Ocak 2023 – AYM Kararları Bülteni

Merhaba,

Anayasa Mahkemesi tarafından Ocak ayı içerisinde verilen önemli bazı kararların yer aldığı bülten yayında.

Önümüzdeki ay görüşmek üzere. 

Yaşam hakkı ve etkili soruşturma yürütme yükümlülüğü

Dilan Dursun Başvurusu, Başvuru Numarası: 2015/18831, Karar Tarihi: 2/11/2022

Gezi Parkı eylemleri sırasında öldürülen Ethem Sarısülük’ün 16/6/2013 tarihinde Ankara’da düzenlenen cenaze törenine katılan başvurucunun güvenlik güçleri tarafından kullanılan gaz fişeğiyle yaralanması ve bu olay hakkında yürütülen ceza soruşturmasının etkin olmaması – yaşam hakkı ile toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlali

İşkence, insanlıkdışı ve kötü muamele yasağı ve etkili soruşturma yürütme yükümlülüğü

Fevzi Ayber Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/5493, Karar Tarihi: 2/11/2022

HDP eş başkanlarının ve milletvekillerinin tutuklanmasını protesto etmek için 4/11/2016 tarihinde Yüksel Caddesi’nde düzenlenen basın açıklamasına katılan başvurucunun henüz toplanamayan gruba kolluk görevlilerince hiçbir uyarı yapılmaksızın şiddetle müdahale edildiğini, kolluk görevlilerinin fiziksel şiddetine maruz kalıp boğazının sıkıldığını, yere fırlatıldığını, kalkanlarla göğsüne vurulduğunu, yere yatırıldıktan sonra ise ellerinin arkadan kelepçelenip tekmelendiğini ve hakarete maruz kaldığını iddia etmesi  ve yürütülen soruşturmada polisler hakkında kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesi – güç kullanımı ve elleri kelepçeli bekletilme nedeniyle kötü muamele yasağını etkili şekilde soruşturma yükümlülüğünün ihlali [ayrıca, gösteri hakkının ihlali]

Fikret Ataç Başvurusu, Başvuru Numarası: 2019/14460, Karar Tarihi: 22/9/2022

Yakalama ve gözaltında güvenlik güçlerinin fiziksel şiddetine maruz kalınması ve gözaltında olumsuz koşullarda tutulma ile bu iddialar hakkında etkili ceza soruşturması yürütülmemesi – insanlıkdışı muamele yasağının ihlali

Abdulkadir Durmuş Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/35662, Karar Tarihi: 3/11/2022

Osmaniye ceza infaz kurumunda tutuklu bulunan, Astım hastası olduğunu ve tedavi gördüğünü, hastalığının kurumdaki kayıtlarda bulunduğunu, tutulduğu odada 24 saat sigara içilmesi nedeniyle ciğerlerinin yandığını, bu durumun sağlığını ve psikolojisini yıprattığını belirten başvurucunun sigara içilmeyen odaya geçme talebinin reddedilmesi – kişinin maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkının ihlali

Nazan Bozkurt Başvurusu (2), Başvuru Numarası: 2019/36658, Karar Tarihi: 7/12/2022

8/6/2018 tarihinde Konur Sokak’ta “İşimizi Geri İstiyoruz” konulu protesto gösterisine katılan başvurucunun gerçekleştirilen müdahale sırasında yüzünde kemik kırığı meydana gelecek şekilde yaralanması ve polisler hakkında kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesi – eziyet yasağının ve etkili soruşturma yürütme yükümlülüğünün ihlali

Kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkı

V.Ç. Başvurusu, Başvuru Numarası: 2020/39693, Karar Tarihi: 18/10/2022

17 gün gözaltında kalan ve daha sonra hakkında kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilen başvurucunun haksız olarak gözaltında kaldığı süre nedeniyle açtığı tazminat davasında başvurucuya o dönemde çalışmaması nedeniyle asgari ücret üzerinden yapılan hesaplama sonucunda 706,50 TL maddi tazminat ödenmesine karar verilmesi – 19. maddenin ihlali

