Temmuz ve Ağustos 2021 – AYM Kararları Bülteni

Merhaba,

Anayasa Mahkemesi tarafından Temmuz ve Ağustos ayında verilen önemli bazı kararların yer aldığı bülten yayında.

Önümüzdeki ay görüşmek üzere.

Yaşam hakkı ve etkili soruşturma yürütme yükümlülüğü

Hüseyin Uzunyayla Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/31464, Karar Tarihi: 15/6/2021

10 Ekim katliamında yaralanan başvurucunun kamu makamları tarafından öngörülebilir ve önlenebilir nitelikte olduğu ileri sürülen canlı bomba saldırısı sonucu meydana gelen yaralanma olayından kaynaklanan zararların tazmini istemiyle açılan tam yargı davalarında olayın idarenin kusuruyla meydana geldiğine ilişkin iddiaları hakkında açık bir cevap verilmeden ve dayandığı delillerin toplanıp toplanmadığı hususunda açıklama yapılmadan sonuca varılması – Yaşam hakkının ve etkili soruşturma yürütme yükümlülüğünün ihlali

İşkence yasağı ve etkili soruşturma yürütme yükümlülüğü

Sadrettin Bilir Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/12776, Karar Tarihi: 26/5/2021

28 Haziran 2016’da Diyarbakır’da seyir halindeyken araçtan indirilerek emniyete götürülen başvurucununsol gözünde şişlik ve morartı olduğu, sol kaburga kemiklerine aldığı darbeler nedeniyle belirli aralıklarla kustuğu, burnunun şiştiği, konuşamayacak hâlde olduğu, sol elmacık kemiğinin içe göçtüğü ve kırılmış olabileceği yönündeki iddiasına karşı kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesi – eziyet yasağının ve etkili soruşturma yürütme yükümlülüğünün ihlali

B.A. Başvurusu, Başvuru Numarası: 2016/9123, Karar Tarihi: 18/5/2021

İkisi çocuk olmak üzere on kişinin cinsel saldırısına maruz kaldığını ileri süren, içeceğine karıştırılan bir madde veya ağrı kesici diye aldığı bir hap sebebiyle saldırı sırasında bedensel ve zihinsel olarak kendini kontrol edemediğini, olay sonrasında ise maruz kaldığı eylemleri hatırlamadığını söyleyerek şikayette bulunan başvurucunun şikayetinde kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesi – Kötü muamele yasağının ihlal edildiği iddiasını etkili şekilde soruşturma yükümlülüğünün ihlali

Hüseyin Ali Kudret Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/6578, Karar Tarihi: 18/5/2021

28 Ocak 2017 tarihinde Hatay’ın Samandağ ilçesinde arkadaşı İ.K. ile bir kafede bulunduğu esnada kafeye gelen kolluk görevlileri tarafından önleme araması kararına istinaden üstünün ve eşyalarının aranmasına itiraz eden başvurucunun arama işlemi yapıldıktan sonra kolluk görevlisi tarafından kendisini saçından çekerek yerde sürüklenerek gözaltına alınması – kötü muamele yasağının usul boyutunun ihlali

Adil yargılanma hakkı

Murat Beydili Başvurusu, Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2019/14642, Karar Tarihi: 17/6/2021

Sokağa çıkma yasakları sırasında uğranılan manevi zararın tazmin edilmesi istemiyle açılan tam yargı davasında hukuk kurallarının açık bir biçimde hatalı uygulanması – hakkaniyete uygun yargılanma hakkının ihlali

Özel hayata ve aile hayatına saygı hakkı

Mehmet Aytaç Başvurusu, Başvuru Numarası: 2017/26514, Karar Tarihi: 11/2/2021

HDP Biga İlçe başkanı olan başvurucunun duran aracına ateş açılmasıyla ilgili Facebook haberinin altına isim ve soyisimlerini kullanarak yazılan yorumlarda başvurucunun PKK terör örgütü sempatizanı olduğu, mağduru olduğunu ileri sürdüğü kurşunlama olayının kurgu olduğunun iddia edilmesi ve başvurucuya yönelik hakaret ve tehdit içeren ifadeler kullanılması ve hakaret, tehdit, halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama suçlarından yürütülen soruşturmada kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmesi – şeref ve itibarın korunması hakkının ihlali

Aylin Nazlıaka Başvurusu (2), Başvuru Numarası: 2018/24439, Karar Tarihi: 15/6/2021

Milletvekili olan başvurucunun ve eşinin şirketinin açık adresi, eşi ve diğer yakınlarının kimlik numaraları, imzalarını içeren genel kurul tutanağı, eşinin şirketine ait abonelik bilgileri ve şirketin fotoğrafları gibi bilgi ve belgelerin Ankara Büyükşehir Belediye başkanı olduğu dönemde Melih Gökçek tarafından Twitter’da yayımlanması – özel hayata saygı hakkı kapsamında kişisel verilerin korunmasını isteme hakkının ihlali

İfade özgürlüğü

Ömer Faruk Gergerlioğlu Başvurusu, Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2019/10634, Karar Tarihi: 1/7/2021

Sosyal medya paylaşımı nedeniyle terör örgütü propagandası yapma suçundan 2 yıl 6 ay hapis cezası verilen HDP milletvekilinin dava devam ederken milletvekili seçildiği halde Anayasa’nın 83. maddesi uyarınca dokunulmazlıktan yararlandırılmayıp hakkında durma kararı verilmemesi ve cezaevine girmesi – ifade özgürlüğünün ve serbest seçim hakkının ihlali

Hanifi Yaliçli Başvurusu, Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2014/5224, Karar Tarihi: 10/6/2021

Bulundurulan dokümanların ve paylaşılan düşüncelerin derece mahkemelerince terör örgütünün eğitim faaliyeti olarak nitelendirildiği bir ev toplantısını düzenleyen başvurucunun tutuklanması ve TCK’nin 220/7 maddesinde düzenlenen terör örgütüne yardım etme suçundan 6 yıl 3 ay hapis cezası ile cezalandırılması – ifade özgürlüğü ihlali yok.

