Kasım – Aralık 2022 – AYM Kararları Bülteni

Yaşam hakkı ve etkili soruşturma yürütme yükümlülüğü

Gazal Kolanç ve Diğerleri Başvurusu, Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2017/37897, Karar Tarihi: 5/7/2022

Cizre’de uygulanan sokağa çıkma yasağı sırasında tıbbi yardım ve tedavi sağlanmaması ve güvenlik kuvvetlerinin güç kullanımı neticesi ölüm meydana gelmesi nedeniyle yaşam hakkının ve bu hak bağlamında etkili soruşturma yapma yükümlülüğünün, sokağa çıkma yasağı uygulaması nedeniyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının, cenazelerin bulundukları sıradaki fiziksel durumları, cenazeleri teslim alırken ve defin için dinî merasim sırasında yaşanan zorluklar nedeniyle kötü muamele yasağı, özel hayata ve aile hayatına saygı hakkı ile din ve vicdan özgürlüğünün, başvurucu avukatının bazı başvurucular adına Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine geçici tedbir talebiyle bireysel başvurular yapmasının ardından bir ceza soruşturması kapsamında tutuklanması nedeniyle bireysel başvuru hakkının ihlal edildiği iddiaları – Yaşam hakkı ve etkili soruşturma yürütme yükümlülüğünden ihlal yok (diğer iddialar açıkça dayanaktan yoksun olduğu ya da iç hukuk yolları tüketilmediği gerekçesiyle kabul edilemez bulundu)

Ayşe Kazanhan Ve Mehmet Emin Kazanhan Başvurusu, Başvuru Numarası: 2019/33136, Karar Tarihi: 25/5/2022

Olay tarihinde 12 yaşında olan oğulları Nihat Kazanhan’ın, 14 Ocak 2015 tarihinde Cizre’de yaşanan toplumsal olaylar sırasında polis memuru M.N.G. tarafından ses ve gaz fişeği atabilen bir silahla öldürülmesi ve M.N.G.’nin öldürme suçundan müebbet hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verildikten sonra M.N.G.nin önce söz konusu suçu haksız tahrik altında gerçekleştirdiği gerekçesi ile 16 yıl hapis cezası ile cezalandırılmasına, ardından ceza muhakemesi sürecindeki olumlu davranışları ile cezanın geleceği üzerindeki olası etkilerini gözettiği açıklanarak sonuçta 13 yıl 4 ay hapis cezası ile cezalandırılması ve diğer polis memurları hakkında beraat ve hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmesi – Yaşam hakkının ihlali

İşkence, insanlıkdışı ve kötü muamele yasağı ve etkili soruşturma yürütme yükümlülüğü

Hooman Hosseinpour Başvurusu, Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2021/47168, Karar Tarihi: 29/9/2022

Ülkesinde ölüm cezasına mahkûm edilmiş yabancının henüz tespit edilmemiş üçüncü bir ülkeye sınır dışı edilmesine karar verilmesi ve bu karar aleyhine açılan davada sınır dışı etmenin olası sonuçlarıyla ilgili iddiaların titiz bir incelemeye tabi tutulmaması – yaşam hakkı ile kötü muamele yasağının ihlali

Veli Saçılık Başvurusu (2), Başvuru Numarası: 2018/24614, Karar Tarihi: 18/10/2022

Görevlerinden ihraç edilen ve açlık grevi yapan kişilere destek olmak için Ankara’da düzenlenen eyleme katılan başvurucunun kolluk görevlilerinin güç kullanması sonucu yaralanması ve bu olay hakkında yürütülen ceza soruşturmasında kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesi – insan haysiyetiyle bağdaşmayan muamele yasağının ve toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlali

A.Ö. Ve Diğerleri Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/37198, Karar Tarihi: 27/7/2022

Kolluğun yaralaması olayında açılan kamu davasında soruşturmanın etkisiz yürütülmesi ve hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmesi – eziyet yasağının maddi ve usul yönünden ihlali

Kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkı

Ayşe Arslan Başvurusu, Başvuru Numarası: 2019/34517, Karar Tarihi: 13/9/2022

FETÖ/PDY üyesi olduğu iddiasıyla gözaltına alınan ve iki gün gözaltında kalan, daha sonra hakkında kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilen başvurucuya ödenen 500 TL tazminatın yetersiz olması – kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlali

Bilal Çebi Başvurusu, Başvuru Numarası: 2019/41092, Karar Tarihi: 27/7/2022

Avukatın adliyeye girişte kimliğini göstermediği gerekçesiyle 20 dakika adliyedeki polis odasında tutulması – 19. maddenin ihlali

Adil yargılanma hakkı

Mehmet Alkan Başvurusu (2), Başvuru Numarası: 2018/34470, Karar Tarihi: 6/10/2022

KHK ile ihraç edilen başvurucunun pasaport verilmesi talebinin reddi nedeniyle ortaya çıkan uyuşmazlığın esasına etkili iddialarının ilgili ve yeterli gerekçeyle karşılanmaması – gerekçeli karar hakkının ihlali