Adil yargılanma hakkı

Gökmen Girgin Başvurusu, Başvuru Numarası: 2019/4243, Karar Tarihi: 2/11/2022

Yargıtay üyesiyken ihraç edilen ve Ankara Barosu ile Türkiye Barolar Birliği’nin onayına rağmen Adalet Bakanlığı’nın açtığı dava üzerine baro levhasına yazılma işleminin hukuk kurallarının öngörülemez biçimde yorumlanması nedeniyle iptal edilmesi – hakkaniyete uygun yargılanma hakkının ihlali

Suç ve cezaların kanuniliği ilkesi

Bilal Celalettin Şaşmaz Başvurusu, Başvuru Numarası: 2019/20791, Karar Tarihi: 18/10/2022

Başvurucuya “sohbet” toplantılarına katılması ve Aktif Eğitim-Sen üyesi olması FETÖ/PDY örgütüne üye olma suçundan 6 yıl 3 ay hapis cezası verilmesi – suç ve cezaların kanuniliği ilkesinin ihlali [ayrıca, özel hayata saygı hakkının ve sendika hakkının ihlali]

Esra Saraç Arslan Başvurusu, Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2019/10514, Karar Tarihi: 28/12/2022

ByLock deliline ilişkin veriler üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılması talebinin reddedilmesi – silahların eşitliği ve çelişmeli yargılama ilkelerinin ihlali

Özel hayata ve aile hayatına saygı hakkı

Hakkı Can Başvurusu, Başvuru Numarası: 2021/32619, Karar Tarihi: 8/12/2022

Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun uyarınca verilen tedbir kararına yönelik esaslı iddiaların itiraz mercii tarafından karşılanmaması ve tedbir kararının verildiği mahkeme kararında“şiddet uygulayan” ifadesinin kullanılması – gerekçeli karar hakkının ve şeref ve itibar hakkının ihlali

Hakkı Gök Başvurusu, Başvuru Numarası: 2017/33469, Karar Tarihi: 3/11/2022

Almanya’da yaşadığını ve anılan ülke vatandaşı olduğunu, ailesinin Almanya’da yaşadığını ve yaklaşık 100 işçi çalıştıran bir şirketin sahibi olduğunu belirten başvurucunun sosyal medyada Cumhurbaşkanı’na hakaret ettiği iddiasıyla ülkeye girdiği sırada gözaltına alınması ve başvurucuya yurtdışı çıkış yasağı öngören adli kontrol tedbiri uygulanması – özel hayata ve aile hayatına saygı hakkının ihlal

Ertan Enginyurt Başvurusu, Başvuru Numarası: 2019/37012, Karar Tarihi: 23/11/2022

Başvurucunun WhatsApp kullanarak yaptığı yazışmaların işveren tarafından incelenmesi ve bu yazışmalar gerekçe gösterilerek iş akdinin feshedilmesi – özel hayata saygı hakkının ihlali

Din, vicdan ve inanç özgürlüğü

Mehmet Keçeci Başvurusu (2), Başvuru Numarası: 2018/25985, Karar Tarihi: 23/11/2022

FETÖ/PDY üyesi olduğu iddiasıyla Osmaniye ceza infaz kurumunda tutuklu olan başvurucunun bir din görevlisiyle görüşme isteğinin kabul edilmemesi nedeniyle din özgürlüğünün ihlal edildiği iddiası – açıkça dayanaktan yoksunluk sebebiyle kabul edilemezlik kararı

İfade özgürlüğü

Cengiz Şimşek Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/19950, Karar Tarihi: 13/9/2022

Bir davada yazılan dilekçede karşı taraf avukatı için ”…hali hazırda sunmadığı hizmetlerin karşılığını tarafımı kendisinin azletmeye yönelterek kolay yoldan kazanmanın derdine düşmüş davacı taraf, bir avukatlık hizmeti sunmaktan çok adeta bir dolandırıcılık faaliyeti yürütmektedir…” şeklinde ifadeler kullanması nedeniyle başvurucuya 1 yıl 2 ay 17 gün hapis cezası verilmesi ve hakkındaki hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmesi – 10. maddenin ihlali

Sinan Akbulut Başvurusu, Başvuru Numarası: 2019/1396, Karar Tarihi: 2/11/2022

Bir ortaokulda bilişim teknolojileri öğretmeni olan başvurucunun sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımlar nedeniyle disiplin cezası ile cezalandırılması – ifade özgürlüğünün ihlali

