu. 

Aralarında birçok öğrenci ve aktivistin de bulunduğu göstericiler, şeffaflığın sağlanabilmesi ve hesap verilebilirlik için reform talep ediyor. 

Adalet Bakanı Wijeyadasa Rajapakshe, Parlamento’ya, tasarısı sunulan yasaya göre, devlet yetkililerinin atanması dahil belirli Cumhurbaşkanlığı yetkilerinin milletvekillerinden ve siyasetçi olmayan saygın kimselerden oluşan anayasal bir meclise devredileceğini söyledi. Konsey, atanması için adayları Cumhurbaşkanı’na önerecek. 

Rajapakshe, tasarının yargı ve kamu hizmetinin bağımsızlığının sağlanmasına yardımcı olacağını söyledi. 

Önerilen değişiklik kapsamında, cumhurbaşkanları yalnızca konseyin önerisi üzerine kıdemli yargıçlar, başsavcılar, merkez bankası başkanları, polis, seçim komisyonu üyeleri rüşvet ve yolsuzluk müfettişlerini atayabilecek. Başbakan, kabineye yapılacak atamalar konusunda söz sahibi olacak ve Cumhurbaşkanı’nın savunma dışında herhangi bir kabine görevinde bulunmasına izin verilmeyecek.

Tasarının kanunlaşması için 225 üyenin bulunduğu Parlamento’nun üçte ikisi tarafından onaylanması gerekiyor. 

Temmuz ayında yapılan seçimde Eski Cumhurbaşkanı Gotabaya’nın yerine geçen mevcut Sri Lanka Cumhurbaşkanı Ranil Wickremesinghe Cumhurbaşkanlığı yetkilerini sınırlandırmaya ve parlamentoyu güçlendirmeye söz vermişti. Eğer yasa meclis tarafından kabul edilirse 2015’te yapılan birçok demokratik yenilik yeniden yürürlüğe girecek. Rajapaska, 2019 yılında seçildikten sonra, bu reformları değiştirerek tüm gücü Cumhurbaşkanlığı’nda toplamıştı.

Göstericiler, yıllardır süregelen kötü yönetim ve yolsuzluk için Rajapaksa ve Rajapaksa’nın güçlü ailesini suçluyor. Birçoğu Wickremesinghe hakkında şüphe duyduğunu belirten ifadelerde bulunuyor ve onu eski başkan ve ailesini korumaya çalışmakla suçluyor. Wickremesinghe, Rajapaksa’nın 2024 yılında sona erecek dönemini tamamlaması için Parlamento tarafından seçilmişti.
 
Sri Lanka, Uluslararası Para Fonu (IMF) ile ekonomik kurtarma paketi üzerinde yapılan görüşmelerin sonucunu bekleyene kadar, bu yıl vadesi gelen yaklaşık 7 milyar dolarlık dış borcun geri ödemesini askıya aldı. Ülkenin toplam dış borcu, 51 milyar doları aşıyor ve bu borcun 28 milyar doları 2027 yılına kadar geri ödenmesi gereken miktarı oluşturuyor. 

Kaynak: AP

Bu haber, BAU Hukuk Fakültesi LAW 2018 Güncel Anayasal Gelişmeler dersi kapsamında Canan Süreyya Vatansever, Çağla Akkaş, Ekin Kaçar, Zehra Heda Türkmen, Hazal Develioğlu ve Nazlıcan Olgun tarafından çevrilmiştir.