Şenol Türkyılmaz Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/16070, Karar Tarihi: 6/10/2022

Devlet memurluğundan çıkarılma disiplin işleminin iptali istemiyle açılan davada hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı esas alınarak karar verilmesi – masumiyet karinesinin ihlali 

Ahmet Taban ve Diğerleri Başvurusu, Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2018/22125, Karar Tarihi: 29/9/2022

Uzun zaman önce idare tarafından verilen tarımsal amaçlı hak sahipliği kararının iptal edilmesi – hakkaniyete uygun yargılanma hakkının ihlali

Ahmet Murat Koç Başvurusu, Başvuru Numarası: 2019/9929, Karar Tarihi:22/9/2022

Temyiz talebinin hatalı tebliğ tarihi dikkate alınarak süre aşımı gerekçesiyle reddedilmesi – mahkemeye erişim hakkının ihlali

Bekir Sözen Başvurusu, Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2016/14586, Karar Tarihi: 10/11/2022

Danıştay üyeliği görevinin kanunla sona erdirilmesine karşı başvurabileceği bir yol bulunmaması nedeniyle başvurucunun hak arama özgürlüğünün ve mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiği iddiası – İhlal yok.

Suç ve cezaların kanuniliği ilkesi

Ahmet Aslan Başvurusu, Başvuru Numarası: 2021/23949, Karar Tarihi: 6/10/2022

Facebook hesabında R.D. isimli Facebook kullanıcısının yanındaki üç kişi ile birlikte PYD-YPG terör örgütüne ait bayrağın arkasında çektirdiği fotoğrafı beğenmesi nedeniyle başvurucu hakkında örgüt propagandası yaptığı iddiasıyla verilen 1 yıl 3 aylık hapis cezasında hükmün açıklanmasının geri bırakılması – İfade özgürlüğünün ve suç ve cezaların kanuniliği ilkesinin ihlali

Özel hayata ve aile hayatına saygı hakkı

Sedat Polat Başvurusu, Başvuru Numarası: 2019/7348, Karar Tarihi: 6/10/2022

Terör örgütü üyesi olma suçundan tutuklu başvurucunun ilkokul, ortaokul, lise öğrencisi üç çocuğu ile telefonla görüşme ve ziyaret gününün öğrenim gören çocuklarıyla görüşmeyi sağlayacak şekilde belirlenmesi talebinin reddedilmesi – aile hayatına saygı hakkının ihlali

Musa Küçükabacı Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/27826, Karar Tarihi: 6/10/2022

Terör örgütüne üye olma suçundan hükümlü olan başvurucunun 676 sayılı OHAL KHKsinin 6. maddesine dayanılarak müdafiiyle cezaevinde yaptığı görüşmenin teknik araçlarla kayda alınması – özel hayata saygı hakkının ihlali

Derya Yücel Başvurusu, Başvuru Numarası: 2019/41655, Karar Tarihi: 19/10/2022

FETÖ/PDY üyeliğinden hükümlü olan başvurucunun cenazenin defnedileceği yerde güvenliğin sağlanamayacağı gerekçesiyle babasının cenaze törenine katılması için izin verilmemesi – özel hayata ve aile hayatına saygı hakkının ihlali

Mehmet Erdoğan Başvurusu, Başvuru Numarası: 2019/18371, Karar Tarihi: 16/11/2022

Kronik ürtiker ve vitiligo hastası olan tutuklu başvurucuya antialerjik özellikli pamuklu iç çamaşırları giymesinin zorunluluğuna dair sağlık raporlarına rağmen bu iç çamaşırlarının teslim edilmemesi – kişinin maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkının ihlali

Rıdvan Yavaşcan Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/20514, Karar Tarihi: 28/6/2022

Hakkında örgüt üyesi olma suçundan soruşturma yürütülen ve avukat olan başvurucunun 667 sayılı OHAL KHKsinin 6. maddesine dayanılarak yine örgüt üyesi olma suçundan gözaltında olan müvekkilinin müdafiiliğini yapmaktan 1 yıl süreyle yasaklanması – özel hayata saygı hakkının ihlali

İfade özgürlüğü

A Dokuz Televizyonu Dijital Yayıncılık San. Ve Tic. A.Ş. Başvurusu (2), Başvuru Numarası: 2017/28986, Karar Tarihi: 6/10/2022

“Adnan Oktar ile Sohbetler” programı nedeniyle kanala RTÜK tarafından 14.359 TL idari para cezası uygulanması – Açıkça dayanaktan yoksunluk nedeniyle kabul edilemezlik kararı

Engin Karataş Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/3488, Karar Tarihi: 13/9/2022

OHAL KHKsi ile ihraç edilen başvurucunun ‘işimi geri istiyorum’ yazılı bir pankartla tek başına oturma eylemi yapan başvurucu hakkında toplantı ve sair etkinliklerin izne bağlandığı ve başvurucunun izin almadığı gerekçesiyle 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 32. maddesi uyarınca eylem yaptığı her gün için 227 TL’lik idari para cezaları verilmesi – ifade özgürlüğünü ihlali