Zeynep Dilek Hattatoğlu Başvurusu, Başvuru Numarası: 2018/9606, Karar Tarihi: 3/11/2022

Barış İçin Akademisyenler’den olan başvurucuya Bu Suça Ortak Olmayacağız bildirisine imza attığı için disiplin cezası verilmesi – ifade özgürlüğünün ihlali

Osman Baydemir Başvurusu (2), Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2018/1878, Karar Tarihi: 27/10/2022

HDP milletvekili olan başvurucuya “2018 Yılı Bütçe Kanunu Tasarısı ile 2016 Yılı Kesin Hesap Kanunu Tasarısı”nın ikinci tur görüşmelerinde yapmış olduğu bir konuşmasında “…Ben Kürt halkının bir evladı olarak, Kürdistan’dan gelen bir temsilci olarak benim şöyle bir rolüm var…” demesi nedeniyle TBMM İçtüzüğü’nün 163. maddesinin beşinci fıkrası uyarınca bir aylık ödenek ve yolluğunun üçte ikisinin konu kesilmesi disiplin cezası verilmesi – Yasama faaliyetleri esnasındaki sözleri nedeniyle konu bakımından yetkisizlik sebebiyle kabul edilemezlik kararı

Toplanma, gösteri yapma ve dernek kurma özgürlüğü

Cihan Tüzün Ve Diğerleri Başvurusu, Başvuru Numarası: 2019/13258, Karar Tarihi: 10/11/2022

Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası ve Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası Batman Şubesi Yönetim Kurulu üyesi, eş başkanı ve şube sekreteri olan başvuruculara Batman Valiliğinin 6/11/2018 tarihli kararı uyarınca, gerçekleştirdikleri eylemden önce mülki idari amirden izin almaları gerekirken almamaları nedeniyle 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 32. maddesinde öngörülen emre aykırı davranışta bulunma kabahatini işledikleri gerekçesiyle ayrı ayrı 259 TL idari para cezası verilmesi – 34. maddenin ihlali

Etkili başvuru hakkı

Tarık Yüksel Başvurusu, Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2019/1255, Karar Tarihi: 10/11/2022

Kamu yararı kararı alınmadan kamulaştırma yapılması ve kamulaştırmada kamu yararının bulunup bulunmadığının yargısal denetime tabi tutulmaması – mülkiyet hakkının ve mülkiyet hakkıyla bağlantılı olarak etkili başvuru hakkının ihlali

Hulusi Yılmaz Başvurusu, Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2017/17428, Karar Tarihi: 1/12/2022

Zonguldak’ın Merkez ilçesi Dilaver Mahallesi’nde kâin 1 parsel numaralı taşınmazın maliki olan başvurucuya ait bina ve eklentilerinin madencilik faaliyetleri yüzünden gördüğü zararın tazmin edilmemesi – mülkiyet hakkı ile bağlantılı olarak etkili başvuru hakkının ihlali

Mülkiyet hakkı

Samandağ Vakıflı Köyü Ermeni Ortodoks Kilisesi Vakfı Başvurusu, Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2018/9214, Karar Tarihi: 27/10/2022

Cemaat vakfına ait olup Hazine adına tescil edilen taşınmazların iade edilmemesi – mülkiyet hakkının ihlali

Yedikule Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Vakfı Başvurusu, Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2018/25252, Karar Tarihi: 27/10/2022

Vasiyet yoluyla cemaat vakfına bırakılan ancak Hazine adına tescil edilen taşınmazın iadesi istemiyle yapılan başvurunun reddedilmesi – mülkiyet hakkının ihlali

Ayşe Sabahat Gencer Başvurusu, Genel Kurul, Başvuru Numarası: 2018/34950, Karar Tarihi: 20/10/2022

Asya Katılım Bankası Anonim Şirketi’nin Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna devredilmesine karar verilmesi üzerine başvurucunun bankada bulunan katılım fonu tutarının bloke edilmesi – mülkiyet hakkının ihlali

Eğitim hakkı

Özcan Bayrak Başvurusu, Başvuru Numarası: 2019/14060, Karar Tarihi: 3/11/2022

Yabancı dil sınavında aldığı puan şüpheli bulunan başvurucunun eş değer sınava çağrılması – eğitim hakkının ihlali