İran’daki Protestolara Karşı Devlet Müdahalelerini İncelemek Üzere Birleşmiş Milletler Tarafından Görevlendirilen Delegeler Belli Oldu

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonu Başkanı, İran’daki barışçıl protestolara karşılık İran Hükümeti tarafından yapılan ve pek çok ölümle sonuçlanan müdahaleleri incelemek amacıyla oluşturulan bağımsız bir bilirkişi heyetinin üyelerini açıkladı.

47 üye ülkenin bulunduğu Cenevre merkezli İnsan Hakları Konseyi’ne başkanlık eden Arjantin temsilcisi Federico Villegas Salı günü yaptığı açıklamada, oluşturulacak üç kişilik bilirkişi heyetinde Bangladeşli avukat Sara Hossain, Pakistanlı hukuk profesörü Shaheen Sardar, ve Arjantinli insan hakları avukatı Viviana Krsticevic’in yer alacağını belirtti.

İnsan Hakları Konseyi, 24 Kasım’da yapılan özel oturumda İran Hükümeti’nin Eylül ayı ortasında Mahsa Amini’nin ölümü sonrasında İran’da başlayan barışçıl gösterilere karşı yaptığı müdahaleyi kınamış ve bu ölümcül müdahaleyi soruşturmak için bir bilirkişi heyeti kurulması konusunda oylama yapmıştı. 22 yaşındaki öğrenci Mahsa Amini, başörtüsünü uygunsuz şekilde  taktığı gerekçesiyle gözaltına alınmasının ardından hayatını kaybetmişti. Amini’nin ölümü İran’da üç aydan fazla süren protestoların başlamasına neden oldu.

İran’daki protestolarda yaşandığı iddia edilen, özellikle kadın ve çocuklara yönelik insan hakları ihlallerinin soruşturulması amacıyla üç kadın delege görevlendirildi. Görevlendirilen delegelere delil toplama, analiz etme ve  bunları saklama yetkisi verildi. Delegeler 2023 yılının Haziran ayında İnsan Hakları Konseyi’ne sözlü olarak rapor verecek ve araştırmalarının sonuçlarını 2024 yılının Mart ayında sunacak.

İnsan hakları örgütleri, son protestolarda içlerinde düzinelerce çocuğun da bulunduğu en az 471 kişinin öldürüldüğünü belirtti. Protestolarda 14.000’den fazla kişi tutuklandı, tutuklananlardan iki kişi idam edildi ve çok sayıda insan da ölüm cezasına çarptırıldı. 

İran daha önce protestolara olan müdahalesinin arkasında durmuştu. 

 Geçen ay bilirkişi heyetinin oluşturulması onaylandığında, İran’ın Cenevre’deki temsilcisi batılı ülkeleri insan haklarını siyasi bir araç olarak kullanmakla suçlamıştı. 

 Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres pazartesi günü düzenlenen yıl sonu basın toplantısında İran Hükümeti’nin protestolara tepkisinin kabul edilemez olduğunu söyledi. Guterres bu devasa insan hakları ihlalini şiddetle kınadığını söyleyerek konuyu doğrudan İranlı üst düzey yetkililere iletti.

Kaynak: VOA

Bu haber, BAU Hukuk Fakültesi Law 2018 Current Constitutional Developments dersi kapsamında Mert Efe Özdemir, Ata Murat Coşkun ve Buse Yağmur Güngör tarafından çevrilmiştir.