Kasim Çiftçi Ve Diğerleri Başvurusu, Başvuru Numarası: 2019/33243, Karar Tarihi: 4/7/2022

Sosyal medya hesaplarındaki paylaşım ve beğeniler nedeniyle işveren ile aralarındaki güven ilişkisinin bozulduğu gerekçesiyle başvurucuların iş sözleşmelerinin feshedilmesi – ifade özgürlüğünün ihlali

Alirıza İlker Cebeci Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/21405, Karar Tarihi: 3/11/2022

Türk Dişhekimleri Birliği Yönetim Kurulu başkanı olan başvurucunun “Toplumsal Sağlığımız İçin Referandumda Hayır Diyoruz” başlıklı basın açıklaması nedeniyle 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 32. maddesi uyarınca 109,64 TL idari para cezası ile cezalandırılması – İfade özgürlüğünün ihlali

Toplanma, gösteri yapma ve dernek kurma özgürlüğü

Elif Kulak Ve Diğerleri Başvurusu, Başvuru Numarası: 2020/34033, Karar Tarihi: 6/10/2022

Öcalan’a yönelik tecridi protesto etmek için açlık grevine başlayan mahpuslarla dayanışmak için Gebze Cezaevi önünde düzenlenmek istenen oturma eyleminin hukuka aykırı olarak ve orantısız güç kullanılarak engellenmesi, bu nedenle sorumlu kolluk görevlileri hakkında açılan ceza soruşturmasının sonuçsuz kalması ve tam yargı davasının reddedilmesi – toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlali

Figen Yüksekdağ Şenoğlu Başvurusu (5), Başvuru Numarası: 2017/24556, Karar Tarihi: 14/9/2022

8 Mart Dünya Kadınlar Günü kutlamaları kapsamında yapılacak gösterinin gereksiz ve orantısız güç kullanılarak engellenmesinin ve bu olaya ilgili olarak yapılan soruşturmada kamu görevlileri hakkında görevi kötüye kullanma, kasten yaralama, tehdit ve hakaret suçlarından soruşturma izni verilmemesi – 34. maddenin ihlali

Filiz Kerestecioğlu Demir Başvurusu (2), Başvuru Numarası: 2019/36319, Karar Tarihi: 5/10/2022; Filiz Kerestecioğlu Demir Başvurusu (3), Başvuru Numarası: 2020/11218, Karar Tarihi: 19/10/2022; Filiz Kerestecioğlu Demir Başvurusu (4), Başvuru Numarası: 2019/9346, Karar Tarihi:16/11/2022

İki protesto eyleminin hukuka aykırı olarak genel yasak olduğu gerekçesiyle ve kamuya açık bir alanda yapılan bir toplantıya kolluğun gereksiz ve hukuka aykırı güç kullanarak müdahale etmesi – toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlali

Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Başvurusu, Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2017/36889, Karar Tarihi: 29/9/2022

1 Mayıs’ta Taksim Meydanı’nda kutlama yapılmasına izin verilmemesi – 34. maddeden ihlal yok (oy çokluğu)

Cihat Aydoğmuş Başvurusu, Başvuru Numarası: 2019/3078, Karar Tarihi: 3/11/2022

Toplum-DER isimli derneğin Malatya şube başkanı olan başvurucu hakkında terör örgütüne üye olma suçundan verilen mahkûmiyet hükmünde dernek başkanlığının delil olarak değerlendirilmesi – örgütlenme özgürlüğünün ihlali

Eşitlik ilkesi

Mehmet Fatih Bulucu Başvurusu, Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2019/26274, Karar Tarihi: 27/10/2022

Aynı durumda bulunan profesörler 6400 ek gösterge rakamına tabi olurken askerî üniversite kurumlarından devredilen profesör için 5800 ek gösterge rakamının uygulanması – mülkiyet hakkıyla bağlantılı olarak ayrımcılık yasağının ihlali

Ayşe Tezel Ve Diğerleri Başvurusu, Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2018/14186, Karar Tarihi: 20/10/2022

Mazbut vakfın galle fazlasından vakfedenin kadın alt soylarının yararlanamaması – mülkiyet hakkıyla bağlantılı olarak ayrımcılık yasağının ihlali 

Mülkiyet hakkı

Andaç Keskin Başvurusu (2), Başvuru Numarası: 2019/4586, Karar Tarihi: 18/10/2022

TSK bünyesinde binbaşı olarak görev yaparken askeri casusluktan tutuklanan, tutuklu kaldığı dönemde maaşının 1/3’ü kesilen ve daha sonra beraat eden başvurucunun tutuklu kaldığı dönemde ödenmeyen maaş farklarının faizi ile birlikte ödenmesi ve alım gücündeki azalmanın karşılanması talebinin reddedilmesi – mülkiyet hakkının ihlali