İranlı milletvekilleri, kitlesel gösteriler devam ederken protestocular için ‘müsamaha gösterilmemesini’ talep ediyor

İran Devleti’nin yayın organı Press TV’nin Pazar günü yayınladığı bir mektuba göre İranlı milletvekilleri, ülkenin yargı mercilerini protestoculara “tahammül etmemeye” çağırdı. Binlerce kişi ise tutuklanma tehdidine rağmen sokaklarda toplanmaya devam ediyor.

İran İslam Cumhuriyeti, ahlak polisi tarafından türbanını düzgün takmadığı iddiasıyla gözaltına alınan 22 yaşındaki Kürt asıllı İranlı kadın Mahsa Amini’nin polis gözetimi altındaki ölümünün ardından tarihindeki en büyük direnişlerden biriyle karşı karşıya.

Press TV, İran Parlamentosu’nun 290 milletvekilinden 227’si tarafından imzalanan açık mektupta, milletvekillerinin protestoculara İran hükümetinin otoritesini tehdit eden diğer kişileri caydırmak için “iyi bir ders” verilmesi çağrısında bulunduğunu bildirdi.

Press TV’nin yayınladığı mektupta, “Biz, bu milletin temsilcileri olarak, yargı dahil tüm devlet yetkililerinden IŞİD gibi İslam düzenine karşı savaş açan, insanların can ve malına saldıran teröristlere olabilecek en kısa sürede iyi bir ders verilmesini istiyoruz.” şeklinde ifadeler bulunuyor.

Milletvekilleri, yöntemi belirtilmeyen böyle bir cezanın, “sevgili insanlarımızın can, mal, güvenlik ve namusunun İslami Düzen için kırmızı çizgi olduğunu herkese ispat edeceğini ve göstericilere hoşgörü göstermeyeceğini” de sözlerine ekledi.

Devlet haber ajansı IRNA’nın haberine göre, Amini’nin ölümüyle ilgili ülke çapında düzenlenen gösterilere katıldıkları iddiasıyla Tahran eyaletinde en az 1000 kişiye dava açıldı. Duruşmalar halka açık bir şekilde yapılıyor ve bir haftadan uzun süredir devam ediyor.

Norveç merkezli insan hakları grubu İran İnsan Hakları’nın (IHR) geçtiğimiz çarşamba günü yayınladığı bir rapora göre, onlarca gösterici yaptırımı ölüm cezası olan “Allah’a düşmanlık” ve “dünyayı yozlaştırma” gibi suçlamalarla karşı karşıya.

Parlamento üyelerinden gelen mektupta, İran hükümetinin “isyan” olarak nitelendirdiği gösterilerin ABD ve diğer İran düşmanı ülkeler tarafından kışkırtıldığı iddiaları da yinelendi. İran hükümeti, gösterilerin diğer ülkeler tarafından kışkırtıldığına yönelik iddialarını destekleyecek hiçbir kanıt sunamadı.

Birleşmiş Milletlerin (BM) İran İslam Cumhuriyeti’ndeki insan haklarının durumuna ilişkin özel raportörü Javaid Rehman, geçtiğimiz hafta BM Güvenlik Konseyi’ne verdiği demeçte, Eylül ayı ortalarında İran’da gösterilerin patlak vermesinden bu yana aralarında gazeteciler, aktivistler, avukatlar ve eğitimciler olan 14.000 kadar kişinin tutuklandığını ifade etti.

Rehman, “güvenlik güçlerinin şiddetli müdahalelerinin” en az 277 kişinin ölümüne neden olduğunu söyledi.

Kürt asıllı İranlı kadın Nesrin Qadri’nin yakın zamanda gerçekleşen ölümü, Pazar günü memleketi Marivan’da bir gösteri dalgasına yol açtı. İnsan hakları örgütü Hengaw ve aktivist grup IranWire, Qadri’nin İran güvenlik güçlerinin cop darbelerinden “ağır yaralandığını” iddia etti.

IRNA’nın yaptığı açıklamaya göre, Qadri’nin yaşadığı ve Tahran’ın yarım saat uzağında bulunan Shahriyar şehrinde bulunan savcı, Qadri’nin ölüm sebebini zehirlenme olarak belirtti. Qadri’nin ailesi, kızlarının bir hastalığı olduğunu açıklamıştı.

Qadri’nin babası, İran Devlet Televizyonunda yayınlanan bir açıklamasında, Qadri’nin gripten öldüğünü ve “söylentilerin” yanlış olduğunu söyledi. Hengaw aktivisti Azhin Shekhi ise bu açıklamanın zorla yaptırıldığına inanıyor.

Shekhi, CNN’e verdiği demeçte. “Qadri’nin ailesini, ölümün hastalıktan kaynaklandığını söylemeye zorladılar.“ dedi.

“Güvenlik güçleri, ceset eve geri getirildiğinde Qadri’nin akrabalarının eve gelmesine ve herhangi bir cenaze ve defin işlemine de izin vermedi.”

CNN, İran hükümetinin medyayı, interneti ve şeffaflığı baskılaması nedeniyle tutuklanan veya öldürülen insanların sayısını doğrulayamıyor. İran Hükümeti’nin sözcülüğünü yapan medya organları yayınlamadığı müddetçe tutuklama ve ölüm gibi olaylarda hükümetin rolü bilinemiyor.

Kaynak: CNN

Bu haber, BAU Hukuk Fakültesi LAW 2018 Current Constitutional Developments dersi kapsamında Hamza Doğan, Beyza Sude Demir, Buğra Can, İlknur Yıldız, Abdullah Altıntop, Ayşe Zişan Çiftçi, Mihri Ecem Donma ve Nazlıcan Olgun tarafından çevrilmiştir.