Eylül 2021 – İnsan Hakları Bülteni

İnsan hakları hukuku alanında meydana gelen gelişmeleri derlediğimiz İnsan Hakları Bülteni’mizin yedincisi hazır.

İnsan Hakları Bülteni’nin bir sonraki sayısında yayımlanması için ilgili gördüğünüz Ekim ayı gelişmelerini anayasagundemi@gmail.com adresine mail atarak öneride bulunabilirsiniz. Bültenden haberdar olmak için mail listesine abone olmayı da unutmayın.

İnsan Hakları Bülteni’nin Eylül 2021 sayısını aşağıdan okuyabilirsiniz. Bültenin bu sayısı, Benan Molu, Rumeysa Budak, İdil Özcan, Polat Yamaner ve Emre Karaman tarafından hazırlanmıştır.

Önümüzdeki ay görüşmek üzere.

Eylül 2021’de Çıkan Rapor ve Yayınlar

Ulusal ve Uluslararası Kurumların Raporları ve Yayınları

İHAM, hakimler için bağlayıcı olan yargı etiği ilkelerini güncelledi.

İHAM, Mart 2021’de duyurulan “etki davaları” stratejisi ile uyumlu olarak Mahkeme’nin iş yükünü azaltmak için, 1 Eylül 2021’den itibaren iki yıl süreyle üç hakimden oluşan Komite’lerin yetki alanına giren başvurular için özet karar sistemin geçildiğini duyurdu.

İHAM başkanı Robert Spano’nun Sekizinci Geleneksel Hukukun Üstünlüğü konferansında hukukun üstünlüğü ve yargının tarafsızlığı ile bağımsızlığı üzerine yaptığı konuşma buradan okunabilir.

İHAM, 2020 yılı ve 2021 Ocak-Eylül ayları için kümülatif endeks raporlarını yayımladı. Raporlarda Sözleşme maddeleri ve tematik alanlara göre içtihat gelişimi görülebilir.

Bakanlar Komitesi, İHAM’ın LGBTİ+ topluluğuyla ilgili verdiği kararların icrasına ilişkin yeni bir içtihat notu yayımladı.

Avrupa Parlamentosu, Avrupa Birliği sınırları içerisindeki LGBTİ+’lerin eşcinsel evlilik ve sivil birliktelik gibi haklardan yararlanmaları için tavsiye karar aldı.

Irkçılığa ve Hoşgörüsüzlüğe Karşı Avrupa Komisyonu, 47 Avrupa Konseyi üyesi devlette antisemitizmin önlenmesi için 9 Numaralı Genel Politika Tavsiye Kararını güncelledi.

Penal Reform ve Avrupa Konseyi, Avrupa Cezaevi Kuralları Rehberi’ni yayımladı.

Birleşmiş Milletler İş Dünyası ve İnsan Hakları Çalışma Grubu, “İnsan Hakları-Uyumlu Uluslararası Yatırım Anlaşmaları” konulu bir rapor yayımladı.

Birleşmiş Milletler insan hakları savunucuları özel raportörü, Türkiye hükümetine, maden şirketlerinin Antalya yakınlarındaki hukuka aykırı ve çevreyi kirleten taş ocaklarına karşı savunuculuk yürüten çift Ali Ulvi ve Aysin Büyüknohutçu’nun 2017 yılında öldürülmesinin ardındaki gerçeği ortaya çıkarma yönünde çağrıda bulundu.

Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi’ne “güvenli, temiz, sağlıklı ve sürdürülebilir bir çevre hakkı”nı içeren bir Ek Protokol getirme yönünde tavsiye karar aldıklarını duyurdu ve tavsiye kararın tam metnin yakında yayımlacağını açıkladı.

Ulusal ve Uluslararası Sivil Toplum Kuruluşlarının Raporları ve Yayınları

Uluslararası Af Örgütü, toplantı ve gösteri hakkının kullanımı sırasında güvenlik güçleri tarafından kullanılan cop ve benzeri araçlara ilişkin bir rapor paylaştı.

Avrupa Eşitlik Hukuku Ağı için Prof. Dr Ulaş Karan tarafından hazırlanan 1 Ocak-31 Aralık 2020 tarihleri arasını kapsayan Türkiye ülke raporu yayımlandı.

Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği, Avrupa Konseyi’nin hazırladığı “Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Etmek: Destek Hizmetlerinin Minimum Standartları” kitabını ETKİNİZ AB desteği ile Türkçe’ye çevirdi.

Cenevre Uluslararası İnsancıl Hukuk ve İnsan Hakları Hukuku Akademisi, Birleşmiş Milletler Kayıplarla ilgili Çalışma Grubu içtihadına ilişkin rapor yayımladı.

Haklar ve Araştırmalar Derneği, Stop Ecocide Foundation tarafından yayınlanan Ekokırım Suçunun Hukuki Tanımı için Bağımsız Uzman Grubu’nun hazırladığı şerh ve temel metin belgesini Türkçe’ye çevirdi.

Uluslararası Af Örgütü, “4. Yargı Paketi Yargı Sistemindeki Derin Kusurları Gidermekte Yetersiz Kalıyor” başlıklı bir açıklama yayımladı.

Freedom House, İnternette Özgürlük 2021 yılı raporunu yayımladı. Türkiye, özgür olmayan ülkeler arasında.

Türkiye İnsan Hakları Vakfı, 1 Mart – 31 Ağustos 2021 arasını kapsayan “Türkiye’de İnsan Hakları Savunucularının Karşılaştığı Baskı, Engel ve Zorluklar”a ilişkin bilgi notu hazırladı.

Demos Araştırma Derneği, “Kesişen Yollardan Daralan Alanlara: Türkiye’de Kadın ve LGBTİ+ Örgütlerinin Barış Mücadelesi” raporunu yayımladı.

İnanç Özgürlüğü Girişimi’nin “Türkiye’de Din veya İnanç Temelli Nefret Suçları 2020” raporu paylaşıldı.

Kolluk Gözetim Komisyonu’nun iki yıllık denetim ve değerlendirme faaliyetlerine ilişkin bilgi notu yayımlandı.

Eylül 2021’de Öne Çıkan Kararlar

Fransa Yargıtayı, çimento şirketi Lafarge’ın Suriye’de faaliyetlerine devam etmek için IŞİD’le kurduğu ticari ilişkiler temelinde insanlığa karşı suçlara iştirakten yargılanabileceğine karar verdi.

Kanada Yüksek Mahkemesi, tarihinde ilk defa Quebec bölgesinde duruşma yapılacağını, iki başvurunun Quebec sınırlarında yapılacak oturumlarla birlikte değerlendirileceğini açıkladı.

ABD Yüksek Mahkemesi, altı haftalık hamileliğin ardından kürtajı yasaklayan Teksas Kanunları’nı anayasa aykırı bulmadı.

Meksika Yüksek Mahkemesi, kürtajı suç olarak düzenleyen ceza hukuku mevzuatını anayasaya aykırı bularak iptal etti.

Okuma ve dinleme önerileri

Hafıza Merkezi tarafından hazırlanan ve gazeteci Gökçer Tahincioğlu tarafından derlenen yazılardan oluşan Kayıp Adalet – Cezasızlık ve Korunan Failler ve Yaralı Hafıza – Kayıpları ve Kıyımları Hatırlamak kitaplarını öneririz.