Şili büyük bir çoğunlukla evlilik eşitliğini kabul etti

Şili’de eşcinsel çiftler için özel bir gün. Ülkeleri, hem Şili Temsilciler Meclisi’nde hem de Senato’da büyük bir farkla dünyada evlilik eşitliğini benimseyen otuz birinci ülke oldu.

Ülkenin yeni yasası, diğerlerinin yanı sıra ebeveynlik, ortak evlat edinme ve üremeye yardımcı teknoloji konularında eşcinsel çiftlere karşı olan mevcut yasal ayrımcılığı ortadan kaldırıyor. Ayrıca, evli trans bireylerin, cinsiyetlerinin yasal olarak tanınması için boşanma şartını da ortadan kaldırıyor.

Lezbiyen, gey, biseksüel ve transseksüel (LGBT) Şilililerin haklarının bu şekilde tanınması, Şilili aktivistler tarafından yıllardır sürdürülen mücadelenin bir sonucu.

2012’de Amerikalılar Arası İnsan Hakları Mahkemesi, Şili’nin, çocukları ve partneriyle birlikte yaşadığı için çocuklarının yasal velayetini kaybeden bir annenin haklarını ihlal ettiğini tespit etmişti. Bu, bölge mahkemesinin Amerikan İnsan Hakları Sözleşmesi’nin cinsel yönelim ve cinsiyet kimliğine dayalı ayrımcılığa izin vermediği yönündeki kararlarının ilk örneği olmuştu. Mahkeme, Şili’den, annenin ebeveynlik haklarını korumasını ve çocukların haklarının ebeveynlerinin cinsiyeti ve cinsel yönelimine dayanarak ayrımcılığa maruz bırakılmamasını istemişti.

2015 tarihli medeni birliktelik yasasıyla, aile çeşitliliğini korumak konusunda bir miktar ilerleme kaydedildi. Yasa, eşcinsel ve farklı cinsiyetten çiftlerin medeni birlikteliklere girmesine izin vermesine karşın ebeveynlik ve evlat edinme hakları gibi eşit haklar sağlamadı.

2017’de eski Başkan Michelle Bachelet, Amerikalılar Arası İnsan Hakları Komisyonu’na Şili’nin evlilik eşitliğini sağlaması için dilekçe veren aktivistlerle dostane bir anlaşma imzaladı. Daha sonrasında ise Şili Kongresi’ne evlilik eşitliği yasa tasarısı sundu.

Yasama organının dört yıl süren siyasi manevrasının ardından Meclis, Bachelet’nin mevcut Cumhurbaşkanı Sebastian Pinera’nın imzalamaya hazır olduğu yasa tasarısının değiştirilmiş bir versiyonunu kabul etti

Böylece Arjantin, Ekvador, Kosta Rika, Uruguay, Brezilya ve Kolombiya’nın ardından Güney Amerika bölgesinde eşcinsel evliliğe izin veren ülkelerin arasına Şili de katılmış oldu. Meksika’nın 24 eyaletinde halihazırda evlilik eşitliği bulunmakla beraber geri kalan 8 eyalette eşcinsel çiftlerin evlenebilmesi mahkeme kararına bağlı.

Bu yasa ile Şili, mevzuatını, Amerikalılar Arası İnsan Hakları Mahkemesi’nin dönüm noktası olan 2017 görüşüne uygun hale getiriyor. 2017 görüşüne göre, heteroseksüel çiftlerin aile ilişkilerine uygulanabilecek tüm hakların eşcinsel çiftleri de kapsaması gerekiyor. Amerikan Sözleşmesi’nin tüm tarafları Şili örneğini izlemeli.

Kaynak: Human Rights Watch

Bu haber, BAU Hukuk Fakültesi LAW 2018 Current Constitutional Developments dersi kapsamında Dilara Gül Erbaş, Furkan Alim Göller, Ömer Buğrahan Hıdıroğlu, Neznir Münedi Danışman ve Perihan Elif Yübaşıoğlu tarafından çevrilmiştir.