Oğuz Demirkaya Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/15033, Karar Tarihi: 18/5/2021

İnternet Gazetecileri Derneği üyesi olan başvurucunun http://www.egemengazetesi.com isimli web sitesinde yer alan bazı haberlerin altında müştekiyi hedef aldığı ve parlak kitapsız, fırıldak, sana kapak olsun gibi sözlerle hakaret ettiği iddia edilen üç paylaşımda bulunması nedeniyle hakaret suçundan 1 yıl 2 ay 17 gün hapis cezası ile cezalandırılması – ifade özgürlüğünün ihlali

Kenan Gül Başvurusu (2), Başvuru Numarası: 2018/24311, Karar Tarihi: 15/6/2021

Avukat olan başvurucunun vekil sıfatıyla hareket ettiği davada dosyaya sunduğu dilekçede davanın karşı tarafına yönelik sözlerinden dolayı Kocaeli Barosu tarafından kınama disiplin cezası ile cezalandırılması –  ifade özgürlüğünün ihlali

Toplanma, gösteri yapma ve dernek kurma özgürlüğü

Selahattin Demirtaş Başvurusu (9), Başvuru Numarası: 2017/28948, Karar Tarihi: 15/6/2021

19/8/2010 tarihinde Şırnak’ın Silopi ilçesinde yapılan açık hava toplantısında Anayasa değişikliğinin halkoyuna sunulmasına ilişkin görüşlerini içeren konuşma yapan başvurucunun konuşması sırasında terör örgütü lehine slogan atıldığı ve pankart açıldığı gerekçesiyle aleyhine kamu davası açılan başvurucu hakkında kovuşturmanın ertelenmesi kararı verilmesi – toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlali

Sercan Avşar Başvurusu, Başvuru Numarası: 2016/63088, Karar Tarihi: 9/6/2021

10 Nisan 2010 günü Kadıköy’de düzenlenen Sivil Demokratik Anayasa mitinginde Öcalan lehine slogan atıldığı ve güvenlik görevlilerine mukavemet edildiği gerekçesiyle başvurucuya örgüt propagandası yapma suçundan verilen hapis cezasının ertelenmesi – toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlali

Hamit Yakut Başvurusu, Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2014/6548, Karar Tarihi: 10/6/2021

20 Nisan 2011 tarihinde BDP Diyarbakır il binası önünde yapılan toplantıya katılan başvurucuya TCK’nin 220/6 maddesinde düzenlenen terör örgütüne üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme suçundan 3 yıl 9 ay hapis cezası verilmesi, kanuna aykırı toplantı ve yürüyüşlere katılarak ihtara rağmen kendiliğinden dağılmamasuçundan verilen 6 aylık hapis cezasında hükmün açıklanmasının geri bırakılması – toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlali [Bu karar, Anayasa Mahkemesi tarafından pilot karar olarak seçilmiştir. Anayasa Mahkemesi, söz konusu kararda TCK’nin 220/6 maddesinde düzenlenen terör örgütüne üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme suçundan mahkûmiyetinin kanunilik ölçütünü karşılamadığına karar vermiştir. Bu karar tarihine kadar aynı mahiyette yapılmış olan başvurular ile bu tarihten sonra gelmeye devam edecek yeni başvuruların incelenmesinin İçtüzük’ün 75. maddesinin (5) numaralı fıkrası uyarınca kararın Resmî Gazete’de yayımlanmasından itibaren bir yıl süreyle ertelenmesine ve ilgililerin bu hususta internet sitesi üzerinden başvuru numaraları ilan edilmek suretiyle bilgilendirilmesine karar verilmiştir.]

Suç ve cezaların kanuniliği

Simge Yardım Dağ Ve Diğerleri Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/402, Karar Tarihi: 30/6/2021

Eğitim-SEN İstanbul 7 No.lu şube üyesi başvurucuların 7 Ekim 2016 tarihinde “İşimize Geleceğimize Sahip Çıkıyoruz, Bu Ağır Saldırıyı da Püskürteceğiz” başlıklı bildiriyi dağıttıkları için 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 37. maddesi uyarınca 105 TL idari para cezası ile cezalandırılması – 5326 sayılı Kanun’un 37. maddesinde düzenlenen hükmün bildiri dağıtmayı kapsamaması nedeniyle kanunda suç ya da kabahat olarak tanımlanmayan bir eylem nedeniyle cezalandırılmaları sebebiyle suç ve cezaların kanuniliği ilkesinin ihlali

Mülkiyet hakkı

A.A. Ve Diğerleri Başvurusu, Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2017/31079, Karar Tarihi: 10/6/2021

Ceza yargılaması sırasında banka hesaplarına konulan tedbirler ile güvence bedeli alınmak suretiyle uygulanan tedbirlerin uzun süredir kaldırılmaması – mülkiyet hakkının ihlali